| schema:text
| - Δημοσιεύματα αναπαράγουν μια φωτογραφία από πυραυλική επίθεση, την οποία συνοδεύουν με τον ισχυρισμό ότι δείχνει επίθεση του Ισραήλ στο νοσοκομείο Αλ Σίφα με βόμβες λευκού φωσφόρου. Ωστόσο η εν λόγω φωτογραφία δεν δείχνει επίθεση στην Λωρίδα της Γάζας και δεν λήφθηκε το 2023.
Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης και ιστολόγια: kolafos.gr, fantomas.gr
Παραδείγματα σχετικών αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορείτε να βρείτε αρχειοθετημένα εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Το Ισραήλ εντωμεταξύ ρίχνει αυτή την ώρα ασταμάτητα βόμβες φωσφόρου δίπλα ακριβώς από το νοσοκομείο Αλ Σιφα. Να υπενθυμίσουμε ότι αυτές οι βόμβες έχουν παγκοσμίως απαγορευτεί
Ανάλυση του ισχυρισμού
Η επίθεση στο νοσοκομείο Αλ Σίφα
Στις 10 Νοεμβρίου 2023 ισραηλινές δυνάμεις βομβάρδισαν την περιοχή στην οποία βρίσκεται το νοσοκομείο Αλ Σίφα, το μεγαλύτερο νοσοκομείο στη Λωρίδα της Γάζας. Οι επιθέσεις στην περιοχή συνεχίστηκαν και τις επόμενες ημέρες με μέλη του ισραηλινού στρατού να έχουν περικυκλώσει το νοσοκομείο μέχρι τις 14 Νοεμβρίου 2023.
Οι επιθέσεις βασίζονται σε, μέχρι στιγμής ανεπιβεβαίωτους, ισχυρισμούς περί ύπαρξης στρατιωτικής βάσης της Χαμάς εντός του νοσοκομείου, η οποία μάλιστα αναφέρθηκε ότι συνδέεται με το δίκτυο υπόγειων τούνελ τα οποία χρησιμοποιεί η παραστρατιωτική οργάνωση.
Ενώ η Χαμάς έχει κατηγορηθεί και κατά το παρελθόν για χρήση χώρων του νοσοκομείου για διεξαγωγή ανακρίσεων από τη Διεθνή Αμνηστία, δεν υπάρχει επιβεβαίωση από ανεξάρτητη αρχή ότι τέτοιου είδους επιχειρήσεις λαμβάνουν χώρα αυτή την περίοδο. Αρκετοί δημοσιογραφικοί οργανισμοί έχουν αιτηθεί την πρόσβαση στη Λωρίδα της Γάζας ώστε να υπάρξει επιβεβαίωση σχετικών ισχυρισμών, ωστόσο μέχρι σήμερα δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο εξκλάβιο από κανέναν δημοσιογράφο.
Σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές στη Λωρίδα της Γάζας, το νοσοκομείο στεγάζει 650 ασθενείς, 200-500 μέλη του προσωπικού και περίπου 1,500 ανθρώπους που αναζήτησαν καταφύγειο στους χώρους του νοσοκομείου. Επιπρόσθετα, το προσωπικό αναφέρει ότι το νοσοκομείο στεγάζει 39 βρέφη, 3 εκ των οποίων κατέληξαν τις προηγούμενες ημέρες λόγω έλλειψης θερμοκοιτίδων. Ωστόσο, τα νούμερα δεν έχουν επιβεβαιωθεί, μέχρι στιγμής, από ανεξάρτητες αρχές.
Η πηγή της επίμαχης φωτογραφίας
Ανάμεσα στα δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν τις μέρες που ακολούθησαν τις πρώτες επιθέσεις στο νοσοκομείο Αλ Σίφα, συμπεριλαμβανόταν και η επίμαχη φωτογραφία. Οι ισχυρισμοί που συνόδευαν τη φωτογραφία έκαναν λόγο για απόδειξη χρήσης βομβών λευκού φωσφόρου από τις δυνάμεις του Ισραήλ.
Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο αντίστροφης αναζήτησης εικόνας εντοπίσαμε αναπαραγωγές της φωτογραφίας σε δημοσιεύματα από το 2017. Πρόκειται για μέρος επίθεσης που διεξήγαγε συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στην Μοσούλη και την Ρακκά της Συρίας στις 8 Ιουνίου 2017. Ο εκπρόσωπος του συνασπισμού δεν είχε επιβεβαιώσει αρχικά την χρήση λευκού φωσφόρου, ωστόσο στη συνέχεια οι ΗΠΑ παραδέχτηκαν την χρήση του αναφέροντας ότι χρησιμοποιήθηκε σε νόμιμα πλαίσια. Όμως, όπως τονίστηκε και από δημοσιεύματα της περιόδου, στις περιοχές όπου έγινε η ρίψη του λευκού φωσφόρου υπήρχε ακόμα μεγάλος αριθμός πολιτών.
Η επίμαχη εικόνα αποτελεί στιγμιότυπο από βίντεο που δημοσίευσε αρχικά η Amaq News Agency, η υπηρεσία πληροφόρησης που χρησιμοποιούσε η ISIS (Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και στην Συρία) για προπαγανδιστικούς σκοπούς. Το στιγμιότυπο εντοπίζεται στο 36ο δευτερόλεπτο του βίντεο:
Οι πραγματικές περιπτώσεις χρήσης λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ στην Λωρίδα της Γάζας
Ενώ η εξεταζόμενη φωτογραφία δεν σχετίζεται με την Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο των επιθέσεων του Ισραήλ στο εξκλάβιο, μετά την εισβολή της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, έχει τεκμηριωθεί η χρήση λευκού φωσφόρου.
Η Διεθνής Αμνηστία και ο οργανισμός Human Rights Watch έχουν επαληθεύσει την αυθεντικότητα βίντεο που λήφθηκαν στην Γάζα στις 11 Οκτωβρίου 2023 και δείχνουν πολλαπλές ρίψεις βλημάτων λευκού φωσφόρου.
Ο λευκός φώσφορος είναι μια χημική ένωση (τετραφώσφορος) η οποία, μεταξύ άλλων, έχει και στρατιωτικές χρήσεις. Συγκεκριμένα, λόγω των ιδιοτήτων του χρησιμοποιείται για να δημιουργεί προπετάσματα καπνού με στόχο να παρεμποδίζει το πεδίο ορατότητας των αντιπάλων. Η άλλη χρήσιμη ιδιότητα του λευκού φωσφόρου είναι ότι αναφλέγεται άμεσα κατά την επαφή του με το οξυγόνο, και γι’ αυτό χρησιμοποιείται επίσης για να φωτίσει εχθρικές θέσεις στο πεδίο.
Ωστόσο, το γεγονός ότι ο λευκός φώσφορος είναι έμφλεκτος τον καθιστά ιδιαίτερα επικίνδυνο, ακόμα και θανατηφόρο όταν έρχεται σε επαφή με το σώμα. Συγκεκριμένα, η θερμοκρασία καύσης της ένωσης μπορεί να φτάσει τους 800 °C. Όταν έρθει σε επαφή με το δέρμα μπορεί να οδηγήσει εύκολα στον θάνατο, ειδικά αν δεν απομακρυνθεί με κατάλληλο τρόπο, σύντομα. Γι’ αυτή την εξέλιξη ευθύνεται η εύκολη απορρόφηση του και η συνεπακόλουθη καύση εσωτερικών οργάνων, λόγω μεγάλης λιποδιαλυτότητας.
Ενώ τα βλήματα λευκού φωσφόρου δεν είναι παράνομα με βάση την διεθνή νομοθεσία, ακρίβως λόγω της δυνητικά θανατηφόρας επίδρασης τους στον ανθρώπινο οργανισμό, η χρήση τους είναι αυστηρά ελεγχόμενη και μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα ως μέσο για απόκρυψη του οπτικού πεδίου αντίπαλου στρατού. Συγκεκριμένα, ο λευκός φώσφορος δεν βρίσκεται στην λίστα της σύμβασης του ΟΗΕ για απαγόρευση ή περιορισμό ορισμένων συμβατικών όπλων, παρά τις ενστάσεις φορεών όπως το Human Rights Watch.
Το 1ο άρθρο του πρωτοκόλου 3 της εν λόγω σύμβασης ορίζει ως εμπρηστικό όπλο:
Kάθε όπλο ή πυρομαχικό το οποίο έχει σχεδιαστεί κατά βάση για να καίει αντικείμενα ή να προκαλεί εγκαύματα σε ανθρώπους μέσω φλόγας, θέρμανσης ή συνδυασμό τους, η οποία προκύπτει μέσω χημικής αντίδρασης ή ουσίας που καταλήγει στον στόχο.
Το 2ο άρθρο του πρωτοκόλου 3 της σύμβασης λέει τα εξής για την χρήση εμπρηστικών όπλων:
1. Απαγορεύεται σε κάθε περίπτωση να στοχευτούν πολίτες ή περιουσία πολιτών με εμπρηστικά όπλα.
2. Απαγορεύεται σε κάθε περίπτωση να διεξαχθούν στρατιωτικές επιχειρήσεις που περιλαμβάνουν εναέρια χρήση εμπρηστικών όπλων σε περιοχή που υπάρχει συγκέντρωση πολιτών.
3. Απαγορεύεται επίσης να διεξαχθεί, εντός περιοχής στην οποία βρίσκονται πολίτες, στρατιωτική επιχείρηση με χρήση εμπρηστικών όπλων, εναέριων και μή, εκτός αν μια τέτοια επιχέιρηση διεξάγεται σε πλήρη απομόνωση από τους πολίτες και λαμβάνονται όλα τα δυνατά μέτρα για να περιοριστούν οι επιπτώσεις των όπλων στον στρατιωτικό στόχο, αποφεύγοντας ή ελαχιστοποιώντας, τις παράπλευρες απώλειες πολιτών, τον τραυματισμό πολιτών και την καταστροφή περιουσίας των πολιτών.
Οι απαγορεύεσεις του άρθρου 2 βρίσκονται σε συμφωνία και με τις Συνθήκες της ΓευνεύηςΠρόσθετο πρωτόκολλο I στις Συνθήκες της Γευνεύης το οποίο προστέθηκε στις 8 Ιουνίου 1977. Το σχετικό σημείο βρίσκεται στο Μέρος IV, άρθρο 51, στην σελίδα 265 του εγγράφου που θα βρείτε εδώ. για την χρήση όπλων αυτού του τύπου εναντίον στρατιωτικών στόχων, ενώ βρίσκεται άμαχος πληθυσμός στην ίδια περιοχή.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ανά τα χρόνια έχουν γίνει πολλαπλές αναφορές χρήσης λευκού φωσφόρου από τις δυνάμεις του Ισραήλ στην Λωρίδα της Γάζας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη χρήση στον πόλεμο του 2008, αλλιώς γνωστό με την ονομασία Operation Cast Lead. Ο οργανισμός Human Rights Watch δημοσίευσε σχετική αναφορά για την χρήση λευκού φωσφόρου από το Ισραήλ στην οποία διατεινόταν ότι η χρήση του στο εν λόγω πλαίσιο ήταν παράνομη. Για το ίδιο περιστατικό δημοσιεύθηκε αναφορά και από τα Ηνωμένα Έθνη, στην οποία τονίζεται ότι, ενώ δεν είναι παράνομη κάθε χρήση του λευκού φωσφόρου, οι ισραηλινές δυνάμεις αγνοούν συστηματικά τα μέτρα ασφαλείας για την χρήση του κοντά σε κατοικημένες περιοχές.
Συμπέρασμα
Με βάση τα στοιχεία, ο ισχυρισμός ότι η εξεταζόμενη φωτογραφία δείχνει επίθεση του Ισραήλ στο νοσοκομείο Αλ Σίφα με βλήματα λευκού φωσφόρου τον Νοέμβριο του 2023 είναι ψευδής. Η επίμαχη φωτογραφία αποτελεί στιγμιότυπο βίντεο που δείχνει μέρος από επίθεση με βλήματα λευκού φωσφόρου που διεξήγαγε συνασπισμός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ στην Μοσούλη και την Ρακκά της Συρίας στις 8 Ιουνίου 2017.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)