| schema:text
| - Σε μέσα ενημέρωσης αναπαράγεται ο ισχυρισμός ότι σύμφωνα με δύο πανεπιστήμια της Μαλαισίας οι αιφνίδιοι θάνατοι αυξήθηκαν κατακόρυφα λόγω των εμβολίων κατά της νόσου COVID-19, και πως οι εμβολιασμένοι πρέπει να τεθούν υπό στενή παρακολούθηση. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί είναι παραπλανητικοί.
Αναπαραγωγές των ισχυρισμών σε μέσα ενημέρωσης και ιστοσελίδες: bankingnews.gr, pronews.gr, esykpdamth.blogspot.com, loutrakiodusseas.blogspot.com, docmed.gr, e-synews.gr
Παραδείγματα αναπαραγωγών των ισχυρισμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Ανάλυση του ισχυρισμού
Από το κείμενο των εξεταζόμενων δημοσιευμάτων διαπιστώνεται ότι η υποτιθέμενη προειδοποίηση δεν αφορά σε κάποια επίσημη ανακοίνωση δύο πανεπιστημίων της Μαλαισίας, αλλά σε μελέτη της οποίας οι συγγραφείς εργάζονται ως επιστήμονες σε πανεπιστήμια της Μαλαισίας. Στις επίσημες ιστοσελίδες των εν λόγω πανεπιστημίων καμία τέτοια προειδοποίηση δεν εντοπίζεται, συνεπώς ο τίτλος που αναφέρεται σε “προειδοποίηση δύο πανεπιστημίων της Μαλαισίας” είναι ψευδής και παραπλανητικός.
Η επίμαχη μελέτη
Η μελέτη στην οποία αναφέρονται τα υπό εξέταση άρθρα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Vaccines του εκδοτικού οίκου MDPI στις 24 Μαΐου 20241Lee, Kai Wei, et al. “Cardiac and Neurological Complications Post COVID-19 Vaccination: A Systematic Review of Case Reports and Case Series.” Vaccines, vol. 12, no. 6, 24 May. 2024, p. 575, doi:10.3390/vaccines12060575. και πρόκειται για μία ανάλυση περιπτωσιολογικών μελετών (case studies) σχετικά με καρδιολογικές και νευρολογικές επιπλοκές που έχουν παρατηρηθεί σε χρονική συσχέτιση με τους εμβολιασμούς κατά της νόσου COVID-19. Οι περιπτωσιολογικές μελέτες (case studies) κατά κανόνα δεν παρέχουν επαρκείς αποδείξεις για την τεκμηρίωση αιτιωδών συσχετίσεων, και ο ρόλος τους είναι κυρίως υποστηρικτικός σε αυτόν τον τομέα.2Nissen, Trygve and Rolf Wynn. “The clinical case report: a review of its merits and limitations.” BMC Res. Notes, vol. 7, no. 1, Dec. 2014, pp. 1-7, doi:10.1186/1756-0500-7-264. Για την τεκμηρίωση αιτιωδών συσχετίσεων, τα καταλληλότερα είδη μελέτης είναι πρωτίστως οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές (randomised controlled trials) και δευτερευόντως οι μελέτες κοόρτης (cohort studies) όταν οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές δεν είναι εφικτές.3Khan, Khalid S., et al. “Systematic reviews to evaluate causation: an overview of methods and application.” Evid. Based Med., vol. 17, no. 5, 1 Oct. 2012, pp. 137-41, doi:10.1136/ebmed-2011-100287.4Zabor, Emily C., et al. “Randomized Controlled Trials.” Chest, vol. 158, no. 1, 1 July 2020, pp. S79-S87, doi:10.1016/j.chest.2020.03.013.
Οι αναφορές της μελέτης σε καρδιακές και νευρολογικές επιπλοκές
Στη μελέτη δεν γίνεται καμία απολύτως αναφορά σε παγκόσμια αύξηση αιφνίδιων θανάτων, ούτε σε σύνδεση αύξησης αιφνιδίων θανάτων με τους εμβολιασμούς όπως ισχυρίζονται τα εξεταζόμενα δημοσιεύματα. Αντιθέτως, τονίζεται ότι τόσο οι καρδιολογικές επιπλοκές όσο και οι νευρολογικές επιπλοκές που μπορούν να προκληθούν από τους εμβολιασμούς, προκαλούνται σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, ενώ ως αποτέλεσμα της νόσησης από COVID-19 εμφανίζονται συγκριτικά πολύ συχνότερα, και ότι συνεπώς το όφελος του εμβολιασμού είναι σαφώς μεγαλύτερο των κινδύνων. Συγκεκριμένα, για τις καρδιολογικές επιπλοκές αναφέρεται ότι:
[Αρχικό κείμενο]
It would appear that the risk of cardiac complications following COVID-19 far outweighs that following COVID-19 vaccination, thereby supporting the importance of vaccination to reduce the risk of infection, particularly in high-risk people.
[Μετάφραση]
Φαίνεται ότι ο κίνδυνος καρδιακών επιπλοκών μετά από COVID-19 υπερβαίνει κατά πολύ αυτόν μετά τον εμβολιασμό κατά της COVID-19, υποστηρίζοντας έτσι τη σημασία του εμβολιασμού για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης, ιδιαίτερα σε άτομα υψηλού κινδύνου.
Αντίστοιχα, για τις νευρολογικές επιπλοκές αναφέρεται ότι:
[Αρχικό κείμενο]
Similar complications also occur with COVID-19, but generally at a much higher frequency. […] GBS, an uncommon immune-mediated acute polyneuropathy that is often triggered by preceding viral or bacterial infections, has a worldwide distribution with a pooled global incidence estimated to be 0.81 to 1.89 per 100,000 per year [394]. COVID-19 is associated with an increased risk of GBS, with an adjusted odds ratio (AOR) of 3.27 (95% CI = 1.32, 8.09) compared to non-infected controls [395]. The pooled incidence of GBS among COVID-19 vaccine recipients, estimated to be 8.1 per 1,000,000 vaccinations [396], is also noted to be significantly higher than the reported annual incidence in the general population. […] Thus, the risk of CVT appears to be increased by a COVID-19 infection compared to those uninfected, and moderately increased compared to the COVID-19-vaccinated. Therefore, on balance, it would be more advantageous to be vaccinated despite the known risk of CVT post vaccination, for the simple reason that the risk with the infection is much higher.
[Μετάφραση]
Παρόμοιες επιπλοκές εμφανίζονται επίσης με την COVID-19, αλλά γενικά με πολύ υψηλότερη συχνότητα. […] Το GBS, μια σπάνια ανοσοδιαμεσολαβούμενη οξεία πολυνευροπάθεια που συχνά προκαλείται από προηγούμενες ιογενείς ή βακτηριακές λοιμώξεις, έχει παγκόσμια κατανομή με εκτιμώμενη συνολική παγκόσμια εμφάνιση 0.81 έως 1.89 ανά 100,000 ανά έτος [394]. Η COVID-19 συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο GBS (Σύνδρομο Guillain – Barre), με προσαρμοσμένο λόγο πιθανοτήτων (AOR) 3.27 (95% CI = 1.32, 8.09) σε σύγκριση με μη μολυσμένη ομάδα ελέγχου [395]. Η συνολική εμφάνιση του GBS μεταξύ των ληπτών εμβολίων COVID-19, εκτιμώμενη σε 8.1 ανά 1,000,000 εμβολιασμούς [396], σημειώνεται επίσης ότι είναι σημαντικά υψηλότερη από την αναφερόμενη ετήσια εμφάνιση στον γενικό πληθυσμό. […] Έτσι, ο κίνδυνος CVT (εγγεφαλοαγγειακές παθήσεις) φαίνεται να αυξάνεται από μια μόλυνση με COVID-19 σε σύγκριση με τους μη μολυσμένους και να αυξάνεται μέτρια σε σύγκριση με τους εμβολιασμένους κατά του COVID-19. Επομένως, συνολικά, θα ήταν πιο συμφέρον να εμβολιαστεί κανείς παρά τον γνωστό κίνδυνο CVT μετά τον εμβολιασμό, για τον απλό λόγο ότι ο κίνδυνος με τη μόλυνση είναι πολύ υψηλότερος.
Καμία αναφορά δεν γίνεται επίσης σε αυξημένο κίνδυνο των εμβολιασμένων να πεθάνουν ξαφνικά. Τα ποσοστά που παρουσιάζονται στα επίμαχα δημοσιεύματα αναφέρονται όντως στη μελέτη, αποτελούν ωστόσο υποπεριπτώσεις των εξαιρετικά σπάνιων περιπτώσεων εμφάνισης καρδιακών και νευρολογικών επιπλοκών, και όπως είδαμε παραπάνω τονίζεται ότι το ρίσκο είναι μικρότερο του οφέλους, καθώς οι περιπτώσεις αυτές εμφανίζονται συχνότερα μετά τη νόσηση. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με μελέτη κοόρτης πάνω σε πληθυσμό 46 εκατομμυρίων ατόμων, τα περιστατικά καρδιαγγειακών επεισοδίων ήταν λιγότερα στους εμβολιασμένους σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.5Ip, Samantha, et al. “Cohort study of cardiovascular safety of different COVID-19 vaccination doses among 46 million adults in England.” Nat. Commun., vol. 15, no. 6085, 31 July 2024, pp. 1-12, doi:10.1038/s41467-024-49634-x.
Η αναφορά της μελέτης σε ανάγκη παρακολούθησης των εμβολιασμένων
Στην επίμαχη μελέτη όντως αναφέρεται η σημασία της στενής παρακολούθησης των εμβολιασμένων. Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι:
[Αρχικό κείμενο]
Continuous surveillance, the close monitoring of vaccinated individuals and the prompt treatment of relevant complications are essential, especially for those with associated risk factors or pre-existing comorbidities. Healthcare providers should remain vigilant and provide appropriate counselling to patients regarding the potential risks and benefits of COVID-19 vaccination.
[Μετάφραση]
Η συνεχής επιτήρηση, η στενή παρακολούθηση των εμβολιασμένων ατόμων και η άμεση αντιμετώπιση των σχετικών επιπλοκών είναι απαραίτητες, ειδικά για εκείνους με σχετικούς παράγοντες κινδύνου ή προϋπάρχουσες συννοσηρότητες. Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να παραμένουν σε εγρήγορση και να παρέχουν κατάλληλες συμβουλές στους ασθενείς σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους και τα οφέλη του εμβολιασμού κατά της COVID-19.
Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι η προτροπή αυτή δεν ισοδυναμεί με προτροπή σε κάθε εμβολιασμένο άτομο να αναζητήσει στενή ιατρική παρακολούθηση λόγω του εμβολιασμού του. Σε επίπεδο πληθυσμού η παρακολούθηση των εμβολιασμένων πληθυσμών, η συλλογή αναφορών πιθανών παρενεργειών, και οι σχετικές μελέτες πάνω στα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί, είναι μία συνηθισμένη διαδικασία που ακολουθεί μετά την κυκλοφορία οποιουδήποτε εμβολίου και συνεχίζεται για όσο το εμβόλιο αυτό βρίσκεται σε κυκλοφορία. Δεδομένου ότι στο κείμενο της μελέτης υπάρχουν συνεχείς αναφορές στην επίδραση των εμβολίων σε πληθυσμιακό επίπεδο και στις σχετικές οδηγίες των υγειονομικών αρχώνΠαραδείγματα σχετικών αναφορών:
“The risk can further be mitigated by avoiding a specific vaccine type, considering that the great majority (n = 54 out of 65, 83.1%) of cases are associated with vector-based vaccines” (“Ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί περαιτέρω αποφεύγοντας έναν συγκεκριμένο τύπο εμβολίου, δεδομένου ότι η μεγάλη πλειοψηφία (n = 54 από 65, 83.1%) των περιπτώσεων σχετίζεται με εμβόλια ιικού φορέα“)
“It is acknowledged that adverse events are expected when a large population is vaccinated, as in the case of the COVID-19 pandemic, thereby precluding a meaningful statistical analysis” (“Αναγνωρίζεται ότι ανεπιθύμητα συμβάντα είναι αναμενόμενα όταν εμβολιάζεται ένας μεγάλος πληθυσμός, όπως στην περίπτωση της πανδημίας COVID-19, αποκλείοντας έτσι μια ουσιαστική στατιστική ανάλυση“)
“As publicity on vaccine-related complications can adversely affect vaccine uptake, it is essential that information on these complications be scientifically validated” (“Καθώς η δημοσιότητα σχετικά με επιπλοκές από τα εμβόλια μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αποδοχή των εμβολίων, είναι απαραίτητο οι πληροφορίες για αυτές τις επιπλοκές να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες“), καθώς και ότι αναφέρονται ρητώς οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης και οι συμβουλές τους στους ασθενείς σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους, καθίσταται σαφές ότι η προτροπή αυτή αφορά τις υγειονομικές αρχές και τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, και όχι τους ίδιους τους εμβολιασμένους.
Ο ισχυρισμός για τους ερευνητές στην Ιαπωνία
Στο τέλος των εξεταζόμενων δημοσιευμάτων διατυπώνεται ο ισχυρισμός ότι σε μία συνέντευξη τύπου 93 λεπτών ορισμένοι από τους κορυφαίους ειδικούς της Ιαπωνίας αποκάλυψαν ότι τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 έχουν πλέον συνδεθεί με την αύξηση 201 επικίνδυνων και θανατηφόρων ασθενειών. Ακολουθεί τμήμα της εν λόγω συνέντευξης τύπου (ολόκληρη εδώ) με αγγλικούς υπότιτλους:
Η δήλωση του καθηγητή Masanori Fukushima που αναφέρεται στα εξεταζόμενα δημοσιεύματα βρίσκεται στο χρονικό διάστημα μεταξύ 0:36 και 1:13. Εκεί αναφέρεται επιπλέον ότι τα στοιχεία αυτά δημοσιεύτηκαν την προηγούμενη ημέρα. Η σύνοψη της εν λόγω δημοσίευσης αναρτήθηκε στην πλατφόρμα researchgate.net, η οποία αποτελεί ένα μέσο παρουσίασης και συζήτησης επιστημονικών θεμάτων και απευθύνεται σε ακαδημαϊκούς και φοιτητές. Συγκεκριμένα, το ResearchGate λειτουργεί ως μέσο κοινωνικής δικτύωσης για επιστήμονες, και οι δημοσιεύσεις που γίνονται σε αυτή τη πλατφόρμα δεν ελέγχονται ως προς την εγκυρότητα και την αξιοπιστία τους.
Η ίδια δημοσίευση δεν εντοπίζεται σε κάποιο peer-reviewed περιοδικό, παρά μόνο στην ιαπωνική ιστοσελίδα “Clinical Evaluation”, της οποίας η επιστημονική αναγνώριση είναι ανύπαρκτη. Η αναζήτηση του περιοδικού αυτού είτε με το όνομά του είτε με τον αναγνωριστικό αριθμό του (ISSN) στις πιο γνωστές βάσεις δεδομένων επιστημονικών περιοδικών, δεν επιστρέφει κανένα αποτέλεσμα. Η “μελέτη” αυτή, είναι απλώς μία συλλογή από περιπτωσιολογικές μελέτες (case reports) οι οποίες, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, δεν αποτελούν από μόνες τους απόδειξη αιτιώδους συσχέτισης. Επιπλέον, όπως έχουμε αναλύσει και σε προηγούμενo άρθρo μας, σε περίοδο μαζικών εμβολιασμών και με πολύ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού εμβολιασμένο, είναι απολύτως βέβαιο ότι θα υπάρχουν πολυάριθμα ιατρικά περιστατικά μετά από εμβολιασμούς, τα οποία ωστόσο δεν θα σχετίζονται αιτιωδώς με τους εμβολιασμούς. Η “μελέτη” δεν παρουσιάζει κάποια στατιστική ανάλυση που να δείχνει μέσω της σύγκρισης με ανεμβολίαστους πληθυσμούς πως τα περιστατικά αυτά εμφανίζονται με αυξημένη συχνότητα στους εμβολιασμένους πληθυσμούς. Υπάρχει πληθώρα μελετών που δείχνουν ότι σχεδόν κανένα σοβαρό περιστατικό υγείας δεν εμφανίζεται στους εμβολιασμένους σε συχνότητα άνω του φυσιολογικού, συνεπώς η εν λόγω “μελέτη” δεν αποδεικνύει απολύτως τίποτα.
Συμπέρασμα
Δεν υφίσταται καμία προειδοποίηση πανεπιστημίων της Μαλαισίας για παγκόσμια αύξηση αιφνιδίων θανάτων λόγω των εμβολιασμών κατά της νόσου COVID-19. Η μελέτη που αναφέρεται στα δημοσιεύματα εκπονήθηκε από επιστήμονες που εργάζονται σε πανεπιστήμια της Μαλαισίας, ωστόσο δεν υπάρχει αναφορά στη μελέτη αυτή για αύξηση αιφνιδίων θανάτων λόγω των εμβολιασμών. Αντιθέτως, στη μελέτη τονίζεται ότι οι εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις σοβαρών επιπλοκών μετά τον εμβολιασμό παρουσιάζονται συχνότερα μετά τη νόσηση, και ότι συνεπώς το όφελος του εμβολιασμού είναι σαφώς μεγαλύτερο των κινδύνων. Σύμφωνα με άλλη μελέτη που εξέτασε τα καρδιαγγειακά επεισόδια που εμφανίζονται στον εμβολιασμένο πληθυσμό, διαπιστώθηκε μικρότερη συχνότητα εμφάνισης σε σχέση με τον ανεμβολίαστο πληθυσμό. Στη μελέτη αναφέρεται όντως η ανάγκη για στενή παρακολούθηση των εμβολιασμένων, στο πλαίσιο όμως της παρακολούθησης συνολικά του πληθυσμού των εμβολιασμένων από τις υγειονομικές αρχές, όπως άλλωστε συμβαίνει πάντοτε σε κάθε εμβόλιο που κυκλοφορεί.
Η αναφορά των υπό εξέταση δημοσιευμάτων για αύξηση 201 επικίνδυνων και θανατηφόρων ασθενειών ως αποτέλεσμα των εμβολιασμών, είναι ψευδής. Τα ευρήματα των Ιαπώνων επιστημόνων που αναφέρονται δεν βρίσκονται δημοσιευμένα σε κανένα αξιόπιστο επιστημονικό περιοδικό, και βασίζονται σε μία συλλογή περιπτωσιολογικών μελετών από την οποία δεν προκύπτει ούτε αύξηση της συχνότητας των ασθενειών αυτών, ούτε οποιαδήποτε απόδειξη εμφάνισης τους στους εμβολιασμένους με αυξημένη συχνότητα.
Fact-checker ο οποίος καλύπτει ευρύ φάσμα θεματολογίας, εστιάζοντας περισσότερο στην ψευδοεπιστημονική παραπληροφόρηση.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)