| schema:text
| - Τον επιστημονικά αβάσιμο ισχυρισμό ότι οι καταγεγραμμένες θερμοκρασίες 47°C κατά το παρελθόν αποδεικνύουν πως δεν υφίσταται ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή αναπαράγουν χιλιάδες λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρότι είναι αλήθεια πως κατά το παρελθόν έχουν σημειωθεί σημαντικά υψηλές θερμοκρασίες, αυτές οι περιπτώσεις ήταν σποραδικές και δεν μπορούν να συγκριθούν με το σήμερα καθώς πλέον οι εν λόγω υψηλές θερμοκρασίες αποτελούν συχνό φαινόμενο που σημειώνεται κατά βάση κάθε χρόνο.
Παραδείγματα σχετικών αναπαραγωγών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορείτε να βρείτε αρχειοθετημένα εδώ, εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στις εξεταζόμενες αναρτήσεις διαβάζουμε τα εξής:
Διαφορετικές αναρτήσεις, οι οποίες κινούνται στην ίδια θεματολογία, χρησιμοποιούν παλιά δημοσιεύματα εφημερίδων ως απόδειξη για τις υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονταν σε πόλεις όπως η Λάρισα, για να ενισχύσουν το επιχείρημα ότι και κατά το παρελθόν σημειώνονταν πολύ υψηλές θερμοκρασίες στην χώρα:
Ανάλυση του ισχυρισμού
Γιατί οι μεμονωμενες περιπτώσεις υψηλών θερμοκρασιών δεν αναιρούν την κλιματική αλλαγή
Στο πλαίσιο εξέτασης της κλιματικής αλλαγής συναντάμε συχνά την σύγχυση μεταξύ των όρων “καιρός” και “κλίμα” είτε άμεσα ή έμμεσα με την στοχευμένη παρουσίαση μεμονωμένων ημερών όπου σημειώθηκε πολύ υψηλή ή πολύ χαμηλή θερμοκρασία ως τεκμήριο υπέρ ή κατά της κλιματικής αλλαγής. Συνοπτικά λοιπόν, ο καιρός είναι οι βραχυπρόθεσμες αλλαγές στις ατμοσφαιρικές συνθήκες μιας περιοχής, όπως η θερμοκρασία, η υγρασία, ο άνεμος και ούτω καθεξής, τις οποίες μετράμε σε εύρος λεπτών ωρών ή ημερών. Κλίμα ονομάζουμε τις μέσες συνθήκες του καιρού σε μια περιοχή όταν τις μετράμε σε μεγάλο εύρος χρόνου, συνήθως 30 χρόνια και άνω. Όταν θέλουμε λοιπόν να εξετάσουμε την πορεία εξέλιξης της κλιματικής αλλαγής βλέπουμε τα δεδομένα σε βάθος πολλών ετών βγάζοντας έναν μέσο όρο για το πως κυμαίνονται οι συνθήκες. Ευρύτερα, όταν παίρνουμε τέτοια δεδομένα σε μεγάλη κλίμακα μπορούμε να δούμε τις κλιματικές διακυμάνσεις για όλο τον πλανήτη. Κατά συνέπεια, ενώ υπήρχαν ημέρες την δεκαετία του 1960 στις οποίες σημειώθηκαν θερμοκρασίες 45°C ή 47°C αυτές αφορούσαν μόνο εκείνες τις μέρες, ενώ στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής μας ενδιαφέρει ο μέσος όρος των θερμοκρασιών σε βάθος ετών. Στη συνέχεια λοιπόν θα δούμε τι δείχνουν τα διαχρονικά δεδομένα για τις θερμοκρασίες στην Ελλάδα και κατά πόσο σημειώνεται αύξηση ή μείωση από το 1950 και μετά.
Οι διαχρονικές τάσεις διακυμάνσεων θερμοκρασίας στην Ελλάδα
Οι δυο εικόνες που διακινούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρησιμοποιούνται για να αναπαράγουν τον ίδιο βασικό ισχυρισμό, ότι δηλαδή στην Ελλάδα σημειώνονται διαχρονικά θερμοκρασίες άνω των 40°C γεγονός που καταρρίπτει τις τωρινές δηλώσεις για αυξημένες θερμοκρασίες λόγω ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.
Η πρώτη εικόνα προέρχεται από το σχετικό λήμμα στην ελληνική έκδοση της Wikipedia “Κατάλογος ακραίων θερμοκρασιών στην Ελλάδα”. Εξετάζοντας την λίστα των πηγών για τον σχετικό πίνακα με τις θερμοκρασίες βλέπουμε ότι κάποιες εξ αυτών προέρχονται από αναφορές σε δημοσιογραφικά άρθρα της περιόδου και άλλες από καταγραφές της ΕΜΥ ή της σελίδας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Οι εν λόγω καταγραφές προέρχονται από σταθμούς παρατήρησης ανά την χώρα και είναι πραγματικές, ωστόσο δείχνουν μια συγκεκριμένη καταγραφή θερμοκρασίας σε ένα συγκεκριμένο εύρος χρόνου μιας ημέρας. Όπως τονίσαμε και στην εισαγωγή του άρθρου, οι θερμοκρασιακές διακυμάνσεις ανά ημέρα είναι σημαντικές πηγές δεδομένων για να υπολογίσουμε τους μέσους όρους ανά μήνες, έτη και δεκαετίες στο πλαίσιο παρακολούθησης της εξέλιξης του κλίματος. Επομένως οι 45°C το 1965 και οι 48°C το 1977 δεν δείχνουν ότι αυτή ήταν η μέση θερμοκρασία για εκείνα τα έτη. Ωστόσο, τα δεδομένα πλέον δείχνουν ότι η μέση ετήσια θερμοκρασία στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία είναι περίπου 14.4°C ενώ τρεις δεκαετίες πριν η μέση θερμοκρασία για το έτος ήταν ένα βαθμό κάτω, δηλαδή 13.3°C.
Η δεύτερη εικόνα είναι άρθρο στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας Ελευθερία από τις 28 Ιουλίου 1965.
Ο ισχυρισμός περί ιδιαίτερα υψηλών θερμοκρασιών στην Ελλάδα διαχρονικά δεν είναι ψευδής ωστόσο, όπως αναφέραμε, παραβλέπει την συχνότητα και την διάρκεια των εν λόγω περιπτώσεων.
Για να έχουμε μια συνολική εικόνα για τις διαχρονικές διακυμάνσεις θερμοκρασίας στην Ελλάδα χρησιμοποιήσαμε την βάση δεδομένων ERA5 του ευρωπαϊκού προγράμματος Copernicus. Η εν λόγω βάση δεδομένων έχει καταγραφές για μια πληθώρα παραμέτρων, μεταξύ των οποίων και η θερμοκρασία του αέρα, που καλύπτουν το χρονικό διάστημα από το 1950 μέχρι σήμερα. Για εύκολη οπτικοποίηση, αντλήσαμε και επεξεργαστήκαμε τα δεδομένα μόνο για την Ελλάδα, φτιάχνοντας το παρακάτω διαδραστικό διάγραμμα στο οποίο μπορείτε να επιλέξετε την δεκαετία που θέλετε (ή όποιον συνδυασμό δεκαετίας θέλετε να συγκρίνετε) για να δείτε τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας στην χώρα από την δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα.
Όπως βλέπουμε από τα σχετικά δεδομένα, με την πάροδο των ετών δεν σημειώνονται μόνο μεγαλύτερες μέσες θερμοκρασίες αλλά βλέπουμε μεγαλύτερη διάρκεια διατήρησης υψηλών θερμοκρασιών μέσα στον χρόνο. Αντίστοιχη εικόνα λαμβάνουμε και από τα ιστορικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στον σταθμό του Θησείου, τα οποία καλύπτουν την περίοδο από 1901-2021.
Μάλιστα η τάση που βλέπουμε στην Ελλάδα αντικατοπτρίζει και την κατάσταση στον πλανήτη. Αντίστοιχο διάγραμμα με ημερήσια δεδομένα θερμοκρασίας του αέραΤα δεδομένα για το παρακάτω διάγραμμα προέρχονται επίσης από την βάση δεδομένων ERA5 του παρατηρητηρίου Copernicus και αφορούν την θερμοκρασία του αέρα 2 μέτρα πάνω από την επιφάνεια από 1η Ιανουαρίου του 1940 μέχρι 23 Ιουλίου του 2024, δείχνει παρόμοια διακύμανση θερμοκρασιών με αυτή που βλέπουμε για την Ελλάδα με την πάροδο των δεκαετιών. Στο διάγραμμα μάλιστα βλέπουμε πως, μέχρι την στιγμή δημοσίευσης του, ο Ιούλιος του 2024 σημείωσε μια από τις πιο υψηλές θερμοκρασίες από το 1940.
Δεδομένα (1940-2023): ERA5. Πηγή: C3S/ECMWF.
Στις 5 Αυγούστου 2024 δημοσιεύθηκε σχετική ανάλυση της επιστημονικής ομάδας του Εθνικού Αστεροσκοπίου Αθηνών η οποία, αξιοποιώντας στοιχεία της ίδιας βάσης δεδομένων, βρήκε πως ο Ιούλιος του 2024 αποτέλεσε τον θερμότερο Ιούλιο από την έναρξη σχετικών καταγραφών στην Ελλάδα.
Με βάση την σχετική ανάλυση, όπως καταγράφεται στο σχετικό δημοσίευμα της σελίδα meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπίου Αθηνών:
Ο Ιούλιος του 2024 καταγράφεται ως ο θερμότερος στα χρονικά για την Ελλάδα, ξεπερνώντας κατά +2.9°C την μέση τιμή της περιόδου 1991-2020 (μάυρη διακεκομμένη γραμμή) και κατά +0.3°C τον μέχρι πρότινος θερμότερο Ιούλιο του 2012.
Σημειώνεται, πως τα τελευταία 4 χρόνια έχουν καταγραφεί οι 3 από τους 4 θερμότερους μήνες Ιουλίου για την Ελλάδα τα τελευταία τουλάχιστον 80 χρόνια.
Όσον αφορά την τάση της μέσης θερμοκρασίας στην Ελλάδα από το 1960 μέχρι και το 2024 για την περίοδο του Ιουλίου αυτή παρουσιάζει άνοδο κατά +2.5°C.
Τι προκαλεί την ανοδική τάση θερμοκρασιών και ποιές είναι οι συνέπειες
Όπως και στον υπόλοιπο πλανήτη έτσι και στην Ελλάδα η βασική αιτία εξέλιξης της κλιματικής αλλαγής είναι οι ανθρωπογενείς παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα και συγκεκριμένα του διοξειδίου του άνθρακα. Η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στην Γη απορροφάται εν μέρει από την επιφάνεια και επανεκμπέμπεται με την μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας, η οποία σε φυσιολογικές συνθήκες ανεβαίνει προς την ατμόσφαιρα και εν τέλει μπορεί να διαφύγει στο διάστημα. Μόρια όπως το CO2 έχουν την ικανότητα να απορροφήσουν αυτή την ακτινοβολία, και όσο μεγαλύτερη είναι η συγκέντρωση του CO2 τόσο μεγαλύτερο είναι και το ποσοστό δέσμευσης της ακτινοβολίας. Το αποτέλεσμα είναι η σταδιακή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη σε βάθος χρόνου και η αποσταθεροποίηση πολυάριθμων φυσικών διεργασιών.
Ενώ η συγκέντρωση ατμοσφαιρικού διοξειδίου του άνθρακα από φυσικές πηγές είναι μεγαλύτερη από αυτή που προκύπτει λόγω ανθρωπογενούς δραστηριότητας, αυτό το “φυσικό” CO2 αποτελεί μέρος ενός σταθερού κύκλου διεργασιών. Συγκεκριμένα, το CO2 δεσμεύεται από διάφορους οργανισμούς και συστήματα στον πλανήτη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την διεργασία της φωτοσύνθεσης, και επιστρέφει στην ατμόσφαιρα από άλλες διεργασίες, όπως για παράδειγμα από την έκρηξη ηφαιστείων.1Ciais, P., C. Sabine, G. Bala, L. Bopp, V. Brovkin, J. Canadell, A. Chhabra, R. DeFries, J. Galloway, M. Heimann, C. Jones, C. Le Quéré, R.B. Myneni, S. Piao and P. Thornton, 2013: Carbon and Other Biogeochemical Cycles. In: Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA. Αρχειοθετημένο εδώ. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν αυτός ο κύκλος αποσταθεροποιείται με εισαγωγή περισσότερου CO2 στην ατμόσφαιρα, ειδικά όταν αυτή η αλλαγή γίνεται σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Συγκεκριμένα, η συγκέντρωση CO2 στην ατμόσφαιρα ήταν περίπου 280 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm)Αυτό μεταφράζεται σε 280 “κομμάτια” CO2 ανά 1 εκατομμύριο “κομμάτια” αέρα, ο οποίος αποτελείται από άζωτο, οξυγόνο και λοιπά αέρια όπως το αργό πριν την βιομηχανική επανάσταση στα μέσα του 18ου αιώνα. Σήμερα, σχεδόν 300 χρόνια μετά, αυτή η συγκέντρωση είναι 425 ppm, δηλαδή περίπου 1.5 φορές μεγαλύτερη. Όπως έχουμε εξηγήσει αναλυτικά και σε προηγούμενο άρθρο μας, γνωρίζουμε μέσα από χημική ανάλυση των εκπομπών, και εξέταση άλλων πιθανών πηγών, ότι αυτή η αύξηση προέρχεται από ανθρωπογενή δραστηριότητα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας αναφοράς από την IPCC, ακολουθώντας τα σημερινά μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής το ποσοστό CO2 από ανθρωπογενείς πηγές αναμένεται να ξεπεράσει το ποσοστό του φυσικού CO2 μέσα σε λίγες δεκαετίες (>560 ppm).
Σε αυτό το σημείο είναι σκόπιμο να τονίσουμε πως οι μεγάλες αλλαγές στο κλίμα του πλανήτη κατά το παρελθόν έλαβαν χώρα σε εύρος χιλιάδων, μέχρι και εκατοντάδων χιλιάδων ετών.3Kaufman, Darrell, et al. “Holocene global mean surface temperature, a multi-method reconstruction approach.” Sci. Data, vol. 7, no. 201, 30 June 2020, pp. 1-13, doi:10.1038/s41597-020-0530-7.4Su, Zhan, et al. “On the Abruptness of Bølling–Allerød Warming.” J. Clim., vol. 29, no. 13, 1 July 2016, pp. 4965-75, doi:10.1175/JCLI-D-15-0675.1. Η απότομη αλλαγή που επήλθε με την δραματική αύξηση της βιομηχανικής δραστηριότητας από την βιομηχανική επανάσταση και μετά, οδήγησε σε απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων που αποσταθεροποίησαν σημαντικά την ισορροπία των φυσικών κύκλων και κατά συνέπεια του κλίματος στον πλανήτη. Από την εξέταση των σχετικών δεδομένων έχουν προκύψει και τα πιθανά σενάρια για την εξέλιξη της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη, και τις συνεπακόλουθες επιπτώσεις, ανάλογα την πορεία που ενδέχεται να ακολουθήσουμε αναφορικά με τις κλιματικές πολιτικές, και κυρίως με τις πηγές ενέργειας που αξιοποιούμε.
Τα εν λόγω σενάρια, γνωστά και ως “Κοινές Κοινωνικοοικονομικές Πορείες” (Shared Socioeconomic Pathways – SSP) είναι 5 και ο τίτλος του καθενός δείχνει, με απλά λόγια, το εύρος της ενέργειας που θα δεσμεύουμεΑυτό μετράται σε βατ ανά τετραγωνικό μέτρο (W/m2) στο μέλλον από την ηλιακή ακτινοβολία, το οποίο φυσικά καθορίζεται από το πόσο διοξείδιο του άνθρακα θα έχουμε στην ατμόσφαιρα, και κατά συνέπεια πόσο ενδέχεται να αυξηθεί η μέση θερμοκρασία του πλανήτη. Για παράδειγμα, το πιο αισιόδοξο σενάριο (SSP1-1.9) κάνει λόγο για διατήρηση της αύξησης θερμοκρασίας στους 1.5°C (συγκριτικά με τα επίπεδα θερμοκρασίας πριν την βιομηχανική επανάσταση) και προϋποθέτει μηδενισμό των ανθρωπογενών εκπομπών CO2 μέχρι το 2050.
Ευρύτερα, αυτή η ανοδική τάση θερμοκρασιών είναι υπεύθυνη για αποσταθεροποίηση πολυάριθμων φυσικών διεργασιών και το αποτέλεσμα που είναι πιο γνώριμο για την Ελλάδα είναι οι αυξημένες και πιο έντονες πυρκαγιές.
Μελέτη του 2016 στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)5Abatzoglou, John T. and A. Park Williams. “Impact of anthropogenic climate change on wildfire across western US forests.” Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A., vol. 113, no. 42, 2016, pp. 11770-5, doi:10.1073/pnas.1607171113. εξέτασε την επίδραση της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής στην συχνότητα πυργκαγιών. Συγκεκριμένα εξέτασε την επίδραση των αυξημένων θερμοκρασιών και των αλλαγών στα επίπεδα υγρασίας στην αύξηση των επιπέδων ξηρασίας της βλάστησης η οποία με την σειρά της αυξάνει τις περιοχές που μπορούν να αποτελέσουν καύσιμη ύλη για δασικές πυρκαγιές. Τα δεδομένα έδειξαν ότι η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή ευθύνεται για περισσότερο από το 50% της αύξησης σε αυτή την ξηρασία από το 1970 μέχρι το 2015. Επίσης, αυτή η αύξηση της ξηρασίας συνέβαλε στον διπλασιασμό των δασικών εκτάσεων που κάηκαν από πυρκαγιές μεταξύ 1984 και 2015.
Αντίστοιχη μελέτη του 2021 στο PNAS6Zhuang, Yizhou, et al. “Quantifying contributions of natural variability and anthropogenic forcings on increased fire weather risk over the western United States.” Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A., vol. 118, no. 45, Sept. 2021, p. e2111875118, doi:10.1073/pnas.2111875118. εξέτασε δεδομένα από κλιματικά μοντέλα και στοιχεία από βάσεις δεδομένων όπως η ERA5 από το 1979 μέχρι το 2020 για να αναλύσει τις τάσεις της υγρασίας του αέρα. Συγκεκριμένα εξέτασαν μια παράμετρο που ονομάζεται έλλειμμα τάσης υδρατμών (vapor pressure deficit – VPD), η οποία δείχνει την διαφορά μεταξύ του επιπέδου υγρασίας στον αέρα και του μέγιστου επιπέδου υγρασίας που μπορεί να περιέχει ο αέρας σε δεδομένη θερμοκρασία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι περίπου τα δύο τρίτα (68%) της παρατηρούμενης μείωσης υγρασίας, και συνεπώς αύξησης του κινδύνου μεγάλης πυρκαγιάς λόγω κατάλληλων συνθηκών, από το 1979 μέχρι το 2020 σχετίζονταν με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη.
Συνολικά, η βιβλιογραφία δείχνει σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας και μείωση της υγρασίας, συνθήκες οι οποίες οδηγούν σε παρατεταμένες και μεγαλύτερες περιόδους πυρκαγιών.7Bednar-Friedl, B., Biesbroek, R., Schmidt, D.N., Alexander, P., Børsheim, K.Y., Carnicer, J., Georgopoulou, E., Haasnoot, M., Le Cozannet, G., Lionello, P., Lipka, O., Möllmann, C., Muccione, V., Mustonen, T., Piepenburg, D., and Whitmarsh, L., 2022: Europe. In: Climate Change 2022: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Pörtner, H.-O., Roberts, D.C., Tignor, M., Poloczanska, E.S., Mintenbeck, K., Alegría, A., Craig, M., Langsdorf, S., Löschke, S., Möller, V., Okem, A., Rama, B. (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA, pp. 1817–1927, doi:10.1017/9781009325844.015. Στην περίπτωση της Ευρώπης συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Αναφορά Εκτίμησης Κλιματικού Ρίσκου η οποία δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο του 2024 τονίζει το ίδιο σημείο για τον κίνδυνο από αυξημένες πυρκαγιές με την πάροδο των ετών. Η αναφορά δείχνει ότι η συχνότητα, ένταση και σοβαρότητα των πυρκαγιών αναμένεται να αυξηθεί, κυρίως στην Νότια ΕυρώπηΠίνακας στην σελίδα 221, λόγω υψηλότερων θερμοκρασιών και παρατεταμένων περιόδων ξηρασίας σημειώνοντας την ανάγκη για πιο αποτελεσματική προστασία δασικών εκτάσεων και στρατηγικών μετρίασης του ρίσκου ανάπτυξης πυρκαγιώνΣελίδες 252-254.
Τέλος, όπως αναφέραμε ήδη, η αποσταθεροποίηση του κλίματος επηρεάζει πληθώρα οικοσυστημάτων και διεργασιών με αποτέλεσμα να παρατηρούνται ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία δεν έχουν πάντα ως αποτέλεσμα αυξημένες τοπικές θερμοκρασίες. Για παράδειγμα το φαινόμενο La Niña προκαλεί μείωση θερμοκρασίας, κατά βάση σε περιοχές του κεντρικού και ανατολικού Ειρηνικού Ωκεανού, καθώς ισχυροί άνεμοι απομακρύνουν τα θερμά ύδατα από την ακτή της Νότιας Αμερικής επιτρέποντας στο νερό από τα βαθύτερα επίπεδα της θάλασσας, το οποίο έχει και χαμηλότερη θερμοκρασία, να ανέβει στην επιφάνεια. Ωστόσο οι χαμηλές θερμοκρασίες που παρατηρούνται σε αυτή την περίοδο είναι παροδικές και δεν αναιρούν την συνολική αύξηση στην θερμοκρασία του πλανήτη.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός ότι υψηλές θερμοκρασίες άνω των 40°C που έχουν σημειωθεί ιστορικά στην Ελλάδα καταρρίπτουν την θέση περί συνεχώς αυξανόμενης μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη λόγω της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής είναι ψευδής. Ενώ είναι αλήθεια ότι στην χώρα έχουν καταγραφεί ημερήσιες θερμοκρασίες που έφταναν και τους 47°C, στο πλαίσιο αξιολόγησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη χρειαζόμαστε μετρήσεις σε βάθος ετών και δεκαετιών. Εξετάζοντας λοιπόν δεδομένα πολλών δεκαετιών βλέπουμε ότι η μέση θερμοκρασία αυξάνεται σταδιακά όσο περνάνε τα χρόνια, τόσο τοπικά όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο βασικός λόγος αυτής της αύξησης έχει τεκμηριωθεί πλέον, μέσα από εξέταση δεδομένων χιλιάδων μελετών στο πλαίσιο των αναφορών της IPCC, και είναι η εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, κατά βάση CO2 από ανθρωπογενείς δραστηριότητες.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)