| schema:text
| - Πληθώρα ιστολογίων και αναρτήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν τον ισχυρισμό ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε ομόφωνα την απουσία του δικαιώματος του γάμου μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός διαστρεβλώνει την απόφαση του δικαστηρίου.
Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης: amazonios.net, odysseiatv.blogspot.com, tirnavospress.gr, apagoreuetai-group.blogspot.com
Παραδείγματα σχετικών αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορείτε να βρείτε αρχειοθετημένα εδώ, εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Ο ίδιος ισχυρισμός κυκλοφόρησε και τον Απρίλιο του 2024 από ιστολόγια και λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μεταξύ των οποίων ήταν και σχετική ανάρτηση του προέδρου της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκου Βελόπουλου, στο X (πρώην Twitter):
Τι είπαμε ότι λέει το δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Στρασβούργο για το γάμο των ομοφιλοφίλων μεταξύ του Γιώργου και του Νίκου; Ότι δεν είναι δικαίωμα!!!! Εσείς είπαμε #νδ #Μητσοτάκης ψεύτες ε; #Βελοπουλος pic.twitter.com/gjbLbFoNav— Κυριάκος Βελόπουλος (@velopky) April 9, 2024
Ανάλυση του ισχυρισμού
Το άρθρο που χρησιμοποιούν ως πηγή όλα τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα αναρτήθηκε αρχικά τον Ιούνιο του 2016 από το μέσο medias-presse.info μια σελίδα ακροδεξιού περιεχομένου η οποία έχει εκτενές ιστορικό αναπαραγωγής συνωμοσιολογικών ισχυρισμών.
Το εν λόγω άρθρο έκανε αναφορά σε απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από το 2016 σχετικά με ακύρωση γάμου δυο αντρών στην Γαλλία το 2004.
Συγκεκριμένα, πρόκειται για την περίπτωση των Stephane Chapin και Bertrand Charpentier οι οποίοι παντρεύτηκαν τον Ιούνιο του 2004 στο Bègles, ένα προάστιο της πόλης Bordeaux. Ο γάμος αποφασίστηκε ότι ήταν άκυρος από δικαστήριο στο Bordeaux στα τέλη Ιουλίου του 2004 και το ζευγάρι κατέθεσε έφεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον Οκτώβριο του 2009. Η απόφαση του δικαστηρίου δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2016 και αυτή η απόφαση χρησιμοποιήθηκε ως πηγή του άρθρου στο medias-presse.info.
Η υπόθεση που παρουσιάστηκε από το ζευγάρι περιλάμβανε την θέση ότι η άρνηση αναγνώρισης του γάμου του στην Γαλλία παραβίαζε τα άρθρα 8 (δικαίωμα σεβασμού για την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή), 12 (δικαίωμα στον γάμο) και 14 (απαγόρευση μεροληψίας) της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η απόφαση του δικαστηρίου στην Γαλλία δεν παραβίαζε κανένα εκ των τριών άρθρων καθώς:
Για το άρθρο 8: Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι τα άτομα του ίδιου φύλου έχουν το δικαίωμα να συνάψουν μακροχρόνιες σχέσεις και να έχουν την δυνατότητα να δημιουργήσουν οικογένειες. Ωστόσο ανέφερε ότι σύμφωνα με το άρθρο 8 η δυνατότητα για δημιουργία οικογένειας δεν συνιστά επίσης υποχρέωση νομικής αναγνώρισης γάμου. Το δικαστήριο έκανε επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η Γαλλία έδινε την δυνατότητα σύναψης συμφώνου συμβίωσης για νομική αναγνώριση των σχέσεων μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου. Με βάση αυτό αναφέρθηκε ότι το σύμφωνο συμβίωσης παρείχε τα ίδια δικαιώματα και προστασίες όπως ο γάμος στα ζευγάρια του ίδιου φύλου, καλύπτοντας την υποχρέωση του κράτους να σέβεται την ιδιωτική και οικογενειακή ζωή των πολιτών σύμφωνα με το άρθρο 8.
Για το άρθρο 12: Σημειώθηκε ότι μέχρι την στιγμή της απόφασης, η γλώσσα του άρθρου 12 είναι σαφής ως προς τον ορισμό του γάμου ως πράξη μεταξύ ατόμων διαφορετικού φύλου, επομένως η απόφαση του γαλλικού δικαστηρίου δεν συνιστούσε παραβίαση του άρθρου 12. Επίσης αναφέρθηκε ότι το κάθε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει διαφορετική αντιμετώπιση για το θέμα και επαφίεται στο κάθε ξεχωριστό κράτος να αποφασίσει αν θέλει να αναγνωρίσει νομικά τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.
Για το άρθρο 14: Έγινε αναφορά στα άρθρα 8 και 12 και δεδομένου ότι το δικαστήριο θεώρησε πως δεν υπήρξε παραβίαση τους στην εν λόγω περίπτωση, κρίθηκε ότι δεν παραβιάστηκε ούτε το άρθρο 14, περί μεροληψίας λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.
Ωστόσο, ενώ η απόφαση του δικαστηρίου απέρριψε την έφεση του ζευγαριού, ο ισχυρισμός ότι αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχει δικαίωμα στον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου είναι παραπλανητικός. Το δικαστήριο τονίζει ότι στην απόφαση συνυπολογίστηκε το γεγονός ότι η Γαλλία παρείχε την δυνατότητα σύναψης συμφώνου συμβίωσης, το οποίο έδινε στα ζευγάρια του ίδιου φύλου πρακτικά τις ίδιες νομικές προστασίες και δικαιώματα, έτσι δεν υπήρχε παραβίαση του άρθρου 8. Η απόφαση θα ήταν διαφορετική αν δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα στην Γαλλία, κατά συνέπεια είναι εύλογο ότι θα υπήρχε νομική βάση για ισχυρισμό περί παραβίασης του άρθρου 8 σε χώρα που δεν έδινε καν το δικαίωμα νομικής αναγνώρισης της σχέσης μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου μέσω συμφώνου συμβίωσης. Μάλιστα υπάρχουν τουλάχιστον 3 περιπτώσεις όπου το ίδιο δικαστήριο βρήκε παραβίαση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε αντίστοιχες υποθέσεις που έλαβαν χώρα σε κράτη μέλη τα οποία δεν αναγνώριζαν νομικά τον γάμο μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου και έδιναν την δυνατότητα σύναψης συμφώνου συμβίωσης μόνο σε ζευγάρια διαφορετικού φύλου. Συγκεκριμένα πρόκειται για τις περιπτώσεις Βαλιανάτου κατά Ελλάδας Η πλήρης απόφαση εδώ., Oliari κατά Ιταλίας Η πλήρης απόφαση εδώ. και Maymulakhin και Markiv κατά Ουκρανίας Η πλήρης απόφαση εδώ., οι αποφάσεις των οποίων δημοσιεύθηκαν το 2013, το 2015 και το 2023 αντίστοιχα και στις οποίες σημειώθηκε παραβίαση των άρθρων 14 και 8.
Επίσης, το δικαστήριο δεν πήρε καμία θέση αναφορικά με το ζήτημα του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου χρησιμοποιώντας “φιλοσοφικές και ανθρωπολογικών εκτιμήσεων που βασίζονται στη φυσική τάξη και σε επιστημονικές εκθέσεις“. Αποφάνθηκε μόνο όσον αφορά τον ισχυρισμό του ζευγαριού που κατέθεσε την αίτηση, ότι η ακύρωση του γάμου από το γαλλικό δικαστήριο συνιστούσε παραβίαση των προαναφερθέντων άρθρων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Επίσης, το δικαστήριο ανέφερε ότι η χορήγηση αυτού του δικαιώματος, πέραν του συμφώνου συμβίωσης, επαφίεται στο εκάστοτε κράτος μέλος. Επομένως, ενώ με βάση την παρούσα διατύπωση των επίμαχων άρθρων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν υπάρχει δυνατότητα επιβολής αναγνώρισης γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, το εκάστοτε κράτος μέλος της ΕΕ έχει την δυνατότητα να παρέχει αυτό το δικαίωμα μέσω της εγχώριας νομοθεσίας. Επίσης είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η Γαλλία προχώρησε εν τέλει σε αναγνώριση του δικαιώματος των ζευγαριών του ίδιου φύλου σε γάμο το 2013, τρία χρόνια πριν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κάτι το οποίο σημειώθηκε και από το ίδιο το δικαστήριο. Επομένως η απόφαση αφορούσε μόνο το κατά πόσο υπήρχε νομική βάση για τους ισχυρισμούς της έφεσης αναφορικά με την υποτιθέμενη παραβίαση των άρθρων 8, 12 και 14.
Πλέον, 21 ευρωπαϊκές χώρες αναγνωρίζουν το δικαίωμα στον γάμο για ζευγάρια του ίδιου φύλου. Σε αυτή τη λίστα εντάχθηκε και η Ελλάδα το 2024, εδραιώνοντας το δικαίωμα τέλεσης πολιτικού γάμου για ζευγάρια του ίδιου φύλου. Κατά συνέπεια, στην Ελλάδα πλέον τα ζευγάρια του ίδιου φύλου έχουν το δικαίωμα σε νομική αναγνώριση του γάμου τους.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε ομόφωνα την απουσία του δικαιώματος του γάμου μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου είναι παραπλανητικός. Το δικαστήριο εκδίκασε περίπτωση έφεσης ζευγαριού αντρών από την Γαλλία, ο γάμος των οποίων ακυρώθηκε από γαλλικό δικαστήριο σχεδόν άμεσα. Το ζευγάρι ισχυρίστηκε ότι η ακύρωση του γάμου παραβίαζε 3 άρθρα της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θέση την οποία απέρριψε εν τέλει το δικαστήριο το 2016. Ωστόσο στην απόφαση συνυπολογίστηκε ότι η Γαλλία έδινε την δυνατότητα σύναψης συμφώνου συμβίωσης, ενώ χωρίς αυτήν είναι πιθανό να υπήρχε διαφορετική απόφαση περί σχετική παραβίασης του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Επίσης, το δικαστήριο δεν πήρε καμία θέση για το ίδιο το ζήτημα του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου, αλλά μόνο σχετικά με την νομική βάση της έφεσης. Τέλος το δικαστήριο τόνισε ότι η νομική αναγνώριση του γάμου ζευγαριών του ίδιου φύλου επαφίεται στο εκάστοτε κράτος μέλος. Η Γαλλία έκτοτε έχει αναγνωρίσει το δικαίωμα νομικής αναγνώρισης του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου το 2013 και η Ελλάδα προχώρησε στην ίδια αναγνώριση το 2024.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)