| schema:text
| - Σε πρόσφατη ανάρτηση του καρδιολόγου Κωνσταντίνου Αρβανίτη στο Facebook, η οποία κυκλοφόρησε ευρέως μεταξύ χρηστών της πλατφόρμας και πολλών ιστολογίων, γίνεται ο ισχυρισμός ότι νέα μελέτη “ανατρέπει το αφήγημα της κλιματικής αλλαγής”. Ωστόσο, στην σχετική ανάρτηση του, ο κ. Αρβανίτης διαστρεβλώνει τα αποτελέσματα της επικαλούμενης μελέτης δίνοντας την ψευδή εντύπωση ότι τα στοιχεία της καταρρίπτουν την πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής και τις περιβαλλοντικές της επιπτώσεις.
Αναπαραγωγές του ισχυρισμού σε μέσα ενημέρωσης και ιστολόγια: esykpdamth.blogspot.com, greeknewsondemand.com, amazonios.net, proionta-tis-fisis.com, choratouaxoritou.gr, oimaskespeftoun.blogspot.com, nausithoi.blogspot.com, ellaniesaxies12.blogspot.com
Η ανάρτηση του κ. Αρβανίτη, η οποία μέχρι τη στιγμή συγγραφής του παρόντος άρθρου έχει συγκεντρώσει τουλάχιστον 1,400 κοινοποιήσεις, βρίσκεται αρχειοθετημένη εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στην ανάρτηση του κ. Αρβανίτη, στο επίμαχο σημείο όπου αναφέρεται στην σχετική μελέτη, διαβάζουμε τα εξής:
ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΟΥ ΑΝΑΤΡΕΠΕΙ ΤΟ ΑΦΗΓΗΜΑ
Πριν από 20 μέρες, είδε το φως της δημοσιότητας μία νέα μελέτη, για την εξέλιξη των πάγων της Ανταρκτικής, κατά την δεκαετία 2009-2019. Τα ευρήματα της είναι εκπληκτικά και ανατρέπουν πλήρως το αφήγημα της δήθεν “υπερθέρμανσης” ή αν προτιμάτε “κρίσης”. Εδώ θα δώσω μία περίληψη των αποτελεσμάτων της και μάλιστα με τον πιο παραστατικό τρόπο που υπάρχει: τον χάρτη της Ανταρκτικής, με την εξέλιξη των πάγων την δεκαετία 2009-2019.
1) Με κόκκινο είναι οι περιοχές που ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ τα στρώματα πάγου. Οπως καταλαβαίνετε, αυτές είναι οι ΜΟΝΕΣ περιοχές που σας δείχνουν στις “Ειδήσεις”, με τις γνωστές εικόνες πάγων που σπάνε και πέφτουν στο νερό…Η συνολική μείωση σε ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ πάγου υπολογίστηκε σε 12.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
2) Με μπλε είναι οι περιοχές που ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ τα στρώματα πάγου. Αυτές τις περιοχές τις ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΥΝ από τα δελτία “Ειδήσεων”. Η συνολική αύξηση σε ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ είναι 17.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα, που είναι πολύ μεγαλύτερη από τις απώλειες. ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΕ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ: 17.500 – 12.200 = 5.300 τετραγωνικά χιλιόμετρα! Για όποιον δεν του λέει τίποτε αυτό το νούμερο, θα πω ότι είναι μιάμισυ φορά ολόκληρη η Εύβοια σε έκταση! Σε MAZA το συνολικό κέρδος υπολογίστηκε σε 661 δισεκατομμύρια τόνους (661.000.000.000 τόνοι)!! Σε ΟΓΚΟ αυτό είναι πάνω από 700 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Αν δεν σας λέει τίποτε αυτό σαν νούμερο, τότε σκεφτείτε έναν όγκο σχεδόν μιάμιση φορά τον όγκο του δικού μας βουνού Ολύμπου!!
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Καταρρίπτεται εντελώς το αφήγημα των ανεμογεννητριο-έμπορων και των πανελ-έμπορων του πλανήτη, που έχουν λαδώσει χοντρά τις περισότερες δυτικές κυβερνήσεις και τους περισσότερους μπιστήμονες του περιβάλλοντος, για να σας πείσουν ότι πρέπει να καταστρέψετε το περιβάλλον, για το… καλό του περιβάλλοντος!!
Ανάλυση του ισχυρισμού
Η μελέτη και τα αποτελέσματα της
Η μελέτη για την οποία κάνει λόγο ο κ. Αρβανίτης δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cryosphere στις 16 Μαρτίου 2023 από τους Andreasen et al. και εξέτασε δεδομένα για τις αλλαγές στις κρηπίδες πάγου (εκτάσεις πάγου οι οποίες επιπλέουν στη θάλασσα – ice shelves) της Ανταρκτικής την περίοδο μεταξύ 2009 και 2019.1Andreasen, Julia R., et al. “Change in Antarctic ice shelf area from 2009 to 2019.” Cryosphere, vol. 17, no. 5, 16 May. 2023, pp. 2059-072, doi:10.5194/tc-17-2059-2023.
Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από τα σημεία που υπάρχει αποκόλληση κομματιών πάγου (calving front location) σε 34 διαφορετικές κρηπίδες πάγου στην Ανταρκτική από το 2009 μέχρι το 2019, ομαδοποιώντας τις κρηπίδες ανάλογα με τους ρυθμούς απώλειας ή αύξησης πάγου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στην εξεταζόμενη χρονική περίοδο, οι κρηπίδες πάγου στην Ανταρκτική σημείωσαν μια ελάχιστη αύξηση της τάξης του 0.4% (5,305 τετραγωγικά χιλιόμετρα) της συνολικής τους επιφάνειας, με το κέρδος σε μάζα πάγου να ανέρχεται, σύμφωνα με τους ερευνητές, στους 661 γιγατόνους.
Ωστόσο, πριν εξετάσουμε το ζήτημα με την επίδραση που έχουν οι κρηπίδες πάγου στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως η εν λόγω μελέτη εξέτασε ένα μικρό σύνολο από κρηπίδες πάγου στην Ανταρκτική. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature στα τέλη Ιανουαρίου του 2022, ανέλυσε δεδομένα για 181 κρηπίδες πάγου στην Ανταρκτική από το 1997 μέχρι το 2021.2Greene, Chad A., et al. “Antarctic calving loss rivals ice-shelf thinning.” Nature, vol. 609, no. 7929, Sept. 2022, pp. 948-53, doi:10.1038/s41586-022-05037-w. Αρχειοθετημένο εδώ.
Όπως φαίνεται και στην οπτική απεικόνιση των αποτελεσμάτων της εν λόγω μελέτης, από τις 181 κρηπίδες πάγου που εξετάστηκαν, οι 118 (απεικονίζονται στο γράφημα με ροζ και μωβ χρωματισμούς) έχασαν συνολικά περίπου 54 χιλιάδες τετραγωγικά χιλιόμετρα επιφάνειας πάγου ενώ μόνο 63 κρηπίδες (απεικονίζονται στο γράφημα με μπλέ χρωματισμούς) είχαν συνολική αύξηση περίπου 17,800 τετραγωνικά χιλιόμετρα επιφάνειας πάγου. Η κίτρινη γραμμή στο παρακάτω γράφημα δείχνει την συνολική μεταβολή, και συγκεκριμένα συνολική απώλεια 36,700 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην επιφάνεια κρηπίδων πάγου για όλη την Ανταρκτική από το 1997 μέχρι το 2021, παρά την μικρή προσωρινή αύξηση που παρατηρείται μεταξύ 2005 και 2020.
Η διαφορά μεταξύ κρηπίδων πάγου και χερσαίων στρωμάτων πάγου
Παρότι η εξεταζόμενη μελέτη που παραθέτει ο κ. Αρβανίτης δείχνει όντως αύξηση στις εξεταζόμενες 34 κρηπίδες πάγου, αυτό το γεγονός δεν σχετίζεται άμεσα με μια από τις βασικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτει από την μεταβολή των μαζών πάγου στον πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής, δηλαδή τις αλλαγές στη στάθμη της θάλασσας. Η μελέτη, όπως αναφέραμε ήδη, εξετάζει την εξέλιξη στις μάζες κρηπίδων πάγου, δηλαδή εκτάσεων πάγου που βρίσκονται εντός της θάλασσας. Αυτές οι εκτάσεις εμφανίζουν κύκλους απώλειας και αύξησης μάζας πάγου χωρίς να έχουν άμεση επίδραση στην στάθμη της θάλασσας, καθώς βρίσκονται ήδη εντός θάλασσας. Οι κρηπίδες πάγου παίζουν έμμεσα ρόλο στις αλλαγές στάθμης της θάλασσας καθώς μπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικά τείχη που περιορίζουν το ρυθμό ροής πάγου από την ξηρά.3Scambos, T. A., et al. “Glacier acceleration and thinning after ice shelf collapse in the Larsen B embayment, Antarctica.” Geophys. Res. Lett., vol. 31, no. 18, 1 Sept. 2004, doi:10.1029/2004GL020670. Ωστόσο, η παράμετρος που έχει άμεση επίδραση στην στάθμη της θάλασσας, και αποτελεί σημείο ανησυχίας λόγω του ρυθμού μείωσης, είναι οι μάζες πάγου από την ξηρά οι οποίες λιώνουν και καταλήγουν στην θάλασσα.
Σχετικός πίνακας από την επίσημη σελίδα της NASA, ο οποίος οπτικοποιεί τα στοιχεία από το 2002 μέχρι τον Μάρτιο του 2023, δείχνει σημαντική μείωση της χερσαίας μάζας πάγου στην Ανταρκτική σημειώνοντας ότι σε αυτή την περίοδο παρατηρήθηκε απώλεια 148 γιγατόνων πάγου κάθε χρόνο.
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην τελευταία αναφορά της IPCC, χρησιμοποιώντας το πιο αισιόδοξο μοντέλο πρόβλεψης για διατήρηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στο εύρος 1-1.9°C μέχρι το 2100 (SSP1-1.9) η εκτιμώμενη αύξηση της στάθμης της θάλασσας θα είναι 15-23 εκατοστά μέχρι το 2050 και 28-55 εκατοστά μέχρι το 2100.4IPCC, 2023: Climate Change 2023: Synthesis Report. A Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Contribution of Working Groups I, II and III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Core Writing Team, H. Lee and J. Romero (eds.)]. IPCC, Geneva, Switzerland, (in press). Αρχειοθετημένο εδώ. Ωστόσο, αυτό το σενάριο προϋποθέτει μηδενισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέχρι το 2050 και συνολικά δεν θεωρείται ιδιαίτερα πιθανό. Όλα τα σενάρια μετά από αυτό κάνουν εκτιμήσεις για πολύ μεγαλύτερες αυξήσεις στη στάθμη της θάλασσας.
Ωστόσο, η στάθμη της θάλασσας είναι μόνο μια παράμετρος που επηρεάζει η κλιματική αλλαγή καθώς η μείωση των μαζών πάγου τόσο στις κρηπίδες πάγου όσο και στα χερσαία στρώματα πάγου έχει σημαντικές επιπτώσεις στην κλιματική ισορροπία. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η απελευθέρωση επιπλέον αερίων του θερμοκηπίου από το λιώσιμο του μόνιμα παγωμένου εδάφους (permafrost) σε αυτές τις περιοχές καθώς και η διατάραξη βιογεωχημικών διεργασιών που επηρεάζουν την βιοποικιλότητα, δημιουργώντας πρόβλημα στους κύκλους ζωής και διατροφής εκατοντάδων ειδών με επιπτώσεις που ακόμα δεν έχουν αποσαφηνιστεί πλήρως.5Ingels, Jeroen, et al. “Antarctic ecosystem responses following ice-shelf collapse and iceberg calving: Science review and future research.” WIREs Clim. Change, vol. 12, no. 1, 1 Jan. 2021, p. e682, doi:10.1002/wcc.682. Αρχειοθετημένο εδώ.
Η απάντηση των ερευνητών της μελέτης
Δεδομένης της προσοχής που έλαβε η εξεταζόμενη μελέτη, ζητήσαμε την θέση της Dr. Andreasen σχετικά με τους ισχυρισμούς ότι η επίμαχη μελέτη της ομάδας της καταρρίπτει τις σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Κατόπιν επικοινωνίας μέσω email, η Dr. Andreasen μας ανέφερε τα εξής:
Η μελέτη μας παρουσιάζει τις παρατηρήσεις που έχουν γίνει για τις αλλαγές στην περιοχή κρηπίδων πάγου στην Ανταρκτική μεταξύ 2009 και 2019.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι πάγου στην Αντρακτική και οι κρηπίδες πάγου είναι το αποτέλεσμα που προκύπτει όταν χερσαίες μάζες πάγου πέφτουν στον ωκεανό σχηματίζοντας δομές πάγου που επιπλέουν. Οι σταθερές κρηπίδες πάγου περνάνε μια συνεχόμενη διαδικασία συλλογής πάγου στην επιφάνεια τους, ροής πάγου από τις κορυφές προς την άκρη της κρηπίδας και απόσπαση, δηλαδή διαχωρισμός μεγάλων κομματιών πάγου από τις άκρες της κρηπίδας που πέφτουν στον ωκεανό σχηματίζοντας παγόβουνα. Αυτός ο κύκλος βρίσκεται σε μια φυσική ισορροπία μεταξύ κέρδους και απώλειας πάγου και συνεπώς δεν είναι ο μόνος δείκτης για αλλαγή του κλίματος. Ωστόσο, οι ασυνήθιστες και δραστικές αποκοπές πάγου έξω από αυτό το κύκλο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα αυξανόμενων θερμοκρασιών, λέπτυνσης των στρωμάτων πάγου στις κρηπίδες ή αλλαγές στον ωκεανό. Επιπλέον οι κρηπίδες πάγου είναι διαφορετικές από τα χερσαία στρώματα πάγου τα οποία είναι πάγος που βρίσκεται στην ξηρά και δεν επιπλέει στον ωκεανό. Όταν χάνεται πάγος από αυτά τα χερσαία στρώματα υπάρχει άμεση συμβολή στην αύξηση στάθμης της θάλασσας (κάτι που δεν ισχύει με τις κρηπίδες πάγου).
Η μελέτη μας επικεντρώνεται σε αυτούς τους φυσικούς κύκλους για 34 κρηπίδες πάγου μέσα σε μια περίοδο 11 ετών. Δεν διατυπώνουμε κανένα συμπέρασμα αναφορικά με την κλιματική αλλαγή μέσα στη μελέτη, καθώς δίνουμε απλά μια μικρή επισκόπηση του πώς εξελίσσονται αυτές οι περιοχές κρηπίδων πάγου μέσα από δορυφορικές εικόνες. Επίσης, ενώ η μελέτη μας εξετάζει τις αλλαγές στις μάζες των περιοχών κρηπίδων πάγου, δεν κάνουμε καμία δήλωση για την συνολική αλλαγή μάζας πάγου στην Ανταρκτική.
Συμπέρασμα
Με βάση όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ισχυρισμός που διατυπώνεται στην ανάρτηση του κ. Αρβανίτη συνιστά διαστρέβλωση της μελέτης που επικαλείται. Όπως τονίζει και η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που δημοσίευσε την επίμαχη μελέτη, σε κανένα σημείο δεν γίνεται αναφορά στην κλιματική αλλαγή ενώ οι αναφορές τους στις αλλαγές μάζας πάγου αφορούν μόνο τις 34 εξεταζόμενες κρηπίδες, όχι την Ανταρκτική συνολικά. Τέλος, η μελέτη εξετάζει τις αλλαγές σε κρηπίδες πάγου οι οποίες βρίσκονται ήδη εντός της θάλασσας και οι οποίες δεν έχουν άμεση επίδραση στην αύξηση στάθμης της θάλασσας. Η παράμετρος που επηρεάζει άμεσα την στάθμη της θάλασσας είναι η απώλεια χερσαίων εκτάσεων πάγου και τα διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι από το 2002 μέχρι τον Μάρτιο του 2023 παρατηρείται απώλεια 148 γιγατόνων χερσαίου πάγου κάθε χρόνο.
Δημοσιογράφος / Fact-checker με αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και την κατάρριψη ψευδοεπιστημών.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)