schema:text
| - Gekend desinformatiepatroon
Vervalste E! News reportage over steun USAID aan Oekraïne
11.2.2025, 18:06 (CET)
Beroemdheden hebben de kans om hun roem ten goede te gebruiken met allerlei liefdadigheden. Maar verschillende Amerikaanse beroemdheden als Angelina Jolie, Ben Stiller en Orlando Bloom zouden zich grof laten betalen door USAID om Oekraïne te bezoeken en zo Zelensky's populariteit in de VS een duwtje in de rug te geven. Dat zou een video van E! News, een Amerikaanse entertainmentzender, toch moeten aantonen. Er is slechts één probleem: de video is een vervalsing.
Beoordeling
De video is nep en werd niet echt door E! News gemaakt. De vernoemde beroemdheden gingen ofwel op eigen kosten of via de VN naar Oekraïne.
Feiten
Op de sociale media van E! News, de nieuwstak van de Amerikaanse tv-zender gewijd aan Hollywood en entertainment, is geen enkel spoor van de video terug te vinden. Integendeel: het enige wat te vinden is via een Google zoekopdracht zijn debunkingen van het verhaal.
Deutsche Presse-Agentur contacteerde E! News voor commentaar maar kreeg voorlopig geen reactie. Aan Politifact liet een woordvoerder weten dat de video "niet authentiek is en niet afkomstig is van E! News".
USAID staat momenteel in het middelpunt van de aandacht omdat Elon Musk, met zijn nieuw Department of Government Efficiency, het wil ontmantelen. De onafhankelijke overheidsorganisatie werd opgericht onder president Kennedy om ontwikkelingshulp te bieden doorheen de wereld. Vorig jaar was USAID goed voor zo'n 40% van alle ontwikkelingshulp wereldwijd. Een rechter heeft ondertussen het gedwongen betaald verlof van USAID-medewerkers tijdelijk gepauzeerd.
Desinformatiepatroon
Deze video past in een patroon waarbij video's van westerse media worden vervalst om zo desinformatie te verspreiden. Die nepvideo's zijn veelal afkomstig uit Russische hoek. Ook deze nepvideo van E! News wordt gedeeld op Russische Telegramkanalen en op gekend desinformatienetwerk Pravda. Dat onderstreept Darren Linvill, mediaprofessor aan de Universiteit van Clemson, ook op X.
In het verleden werden andere bekende westerse media als BBC en Euronews het slachtoffer van zo'n nepvideo's, zoals dpa al rapporteerde in verschillende factchecks.
"Totaal fout"
Acteur Ben Stiller bezocht Oekraïne in juni 2022 als ambassadeur voor UNHCR in het kader van Wereldvluchtelingendag. Hij reageerde op de aanntijgingen in de neppe video via X: "Totaal fout. Niet waar. Dit zijn leugens van Russische media. Ik financierde mijn humanitaire reis naar Oekraïne zelf. Er was geen financiering van USAID en al zeker geen persoonlijke uitbetalingen." UNCHR bevestigde dat ook in een persbericht.
Angelina Jolie was ook een VN-ambassadeur, maar bezocht Oekraïne in 2022 op eigen initiatief. Dat bevestigde een VN-woordvoerder destijds. Via usaspending.gov, een officiële website om overheidsuitgaven op te zoeken, is geen spoor te vinden van enige betaling van USAID aan Jolie.
Ook Orlando Bloom bracht een bezoek aan Oekraïne als Unicef Goodwill ambassadeur in 2023. Volgens de richtlijnen krijgen VN-ambassadeurs geen vergoeding voor die functie, enkel hun onkosten worden betaald door de VN.
Jean-Claude Van Damme reisde eind 2022 op eigen initiatief naar Oekraïne, zo kondigde hij via YouTube aan. Sean Penn bezocht Oekraïne meermaals om een documentaire over de oorlog te filmen. De advocaat van Penn bevestigde aan Politifact dat Penn die trips zelf financierde en dat hij geen geld van USAID kreeg.
(Stand van zaken: 11.2.2025)
Links
Facebookpost (gearchiveerd & gearchiveerde video)
Google zoekopdracht (gearchiveerd)
NOS & RTL over rel rond USAID (hier & hier gearchiveerd)
Claim via Pravda (gearchiveerd)
EMDO - Pravdanetwerk (gearchiveerd)
Claim via Russisch Telegramkanaal (gearchiveerd)
X-draadje prof. Darren Linvill (gearchiveerd)
X-bericht Ben Stiller (gearchiveerd)
RTL - bezoek Ben Stiller aan Oekraïne (gearchiveerd)
UNCHR - persbericht ambassadeurschap Ben Stiller (gearchiveerd)
AD - bezoek Angelina Jolie aan Oekraïne (gearchiveerd)
X-bericht - quote VN-woordvoerder over bezoek Jolie (gearchiveerd)
Unicef - bezoek Orlando Bloom aan Oekraïne (gearchiveerd)
Richtlijnen ambassadeurschap VN (gearchiveerd)
Jean-Claude Van Damme - videoboodschap (gearchiveerd & gearchiveerde video)
RTL - Sean Penn in Oekraïne (gearchiveerd)
Factcheck Politifact (gearchiveerd)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.
|