| schema:text
| - Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Een groot deel van de gewonden komt door gewoon legaal vuurwerk.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Na de jaarwisseling zwelde de roep om een landelijk vuurwerkverbod al snel weer aan. Burgemeesters, gemeenten, politie en hulpverleners drongen erop aan. Maar hoe liggen de politieke verhoudingen? Ligt zo’n verbod in het verschiet? Hoe denken de politieke partijen in de Tweede Kamer hierover? Daarover schreef NRC op 3 januari 2025 een artikel.
In het artikel komt onder meer PvdD-Kamerlid Ines Kostic aan het woord. Haar partij wil een totaalverbod op vuurwerk. In het artikel zegt Kostic dat dit veel gewonden kan schelen:
“Een groot deel van de gewonden komt door gewoon legaal vuurwerk, dus met een verbod valt daar winst in te maken.”
Hoe groot het deel van de gewonden door legaal vuurwerk is, vermeldt het NRC-artikel niet.
Waarom dit waar is
Vuurwerk kan allerlei soorten verwondingen veroorzaken. Een vuurpijl kan in je oog komen, knalvuurwerk in je hand ontploffen en een grondbloem in je broekspijp verzeild raken. Ook zogenaamd ‘kindervuurwerk’, zoals sterretjes en trektouwtjes, kan brandwonden veroorzaken. Jaarlijks worden dan ook lichaamsdelen geamputeerd, brandwonden behandeld en ogen verwijderd.
VeiligheidNL publiceert jaarlijks cijfers over vuurwerkslachtoffers tijdens de jaarwisseling. Deze cijfers gaan dus over 31 december en 1 januari. Op verzoek van VeiligheidNL registreren huisartsenspoedposten en de afdelingen spoedeisende hulp van ziekenhuizen allerlei gegevens van vuurwerkslachtoffers, zoals het soort vuurwerk.
We gebruiken de cijfers van de jaarwisseling van vorig jaar, 2023/2024, omdat in die rapportage cijfers staan over de soorten vuurwerk. In het rapport van dit jaar ontbreken die. VeiligheidNL laat Nieuwscheckers weten dat die pas later dit jaar gepubliceerd zullen worden.
Toelichting op de onderzoeksgegevens
De gegevens over de jaarwisseling 2023/2024 heeft VeiligheidNL gekregen van 60 van de 81 spoedeisendhulpafdelingen van de ziekenhuizen in Nederland. 39 van de 108 huisartsenspoedposten hebben gegevens verstrekt.
Ook de cijfers in het rapport over de jaarwisseling 2023/2024 zijn niet helemaal compleet. In de tabellen staat een categorie ‘overig’. Bij navraag kan VeiligheidNL aan Nieuwscheckers een verdere onderverdeling van die categorie geven; een deel is legaal, een ander deel illegaal.
Van de categorie ‘onbekend’ is echt niet bekend om welk vuurwerk het ging, bijvoorbeeld omdat een omstander getroffen werd die geen weet had van het type vuurwerk.Lees meer
Welk vuurwerk door consumenten afgestoken mag worden, is de afgelopen jaren een paar keer veranderd. Zo zijn babypijltjes (hele kleine vuurpijlen) en romeinse kaarsen sinds de jaarwisseling van 2015/2016 niet meer toegestaan. Sinds oud-en-nieuw van 2020/2021 mogen consumenten geen vuurpijlen en knalvuurwerk meer afsteken.
In onderstaande tabel staat het aantal slachtoffers per type vuurwerk. In het rood staat het illegale vuurwerk en in het groen het legale vuurwerk. De tabel laat zien dat de helft van de slachtoffers die naar de spoedeisende hulp gaan, verwondingen heeft opgelopen door illegaal vuurwerk. Bij de huisartsenpost is het bijna de helft.
Op de spoedeisende hulp heeft 38% van de slachtoffers verwondingen door legaal vuurwerk en op de huisartsenspoedposten 41%. Dat is dus een aanzienlijk deel.
Conclusie
PvdD-Kamerlid Ines Kostic heeft gelijk: een groot deel van de gewonden wordt veroorzaakt door legaal vuurwerk. Het gaat om zo’n veertig procent van het totaal aantal vuurwerkslachtoffers tijdens de jaarwisseling.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)