| schema:text
| - Türkiye AB'nin Temel Kriterlerini Karşılıyor mu?
Türkiye Maastricht ile Kopenhag kriterlerini gerçekleştirdi ve birçok AB ülkesinden de iyi konumda.
Türkiye AB'nin Temel Kriterlerini Karşılıyor mu?
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, hafta başında Anadolu Ajansı’nın Editör Masası’na konuk oldu ve gündeme dair çeşitli açıklamalarda bulundu. Çavuşoğlu AB-Türkiye ilişkilerindeki gerilimli dönemlere dikkat çekti ve AB’nin Türkiye’den tümden vazgeçemeyeceğini belirterek, Türkiye’nin Maastricht ve Kopenhag kriterlerini gerçekleştirdiğini ve birçok AB ülkesinden daha iyi konumda olduğunu iddia etti.
Maastricht Kriterleri Ekonomik Göstergeleri Kapsıyor
AB’nin yeni alınacak aday ülkelerin durumunu değerlendirmek için başvurduğu bir dizi kriter mevcut. Bunlar 2 ayrı başlıkta yer alıyor ve buna göre Maastricht Kriterleri ekonomi ile ilişkiliyken, Kopenhag kriterleri hem ekonomik hem de siyasi konuları kapsamakta.
Öncelikle AB’ye üye ülkeleri ilgilendiren ve bu ülkelerin Ekonomik ve Parasal Birlik alanına dahil olmaları için gerçekleştirmeleri gereken Maastricht Kriterlerini inceliyoruz. Bu kriterlere göre:
- Toplulukta en düşük enflasyona sahip (yani en iyi performansı gösteren) üç ülkenin yıllık enflasyon oranları ortalaması ile ilgili üye ülke enflasyon oranı arasındaki fark 1,5 puanı geçmemelidir.
- Üye ülkenin devlet borçlarının GSYH’sine oranı %60’ı geçmemelidir.
- Üye ülkenin bütçe açığının GSYH’sine oranı %3’ü geçmemelidir.
- Herhangi bir üye ülkede uygulanan uzun vadeli faiz oranları 12 aylık dönem itibariyle, fiyat istikrarı alanında en iyi performans gösteren 3 ülkenin faiz oranını 2 puandan fazla aşmamalıdır.
- Son iki yıl itibariyle üye ülke parası diğer üye ülke parası karşısında devalüe edilmiş olmamalıdır.
Bu kriterler alanında Türkiye’nin ve diğer Avrupa ülkelerinin performanslarına baktığımızda,
- TÜİK’in açıkladığı verilere göre Eylül 2017’de tüketici fiyat endeksi üzerinden ölçülen enflasyon oranı %11,2. Ancak diğer Avrupa ülkeleri ile karşılaştırma yapabilmek için Ağustos ayında yayınlanan verileri kullanacağız. Buna göre Ağustos 2017’de Türkiye’de enflasyon oranı %10,68 olarak duyuruldu. Euro bölgesi ülkeleri arasında bu tarihte en düşük enflasyona sahip ülkelerin (Yunanistan, Güney Kıbrıs ve İrlanda) ortalama enflasyon oranı 0,5. Dolayısıyla son enflasyon verilerine göre aradaki fark 1,5 puanın çok üzerinde.
- Euro bölgesi ülkelerinde devlet borçlarının GSYH’ye oranı 2017’nin ilk çeyreğinde %89,5 olarak hesaplanıyor. Bu oran Maastricht kriterlerinin üstünde. Türkiye’de ise bu oran %28,7, yani kriteri sağlamakta.
- Euro bölgesi ülkelerinde 2016’da bütçe açığının GSYH’ye oranı %1,5 imiş. Türkiye’de ise 2016’da bütçe açığının GSYH’ye oranı %1,1 olarak açıklandı. Türkiye’nin bu kriteri sağladığı görülüyor.
- Uzun dönemli faiz oranlarına bakıldığında, 2016 yılında Türkiye’de bu oranın %10,63 olduğu ancak referans aralığının Euro bölgesi ortalamalarına göre 0,5 civarında olduğu görülüyor. Türkiye bu kriteri sağlayamıyor.
- Türkiye dalgalı kur rejimini kullandığı için devalüasyon kriterini uygulamıyoruz.
Kopenhag Kriterleri Aday Ülkeleri Daha Çok İlgilendiriyor
Kopenhag kriterleri aday ülkelerin, tam üyelik öncesi gerçekleştirmesi beklenen bir dizi siyasi ve ekonomik kriteri kapsamakta. Yani Maastricht kriterlerine göre daha geniş bir kapsamı mevcut. Kopenhag kriterleri 3 başlıkta toplanmıştır:
- Demokrasi, hukuk düzeni, insan haklarına saygı ve azınlıkların korunmasını garanti altına alan kurumların istikrarını sağlamak;
- Birlik içindeki rekabet baskısına ve pazar güçlerine uyum sağlayabilecek işleyen bir pazar ekonomisinin bulunması;
- Siyasi, ekonomik ve parasal birliğe katılım gibi üyeliğin gerektirdiği zorunlulukları yerine getirebilme kabiliyetine sahip olmak.
Bu
kriterlerin sağlanıp sağlanmadığı ise AB’nin çeşitli konulardaki mevzuatına
uyum üzerinden ölçülmekte. Özellikle ilk maddede sıralanan siyasi kriterler ön
plana çıkmakta. Maalesef Avrupa Komisyonu’nun düzenli olarak yayınladığı
Türkiye ilerleme raporları, özellikle siyasi kriterin sağlanamadığını ortaya
koyuyor.
Dışişleri Bakanı
Mevlüt Çavuşoğlu'nun
İddiasında Doğruluk Payı Yoktur.
KAYNAKLAR
- Haber Kaynağı
- Maastricht Kriterleri
- TÜİK Enflasyon Oranları
- AB Ülkeleri Enflasyon Oranları
- AB Ülkeleri Kamu Borç Stoku (2017 1.çeyrek)
- Hazine Müsteşarlığı Kamu Borcu Verileri
- AB Ülkeleri Bütçe Açığı Verileri (2017 1.çeyrek)
- BBC Türkçe Bütçe Açığı Haberi
- Türkiye Uzun Vadeli Faiz Oranları
- Kopenhag Kriterleri
- AB İlerleme Raporları
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)