schema:text
| - Πρόσφατα κυκλοφόρησαν εκ νέου ισχυρισμοί που ξεκίνησαν το 2019 περί κατάργησης χρονικών ορίων για την διακοπή κύησης στην Ελλάδα. Ενώ η αναφορά που γίνεται από τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα για σχετική ρύθμιση που έλαβε χώρα το 2019 έχει βάση, συνολικά η διακοπή κύησης μπορούσε να γίνει και πριν χωρίς χρονικό όριο εφόσον υπήρχε κίνδυνος για την ζωή και την υγεία της μητέρας.
Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης: triklopodia.gr, troktico.com
Παραδείγματα αναπαραγωγής του ισχυρισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα διαβάζουμε τα εξής:
ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΟΝ 9ο ΜΗΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΕΚΤΡΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!
Με μια από τις πρόσφατες (N. 4619/2019) αλλαγές του Ποινικού Κώδικα τροποποιήθηκε το άρθρο 304 που αφορά στη διακοπή κύησης.
Με τη νέα τέταρτη 4η παράγραφο περίπτωση γ’ του άρθρου 304 ΑΠΑΛΕΙΦΘΗΚΕ ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΟΡΙΟ ΤΩΝ 24 ΕΒΔΟΜΑΔΩΝ (6 μήνες) εντός του οποίου προβλέπονταν ότι δεν ήταν άδικη πράξη η διακοπή της εγκυμοσύνης σε περίπτωση που είχαν διαπιστωθεί με τα σύγχρονα μέσα προγεννητικής διάγνωσης ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου, που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού.
Με τη νέα ρύθμιση και υπό τις ίδιες με τις ανωτέρω προϋποθέσεις, μπορεί η έκτρωση να λάβει χώρα μέχρι και τον ένατο (9ο) μήνα της εγκυμοσύνης (“late-term abortion”).
Ανάλυση του ισχυρισμού
Το θέμα τέθηκε αρχικά με την τροποποίηση που έγινε το 2019 από άρθρο της σελίδας “Αφήστε με να ζήσω” η οποία ασχολείται με την προώθηση θέσεων κατά των εκτρώσεων. Η ίδια ομάδα έκανε το 2020 καμπάνιες κατά των εκτρώσεων με αφίσες στο μετρό της Αθήνας οι οποίες εν τέλει κατέβηκαν.Συμπληρωματικά αξίζει να αναφερθεί ότι το κίνημα “Αφήστε με να ζήσω” κατηγόρησε την κυβέρνηση για αντισυνταγματική κίνηση λόγω της αφαίρεσης των αφισών, ωστόσο όπως εξηγεί σε σχετική ανάλυση ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου, Τασόπουλος Γιάννης, στο Syntagma Watch, η αφαίρεση δικαιολογείται με βάση το ελληνικό δίκαιο καθώς παραβιάζει μια σειρά από σχετικές προϋποθέσεις. Την ανάλυση μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Το σχετικό άρθρο της ομάδας “Αφήστε με να ζήσω” έφερε τον τίτλο “Μέχρι και τον ένατο μήνα της εγκυμοσύνης μπορεί να γίνει έκτρωση με τον νέο Ποινικό Κώδικα”, παραπλανόντας τους αναγνώστες, παρότι στο ίδιο το κείμενο εξηγούσαν το πλαίσιο της υπόθεσης.
Τα δημοσιεύματα που εξετάζονται στο παρόν άρθρο κυκλοφόρησαν το 2025 και αναπαράγουν τον ίδιο ισχυρισμό περί αφαίρεσης του χρονικού ορίου των 24 εβδομάδων (6 μηνών) για τέλεση έκτρωσης, κάτι το οποίο δεν ίσχυε πριν την τροποποίηση του 2019.
Πριν το 2019, στο Άρθρο 2 του Νόμου 1609/1986 αναφέρονται τα εξής:
Άρθρο 2
Οι παράγραφοι 4 και 5 του άρθρου 304 του Ποινικού Κώδικα αντικαθίστανται ως εξής:
Παράγραφος 4: Δεν είναι άδικη πράξη η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που ενεργείται με τη συναίνεση της εγκύου από γιατρό μαιευτήρα – γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα, αν συντρέχει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
β) Έχουν διαπιστωθεί με τα σύγχρονα μέσα προγεννητικής διάγνωσης ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού και η εγκυμοσύνη δεν έχει διάρκεια περισσότερο από είκοσι τέσσερεις εβδομάδες.
γ) Υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση και του κατά περίπτωση αρμόδιου γιατρού.
δ) Η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και εφόσον δεν έχουν συμπληρωθεί δεκαεννέα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
Επομένως βλέπουμε ότι πριν το 2019 υπήρχε όριο για διακοπή της κύησης μέχρι τις 12 εβδομάδες χωρίς αιτιολόγηση, μέχρι τις 19 εβδομάδες σε περιπτώσεις βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας και εκμετάλλευσης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί, μέχρι 24 εβδομάδες σε περίπτωση ενδείξεων σοβαρού προβλήματος του εμβρύου λόγω πάθησης, αλλά σε περίπτωση κινδύνου για την ζωή της εγκύου ή σοβαρής σωματικής και ψυχικής της βλάβης δεν καθορίζεται συγκεκριμένο χρονικό όριο για διακοπή.
Η αλλαγή που έγινε το 2019 ήταν η συνένωση των περιπτώσεων β) και γ) σε μια, και αφαίρεση του ορίου των 24 εβδομάδων σε περιπτώσεις εύρεσης γενετικού ή άλλου παθολογικού προβλήματος στο έμβρυο. Δεν έγινε ωστόσο αλλαγή στο χρονικό όριο των 12 εβδομάδων για διακοπή κύησης χωρίς αιτιολογία ούτε στο όριο των 19 εβδομάδων για διακοπή κύησης λόγω βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης και των λοιπών αιτιών. Η μόνη αλλαγή αφορούσε την αφαίρεση του ορίου των 24 εβδομάδων για τις περιπτώσεις όπου εντοπίζεται γενετικό/παθολογικό πρόβλημα με το έμβρυο.
Συγκεκριμένα η νέα παράγραφος 4 όπως διαμορφώθηκε στον Νόμο 4619/2019 αναφέρει τα εξής:
Άρθρο 304
Παράγραφος 4: Δεν είναι άδικη πράξη η τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης που ενεργείται από την έγκυο ή με τη συναίνεση των προσώπων που αναφέρονται στην παράγραφο 2 από γιατρό μαιευτήρα γυναικολόγο με τη συμμετοχή αναισθησιολόγου, σε οργανωμένη νοσηλευτική μονάδα, αν συντρέχει μία από τις ακόλουθες περιπτώσεις:
α) Δεν έχουν συμπληρωθεί δώδεκα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
β) Η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού, αποπλάνησης ανήλικης, αιμομιξίας ή κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί και δεν έχουν συμπληρωθεί δεκαεννέα εβδομάδες εγκυμοσύνης.
γ) Έχουν διαπιστωθεί, με τα μέσα προγεννητικής διάγνωσης, ενδείξεις σοβαρής ανωμαλίας του εμβρύου που επάγονται τη γέννηση παθολογικού νεογνού ή υπάρχει αναπότρεπτος κίνδυνος για τη ζωή της εγκύου ή κίνδυνος σοβαρής και διαρκούς βλάβης της σωματικής ή ψυχικής υγείας της. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται σχετική βεβαίωση και του κατά περίπτωση αρμόδιου γιατρού.
Τέλος είναι σκόπιμο να σημειώσουμε ότι το σύνολο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με αξαίρεση την Μάλτα) έχουν αντίστοιχη νομοθεσία αναφορικά με την δυνατότητα παύσης κύησης χωρίς χρονικό όριο σε περιπτώσεις όπου τίθεται θέμα για την ασφάλεια της εγκύου.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός ότι στην Ελλάδα πλεόν οι εκτρώσεις μπορούν να γίνονται γενικά μέχρι και τον 9ο μήνα είναι ψευδής. Ενώ τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα αναφέρουν την αλλαγή που έχει γίνει στην σχετική νομοθεσία το 2019 παρουσιάζουν το ζήτημα ως άρση χρονικού περιορισμού για εκτρώσεις στην Ελλάδα. Η αλλαγή που έλαβε χώρα το 2019 αφορούσε μόνο την περίπτωση όπου εντοπίζεται γενετικό/παθολογικό πρόβλημα με το έμβρυο κατά τους προγεννητικούς ελέγχους και εκεί πλέον δεν υπάρχει το όριο των 24 εβδομάδων (6 μηνών) για απόφαση διακοπής της κύησης. Το ίδιο ισχύει και για περιπτώσεις όπου η εγκυμοσύνη συνιστά σοβαρό κίνδυνο για την ζωή της μητέρας. Τα προηγούμενα όρια των 12 εβδομάδων για διακοπή χωρίς αιτιολόγηση και 19 εβδομάδων για περιπτώσεις βιασμού, κακοποίησης ανήλικης, αιμομιξίας και κατάχρησης γυναίκας ανίκανης να αντισταθεί δεν άλλαξαν με τις τροποποιήσεις του 2019.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
|