| schema:text
| - Σε δημοσιεύματα ιστοσελίδων ενημέρωσης και στα social media αναπαράγεται ο ισχυρισμός πως σε μια επιστολή που υπέγραψαν 1,600 επιστήμονες αποκαλούν μύθο την κλιματική κρίση και καταρρίπτουν την σύνδεση της με το κύμα πυρκαγιών, και άλλων ακραίων φαινομένων. Ωστόσο, παρότι η εν λόγω επιστολή είναι πραγματική, εμπεριέχει πληθώρα ανακριβειών και διαστρεβλώσεων επιστημονικών δεδομένων.
Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης και ιστολόγια: theflagreport.com, oxafies.com
Ο ισχυρισμός γνώρισε διάδοση και από λογαριασμούς σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παραδείγματα των οποίων βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ, εδώ και εδώ.
Οι εξεταζόμενοι ισχυρισμοί
Ανάλυση των ισχυρισμών
Η διακύρηξη της CLINTEL
Η CLINTEL, ή αλλιώς Climate Intelligence είναι μια οργάνωση που προωθεί την ιδέα ότι η κλιματική κρίση αποτελεί προπαγάνδα. Η οργάνωση εδραιώθηκε το 2019 από τον Guus Berkhout, έναν Ολλανδό μηχανικό ο οποίος εργάστηκε για 30 χρόνια στην Shell και τον Marcel Crok, δημοσιογράφο ο οποίος τάσσεται ανοιχτά κατά της κλιματικής αλλαγής. Τον Σεπτέμβριο του 2019 η CLINTEL δημοσίευσε μια διακύρηξη με τίτλο “There is no climate crisis” (Δεν υπάρχει κλιματική κρίση) την οποία αρχικά υπέγραψαν 500 επιστήμονες σύμφωνα με την CLINTEL.
Το κείμενο της διακύρηξης αναφέρει τα εξής:
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζεται κατά βάση από ανθρωπογενείς δραστηριότητες
Η διακύρηξη της CLINTEL αναφέρει ότι “το κλίμα της Γης εμφανίζει διακυμάνσεις καθ’ όλη την ιστορία του πλανήτη, με φυσικές ψυχρές και θερμές φάσεις”. Ο ισχυρισμός ότι ο πλανήτης βιώνει περιοδικές διακυμάνσεις στην μέση θερμοκρασία του είναι πραγματικός. Ωστόσο, η διαφορά της σημερινής κατάστασης με τις θερμοκρασιακές διακυμάνσεις που έλαβαν χώρα πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια είναι ο ρυθμός της αύξησης και τα αίτια. Συγκεκριμένα, όπως αναφέραμε και σε πρόσφατο άρθρο μας για το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, μελέτη στο περιοδικό Nature1Osman, Matthew B., et al. “Globally resolved surface temperatures since the Last Glacial Maximum.” Nature, vol. 599, no. 7884, Nov. 2021, pp. 239-44, doi:10.1038/s41586-021-03984-4. Αρχειοθετημένο εδώ. που εξέτασε τα δεδομένα από την τελευταία εποχή των παγετώνων μέχρι σήμερα βρήκε ότι ο τεράστιος ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας τα τελευταία 150 χρόνια ξεπερνάει κάθε άλλη ανοδική τάση θερμοκρασίας τα τελευταία 24,000 χρόνια.
Αυτή η μεγάλη διαφορά στον ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας έχει συνδεθεί με τις ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, με βασικό εκ των οποίων να είναι το διοξείδιο του άνθρακα. Ενώ οι ανθρωπογενείς εκπομπές δεν είναι η μόνη πηγή διοξειδίου του άνθρακα, τα στοιχεία δείχνουν ότι η δραματική αύξηση από την βιομηχανική επανάσταση και μετά συνδέεται κατα βάση άμεσα με τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες και όχι με φυσικά φαινόμενα. Αυτό το συμπέρασμα εντοπίζεται και στην τελευταία έκθεση της IPCC όπου αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι από τα διαθέσιμα δεδομένα συνάγουμε πως οι αυξημένες συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου από το 1750 μέχρι σήμερα προκαλούνται από ανθρωπογενή δραστηριότητα. Στην ίδια αναφορά βρίσκουμε το συμπέρασμα ότι από το 1970, ο ρυθμός με τον οποίο αυξάνεται η παγκόσμια θερμοκρασία είναι μεγαλύτερος από οποιαδήποτε 50ετή περίοδο των τελευταίων 2,000 ετών, ενώ τονίζεται ότι η επίδραση των φυσικών φαινομένων έχει πολύ μικρή επίδραση στην εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής μακροπρόθεσμα.
Μάλιστα, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature2Lüthi, Dieter, et al. “High-resolution carbon dioxide concentration record 650,000–800,000 years before present.” Nature, vol. 453, May. 2008, pp. 379-82, doi:10.1038/nature06949. το 2008, τα συμπεράσματα της οποίας αναφέρονται και εντός της τελευταίας έκθεσης της IPCC, έδειξε πως από το 2000 και μετά η αύξηση στα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα είναι περίπου 20ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) ανά δεκαετία, δηλαδή 10 φορές ταχύτερη συγκριτικά με άλλες παρατηρούμενες αυξήσεις τα τελευταία 800,000 χρόνια.
Εξετάζοντας τα στοιχεία εκπομπών από ηφαιστειακές εκρήξεις και ανθρωπογενείς εκπομπές μόνο βλέπουμε ότι υπάρχει σημαντική διαφορά. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature το 20193Fischer, Tobias P., et al. “The emissions of CO2 and other volatiles from the world’s subaerial volcanoes.” Sci. Rep., vol. 9, no. 18716, 10 Dec. 2019, pp. 1-11, doi:10.1038/s41598-019-54682-1. βρήκε ρυθμό εκπομπών από ηφαιστειακές εκρήξεις περίπου 0.0513 γιγατόνους CO2 τον χρόνο με τις ανθρωπογενείς εκπομπές την ίδια χρονιά να ανέρχονταν στους 36.1 γιγατόνους, δηλαδή 703 περισσότερες εκπομπές από αυτές των ηφαιστείων παγκοσμίως.
Τα κλιματικά μοντέλα της IPCC έχουν προβλέψει με μεγάλη ακρίβεια την εξέλιξη του κλίματος
Ο ισχυρισμός ότι ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι σημαντικά μικρότερος από τις προβλέψεις της IPCC είναι ψευδής. Οι αναφορές της IPCC παρέχουν προβλέψεις για μελλοντικές εξελίξεις της κλιματικής αλλαγής με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτές οι προβλέψεις προκύπτουν από κλιματικά μοντέλα τα οποία δείχνουν, μεταξύ άλλων, το εύρος αυξήσεων θερμοκρασίας που ενδέχεται να δούμε τις επόμενες δεκαετίες συνυπολογίζοντας παράγοντες όπως οι αυξήσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Συνήθως σε αυτές τις αναφορές παρουσιάζονται διαφορετικά σενάρια τα οποία δείχνουν ποια ενδέχεται να είναι τα αποτελέσματα στο κλίμα ανάλογα με το πόσο μεγάλες θα είναι ανθρωπογενείς εκπομπές.
Αυτές οι προβλέψεις δίνουν ένα πιθανό εύρος θερμοκρασιών και μέχρι σήμερα, παρότι υπάρχουν ορισμένες βραχυπρόθεσμες αποκλίσεις λόγω φυσικών φαινομένων (για παράδειγμα μεγάλες ηφαιστειακές εκρήξεις), οι παρατηρούμενες εξελίξεις στο κλίμα και στον ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι εντός των προβλέψεων της IPCC. Ενδεικτικά, μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Geophysical Research Letters το 20194Hausfather, Zeke, et al. “Evaluating the Performance of Past Climate Model Projections.” Geophys. Res. Lett., vol. 47, no. 1, 16 Jan. 2020, p. e2019GL085378, doi:10.1029/2019GL085378. εξέτασε τις προβλέψεις που έγιναν μέσω 14 κλιματικών μοντέλων μεταξύ 1970 και 2007 συγκρίνοντας τα αποτελέσματα με παρατηρήσεις από τις πραγματικές θερμοκρασίες. Με εξαίρεση ορισμένες μικρές αποκλίσεις που υποεκτίμησαν ή υπερεκτίμησαν τα μελλοντικά ποσοστά εκπομπών του CO2, τα μοντέλα προέβλεψαν με αρκετά καλή ακρίβεια τις αυξήσεις θερμοκρασίας, συγκεκριμένα μια αύξηση κατά 0.9°C από το 1970 μέχρι το 2019.
Χαρακτηριστικό σημείο της μελέτης είναι ότι 7 από τα παλαιότερα κλιματικά μοντέλα που εξετάστηκαν είχαν απόκλιση από τους παρατηρούμενους ρυθμούς αύξησης θερμοκρασίας μόλις κατά 0.1°C ανά δεκαετία. Μάλιστα, η ακρίβεια σε αυτά τα μοντέλα αυξήθηκε όταν οι ερευνητές προσάρμοσαν κατάλληλα την παράμετρο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτός ο παράγοντας είναι ένας από τους πιο ρευστούς καθώς επηρεάζεται, μεταξύ άλλων, από σχετικές νομοθεσίες οι οποίες δεν μπορούν να προβλεφθούν με ακρίβεια, ωστόσο δίνοντας το σωστό εύρος εκπομπών αυτά τα μοντέλα μπορούν να προβλέψουν την επίδραση τους στο κλίμα και την μέση θερμοκρασία του πλανήτη με αρκετά μεγάλη ακρίβεια.
Τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έχουν συνολικά επιβλαβή επίδραση στο περιβάλλον
Το επιχείρημα ότι η αύξηση του ατμοσφαιρικού CO2 αποτελεί θετική έκβαση γιατί αξιοποιείται από τα φυτά ως τροφή αποτελεί σημαντική διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Αρχικά, είναι όντως αλήθεια ότι το CO2 χρησιμοποιείται από τα φυτά στο πλαίσιο της φωτοσύνθεσης και εργαστηριακά έχει τεκμηριωθεί ότι η αύξηση των συγκεντρώσεων του CO2 στο περιβάλλον έχει αυξήσει τα επίπεδα της φωτοσύνθεσης.
Επίσης, σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη διαθεσιμότητα CO2 έχει βελτιώσει5Chen, C., Riley, W. J., Prentice, I. C., & Keenan, T. F. (2022). CO2 fertilization of terrestrial photosynthesis inferred from site to global scales. Proceedings of the National Academy of Sciences, 119(10). https://doi.org/10.1073/pnas.2115627119 τα επίπεδα βλάστησης, ένα φαινόμενο γνωστό και ως “CO2 fertilization“. Ωστόσο, το CO2 δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει αυτή την βιοχημική διεργασία καθώς η διαθεσιμότητα άλλων θρεπτικών συστατικών παίζει επίσης σημαντικό ρόλο, με το άζωτο το οποίο είναι συνήθως σε μικρότερη διαθεσιμότητα να αποτελεί τον παράγοντα που ρυθμίζει εν τέλει την αύξηση της βιομάζας. Ένα ακόμα σημαντικό σημείο είναι ότι, παρά το γεγονός ότι η αυξημένη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα βλάστησης, σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι μπορεί να μειώσει τις συγκεντρώσεις πρωτεϊνών και και βιταμινών κατά 15% και 30% αντίστοιχα6Ebi, Kristie L. and Irakli Loladze. “Elevated atmospheric CO2 concentrations and climate change will affect our food’s quality and quantity.” Lancet Planetary Health, vol. 3, no. 7, 1 July 2019, pp. e283-e284, doi:10.1016/S2542-5196(19)30108-1.. Με βάση τα στοιχεία, ενώ η αυξημένη συγκέντρωση του CO2 έχει επίδραση στην αύξηση της βλάστησης, αυτή η επίδραση εξισορροπείται με την πάροδο του χρόνου.
Επιπρόσθετα, το CO2 έχει ταυτόχρονα αρνητική επίδραση στην βλάστηση ακριβώς λόγω του ρόλου του στην επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής, αυξάνοντας την συχνότητα των ξηρασιών και της αρνητικής επίδρασης που έχει η αυξημένη και παρατεταμένη περίοδος καύσωνα, αντισταθμίζοντας εν τέλει και την θετική συμβολή του αερίου στην βλάστηση. Κατα συνέπεια, πρόκειται για μια σύνθετη αλληλεπίδραση και συνυπολογίζοντας τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής σε πολυάριθμα οικοσυστήματα, ο ισχυρισμός ότι οι αυξημένες συγκεντρώσεις CO2 είναι θετική εξέλιξη για την σταθερότητα του πλανήτη δεν έχει βάση.
Η κλιματική αλλαγή έχει άμεση συμβολή στην συχνότητα και την ένταση ακραίων φαινομένων
Σύμφωνα με τα δεδομένα από την τελευταία αναφορά της IPCC, ο ισχυρισμός ότι η κλιματική αλλαγή δεν έχει αυξήσει τις φυσικές καταστροφές δεν έχει βάση. Συγκεκριμένα, στο Κεφάλαιο 117Seneviratne, S.I., X. Zhang, M. Adnan, W. Badi, C. Dereczynski, A. Di Luca, S. Ghosh, I. Iskandar, J. Kossin, S. Lewis, F. Otto, I. Pinto, M. Satoh, S.M. Vicente-Serrano, M. Wehner, and B. Zhou, 2021: Weather and Climate Extreme Events in a Changing Climate. In Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change[Masson-Delmotte, V., P. Zhai, A. Pirani, S.L. Connors, C. Péan, S. Berger, N. Caud, Y. Chen, L. Goldfarb, M.I. Gomis, M. Huang, K. Leitzell, E. Lonnoy, J.B.R. Matthews, T.K. Maycock, T. Waterfield, O. Yelekçi, R. Yu, and B. Zhou (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, pp. 1513–1766, doi: 10.1017/9781009157896.013. της αναφοράς (σελίδα 1,517) αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι ορισμένα ακραία κλιματικά φαινόμενα που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια θα ήταν υπερβολικά δύσκολο να προκύψουν αν αφαιρέσουμε από την εξίσωση την ανθρώπινη επίδραση στο κλίμα.
Στο ίδιο κεφάλαιο τονίζεται ότι, ενώ ακραία φαινόμενα όπως έντονα κύματα κάυσωνα, ακραίες βροχοπτώσεις, ξηρασίες, τροπικοί κυκλώνες και συνοδευόμενα κύματα πυρκαγιών λάμβαναν χώρα και στο παρελθόν, η συχνότητα και ένταση τους είναι πολύ πιο αυξημένες αναλογικά με την άνοδο της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη (σελίδα 1,610), ενώ αυτή η συχνότητα θα αυξάνεται για κάθε επιπλέον 0.5°C στην μέση θερμοκρασία του πλανήτη (σελίδα 1,534). Επιπρόσθετα, η αναφορά παρουσιάζει στοιχεία για γενικευμένη αύξηση του κινδύνου για τις σύγχρονες κοινωνίες από τα προαναφερθέντα ακραία φαινόμενα (σελίδα 1,536).
Συμπέρασμα
Με βάση όλα τα διαθέσιμα δεδομένα, οι ισχυρισμοί που βρίσκονται στην διακύρηξη του οργανισμού Climate Intelligence σχετικά με την κλιματική αλλαγή αποτελούν συλλογή επιστημονικά αβάσιμων ισχυρισμών. Η συνολική διεθνής βιβλιογραφία η οποία βασίζεται μεταξύ άλλων σε στοιχεία από το πεδίο και σε κλιματικά μοντέλα δείχνει ξεκάθαρα ότι η κλιματική αλλαγή είναι πραγματικό φαινόμενο η εξέλιξη του οποίου σχετίζεται άμεσα με την ανθρωπογενή δραστηριότητα, και κυρίως με τις ανθρωπογενείς εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου όπως το διοξείδιο του άνθρακα. Επιπρόσθετα, έχουμε στοιχεία που τεκμηριώνουν τόσο την ακρίβεια των κλιματικών μοντέλων που χρησιμοποιούνται για την πρόβλεψη εξέλιξης του κλίματος όσο και για την θέση ότι η κλιματική αλλαγή σχετίζεται άμεσα με την αύξηση της συχνότητας και της έντασης ακραίων φαινομένων όπως έντονες ξηρασίες και συνοδευόμενες πυρκαγιές, τυφώνες και πλημμύρες.
Δημοσιογράφος / Fact-checker με αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και την κατάρριψη ψευδοεπιστημών.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)