| schema:text
| - Σε ανάρτηση που κοινοποίησε ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης, τομεάρχης ενέργειας περιβάλλοντος και υποδομών της Ελληνικής Λύσης στο X, διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι η ανθρωπογενής κλιματικής αλλαγή αποτελεί απάτη. Σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλίδη η φυσική συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι σημαντικά μεγαλύτερη από το διοξείδιο που προέρχεται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, γεγονός που αποδεικνύει ότι η αποσταθεροποίηση του κλίματος δεν έχει ανθρωπογενή αίτια. Ωστόσο, ενώ ισχύει ότι η φυσική συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα είναι μεγαλύτερη από την συγκέντρωση του αερίου που προέρχεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, αυτό δεν σημαίνει ότι η αποσταθεροποίηση του κλίματος που βιώνουμε είναι αποτέλεσμα φυσικών διεργασιών.
Παραδείγματα σχετικών αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορείτε να βρείτε αρχειοθετημένα εδώ, εδώ και έδω.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στην σχετική ανάρτηση του κ. ΧριστοδουλίδηΗ ανάρτηση του κ. Χριστοδουλίδη αποτελεί αντιγραφή της αρχικής ανάρτησης η οποία έγινε από χρήστη στο Facebook στις 10 Απριλίου διαβάζουμε τα εξής:
Η κλιματική απάτη! Η μεγαλύτερη απάτη της εποχής μας είναι ότι δήθεν εμείς οι άνθρωποι αλλάζουμε το κλίμα στη γη, λόγω του ότι παράγουμε επιπλέον διοξείδιο του άνθρακα, δηλαδή CO2.
Ας δούμε λοιπόν την ποσότητα του CO2 στην ατμόσφαιρα, για να γελάσουμε και λίγο.
Η ατμόσφαιρα αποτελείται από 78,08% άζωτο, από 20,94% οξυγόνο και από 0,93% αργόν. Σύνολο 99,95%!
Και από μερικά άλλα αέρια τα οποία είναι σε ασήμαντες ποσότητες. Ένα από αυτά είναι και το CO2. Είναι τόσο μικρή η ποσότητα του CO2, που δεν μιλάμε καν για ποσοστό τοις εκατό.
Το φυσικό CO2 στην ατμόσφαιρα είναι 0,0384%, ενώ το CO2 που παράγει ο άνθρωπος είναι 0,0016%.
Στην εικόνα, όλο το μπλε είναι η ατμόσφαιρα, ενώ οι μικρές άσπρες κουκίδες είναι το φυσικό CO2 και το ανθρωπογενές CO2. Ακόμα και να μειώσουμε το ανθρωπογενές (δηλαδή την μικρότερη κουκίδα) στη μέση, δεν αλλάζει τίποτα!
Εννοείται ότι το όλο θέμα είναι μεγάλη μπίζνα.
Αντίστοιχος ισχυρισμός κυκλοφόρησε και στο εξωτερικό, κάνοντας αναφορά στα ίδια ποσοστά, και έχει καταρριφθεί από οργανισμούς ελέγχου γεγονότων όπως το Facta.
Ανάλυση του ισχυρισμού
Τα ποσοστά CO2 από φυσικές και ανθρωπογενείς πηγές
Σύμφωνα με τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα, η συγκέντρωση CO2 που προέρχεται από φυσικές πηγές στην ατμόσφαιρα είναι πολύ μεγαλύτερη από την συγκέντρωση CO2 από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τον ισχυρισμό, αποδεικνύεται ότι η αποσταθεροποίηση του κλίματος δεν είναι δυνατόν να συμβαίνει λόγω δικής μας παρέμβασης.
Αρχικά, είναι αλήθεια ότι η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα από φυσικές πηγές είναι μεγαλύτερη από την συγκέντρωση του αερίου που προέρχεται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Ωστόσο, αφενός τα ποσοστά 0.0384% για το CO2 από φυσικές πηγές και 0.0016% από ανθρωπογενείς δεν είναι σωστό, και αφετέρου, ακόμα και αν αυτά τα ποσοστά ήταν όντως σωστά, ο ισχυρισμός ότι τα αιτία της κλιματικής αλλαγής δεν είναι ανθρωπογενή θα ήταν λάθος. Αυτό ισχύει γιατί, παρά το μεγαλύτερο ποσοστό CO2 φυσικής προέλευσης, αυτό το CO2 αποτελεί μέρος ενός σταθερού κύκλου διεργασιών. Συγκεκριμένα, το CO2 δεσμεύεται από διάφορους οργανισμούς και συστήματα στον πλανήτη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την διεργασία της φωτοσύνθεσης, και επιστρέφει στην ατμόσφαιρα από άλλες διεργασίες, όπως για παράδειγμα από την έκρηξη ηφαιστίων1Ciais, P., C. Sabine, G. Bala, L. Bopp, V. Brovkin, J. Canadell, A. Chhabra, R. DeFries, J. Galloway, M. Heimann, C. Jones, C. Le Quéré, R.B. Myneni, S. Piao and P. Thornton, 2013: Carbon and Other Biogeochemical Cycles. In: Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA. Αρχειοθετημένο εδώ.. Το πρόβλημα δημιουργείται από αποσταθεροποίηση αυτού του κύκλου με εισαγωγή περισσότερου CO2 στην ατμόσφαιρα, ειδικά όταν αυτή η αλλαγή γίνεται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα ήταν περίπου 280 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm)αυτό μεταφράζεται σε 280 “κομμάτια” CO2 ανά 1 εκατομμύριο “κομμάτια” αέρα, ο οποίος αποτελείται από άζωτο οξυγόνο και λοιπά αέρια όπως το Αργό πριν την βιομηχανική επανάσταση στα μέσα του 18ου αιώνα. Σήμερα, σχεδόν 300 χρόνια μετά, αυτή η συγκέντρωση είναι 425 ppm, δηλαδή περίπου 1.5 φορές μεγαλύτερη. Όπως έχουμε εξηγήσει αναλυτικά και σε προηγούμενο άρθρο μας, γνωρίζουμε μέσα από χημική ανάλυση των εκπομπών και εξέταση άλλων πιθανών πηγών ότι αυτή η αύξηση προέρχεται από ανθρωπογενή δραστηριότητα.
Επομένως, χοντρικά, η συγκέντρωση CO2 από φυσικές πηγές είναι κοντά στο 0.0280% ενώ από ανθρωπογενείς κοντά στο 0.0145%. Αυτή η διαφορά είναι αρκετά σημαντική καθώς με βάση τα ποσοστά που δίνονται από τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα το CO2 από φυσικές πηγές είναι 24 φορές περισσότερο από τις ανθρωπογενείς, ενώ με τα πραγματικά ποσοστά το φυσικό CO2 είναι σχεδόν 2 φορές περισσότερο.
Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας αναφοράς από την IPCC, ακολουθώντας τα σημερινά μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής το ποσοστό στο CO2 από ανθρωπογενείς πηγές αναμένεται να ξεπεράσει το ποσοστό του φυσικού CO2 μέσα σε λίγες δεκαετίες (>560 ppm).
Σε αυτό το σημείο είναι σκόπιμο να τονίσουμε πως οι μεγάλες αλλαγές στο κλίμα του πλανήτη κατά το παρελθόν έλαβαν χώρα σε εύρος χιλιάδων μέχρι εκατοντάδων χιλιάδων ετών.3Kaufman, Darrell, et al. “Holocene global mean surface temperature, a multi-method reconstruction approach.” Sci. Data, vol. 7, no. 201, 30 June 2020, pp. 1-13, doi:10.1038/s41597-020-0530-7.4Su, Zhan, et al. “On the Abruptness of Bølling–Allerød Warming.” J. Clim., vol. 29, no. 13, 1 July 2016, pp. 4965-75, doi:10.1175/JCLI-D-15-0675.1. Η απότομη αλλαγή που επήλθε με την δραματική αύξηση της βιομηχανικής δραστηριότητας από την βιομηχανική επανάσταση και μετά οδήγησε σε απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων που αποσταθεροποίησαν σημαντικά την ισορροπία των φυσικών κύκλων και κατά συνέπεια του κλίματος στον πλανήτη.
Επίσης, για να έχουμε ένα μέτρο της φυσικής έναντι της ανθρωπογενούς συμβολής στην απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου είναι σκόπιμο να δούμε το μέγεθος εκπομπών CO2 από φυσικές πηγές συγκριτικά με ανθρωπογενείς. Σύμφωνα με σχετική μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature τον Δεκέμβριο του 20195Fischer, Tobias P., et al. “The emissions of CO2 and other volatiles from the world’s subaerial volcanoes.” Sci. Rep., vol. 9, no. 18716, 10 Dec. 2019, pp. 1-11, doi:10.1038/s41598-019-54682-1., από την εξέταση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα λόγω ηφαιστειογενούς δραστηριότητας μεταξύ 2005-2015, καταλήγουμε στους 0.0513 γιγατόνους CO2 τον χρόνο. Συγκριτικά, οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 την περίοδο από ανθρωπογενείς δραστηριότητες ανέρχονταν στους 32.17 γιγατόνους ή 627 φορές περισσότερες εκπομπές από αυτές των ηφαιστείων παγκοσμίως.6IEA (2022), CO2 emissions from energy combustion and industrial processes, 1900-2021, IEA, Paris https://www.iea.org/data-and-statistics/charts/co2-emissions-from-energy-combustion-and-industrial-processes-1900-2021, Licence: CC BY 4.0
Η μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών στο μισό θα είχε τεράστια επίδραση στην κλιματική αλλαγή
Ο δεύτερος ισχυρισμός των εξεταζόμενων δημοσιευμάτων είναι πως αν οι εκπομπές από τις ανθρωπογενείς δρατηριότητες μειώνονταν κατά 50% δεν θα άλλαζε τίποτα στην πορεία της κλιματικής αλλαγής.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), εξετάζει δεδομένα από όλη την δημοσιευμένη βιβλιογραφία για να υπολογίσει πιθανά σενάρια για την εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής σε βάθος χρόνου με βάση πιθανές αλλαγές στην βιομηχανία και σχετικές πολιτικές, τα οποία ονομάζονται Κοινές Κοινωνικοοικονομικές Πορείες (Shared Socioeconomic Pathways – SSPs).
Εξετάζοντας την τελευταία αναφορά της IPCC βρίσκουμε μια λίστα από αυτά τα σενάρια που προέκυψαν με βάση προαναφερόμενες παραμέτρους, με το πιο οπτιμιστικό σενάριο (SSP1-1.9) να κάνει λόγο για διατήρηση της αύξησης θερμοκρασίας στους 1.5 βαθμούς κελσίουΑυτό σημαίνει ότι η μέση θερμοκρασία του πλανήτη θα παραμείνει στους 1.5 βαθμούς κελσίου πάνω από την μέση θερμοκρασία πριν την βιομηχανική επανάσταση. Αυτό το σενάριο προϋποθέτει μηδενισμό των ανθρωπογενών εκπομπών CO2 μέχρι το 2050. Επομένως δεδομένου του μικρού χρονικού εύρους που θα είχαμε διαθέσιμο για να πετύχουμε αυτό το στόχο μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτό το σενάριο ως βάση για να δούμε αν ο ισχυρισμός πως η μείωση των τωρινών εκπομπών στο 50% δεν θα είχε καμία επίδραση στην κλιματική αλλαγή. Σε αυτό το σενάριο λοιπόν, υπολογίζεταιΤο σχετικό τμήμα βρίσκεται στην σελίδα 68 της αναφοράς σημαντική βελτίωση της ποιότητας του αέρα εντός λίγων ετών και μείωση της επιφανειακής θερμοκρασίας σε εύρος εικοσαετίας.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός ότι η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα από φυσικές πηγές είναι 24 φορές μεγαλύτερη από την συγκέντρωση του αερίου λόγω ανθρώπινης δραστηριότητας, καθιστώντας εσφαλμένη την θέση περι ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής είναι επιστημονικά αβάσιμος. Η συγκέντρωση του CO2 στην ατμόσφαιρα από ανθρωπογενή αίτια είναι περίπου 0.0145% και από φυσικές πηγές περίπου 0.0280%, επομένως η συγκέντρωση από φυσικές πηγές είναι περίπου 1.5 φορές μεγαλύτερη. Ωστόσο, ακόμα και αν η αναλογία που παρουσιάζουν τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα ήταν σωστή δεν θα άλλαζε το γεγονός ότι η ανθρωπογενής δραστηριότητα είναι ο βασικός παράγοντας εξέλιξης της κλιματικής αλλαγής. Το διοξείδιο του άνθρακα που προέρχεται από φυσικές πηγές ανακυκλώνεται μέσα από συγκεκριμένους γεωχημικούς και βιολογικούς κύκλους και η συγκέντρωση του, συνυπολογίζοντας διακυμάνσεις λόγω ακραίων φυσικών φαινομένων, ήταν σταθερή πριν την βιομηχανική επανάσταση. Η ανθρώπινη δραστηριότητα οδήγησε σε απότομη προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων CO2 στην ατμόσφαιρα σε πολύ μικρό χρονικό εύρος, μόλις 300 ετών, οδηγώντας σε απορρύθμιση της εν λόγω ισορροπίας και στην συνεπακόλουθη απορρύθμιση του κλίματος. Αυτή η σχέση έχει εδραιωθεί μέσα από χιλιάδες επιστημονικές μελέτες και αναφορές επίσημων φορέων οι οποίες έχουν καταλλήξει ότι η κλιματική αλλαγή έχει ανθρωπογενή αίτια.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)