| schema:text
| - Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγεται ένα βίντεο το οποίο δείχνει ένα ελικόπτερο πάνω από δάσος να ρίχνει φλόγες ενώ κινείται. Οι σχετικές αναρτήσεις ισχυρίζονται ότι το βίντεο δείχνει εμπρησμό από πυροσβεστικά ελικόπτερα αναφέροντας επίσης ότι αυτά τα πλάνα καταρρίπτουν το “αφήγημα” περί σύνδεσης της κλιματικής αλλαγής με τις δασικές πυρκαγιές στον Καναδά. Ωστόσο, οι εν λόγω ισχυρισμοί είναι ψευδείς καθώς στο βίντεο δεν βλέπουμε εμπρησμό αλλά εδραιωμένη τεχνική περιορισμού ανεξέλεγκτων πυρκαγιών.
Παραδείγματα αναπαραγωγής του ισχυρισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ, εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Οι αναρτήσεις που αναπαράγουν το εξεταζόμενο βίντεο, παρότι χρησιμοποιούν διαφορετικές διατυπώσεις, αναφέρουν τα εξής:
Και έτσι ξεκίνησε η φωτιά στον Καναδά…..όμως φταίει η κλιματική κρίση.
Τις αναρτήσεις συνοδεύει το παρακάτω βίντεο:
Ανάλυση του ισχυρισμού
Οι πυρκαγιές στον Καναδά
Από τα τέλη Μαϊου του 2023 μέχρι τις αρχές Ιουνίου, ο Καναδάς αντιμετωπίζει έντονες πυρκαγιές, με 2,300 εστίες μέχρι στιγμής να έχουν καταστρέψει χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα δασικών εκτάσεων. Ενώ οι πυρκαγιές αυτή την περίοδο του χρόνου είναι συχνό φαινόμενο, συνήθως η έκταση και η ένταση τους είναι πολύ πιο περιορισμένες. Ωστόσο, η έλλειψη βροχοπτώσεων και η αυξημένη θερμοκρασία δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες για εμφάνιση και εξάπλωση πυρκαγιών.
Το υπό εξέταση βίντεο
Το βίντεο που διαμοιράζεται σε εγχώρια μέσα κοινωνικής δικτύωσης προέρχεται από λογαριασμό στο TikTok, όπως αναγράφεται και στο βίντεο. Ωστόσο, όπως θα δούμε από τη σύγκριση στιγμιότυπων που ακολουθεί, το βίντεο που κυκλοφόρησε στο TikTok αποτελεί απόσπασμα από ρεπορτάζ του Bloomberg σχετικά με τις πυρκαγιές στον Καναδά, το οποίο αναρτήθηκε στο YouTube στις 7 Ιουνίου 2023.
Όπως βλέπουμε στην περιγραφή του ρεπορτάζ του Bloomberg στο YouTube, τα πλάνα προέρχονται συγκεκριμένα από πυρκαγίες στην επαρχία British Columbia του Καναδά από βίντεο που λήφθηκε από την Πυροσβεστική Υπηρεσία (BC Wildfire Service) που επιχειρούσε στην περιοχή.
Όπως θα δούμε παρακάτω, σχεδόν πανομοιότυπα πλάνα εντοπίζονται σε βίντεο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της επαρχίας British Columbia, τα οποία αναρτήθηκαν στο κανάλι της στο YouTube στις 3 Ιουνίου 2023 και στις 5 Ιουνίου 2023 αντίστοιχα.
Η τεχνική της ελεγχόμενης καύσης (planned ignition)
Και στα δύο προαναφερόμενα βίντεο της BC Wildfire Service, βλέπουμε ειδικούς (ignition specialists) να μιλάνε για την τεχνική της ελεγχόμενης καύσης (planned ignition) που χρησιμοποιήθηκε για να τεθεί υπό έλεγχο η ραγδαία εξάπλωση των ανεξέλεκτων πυρκαγιών στις περιοχές όπου επιχείρησαν, συγκεκριμένα γύρω από το Donnie Creek που βρίσκεται στην επαρχία British Columbia στον Καναδά. Η εν λόγω υπηρεσία αναφέρθηκε στη συγκεκριμένη τεχνική, καθώς και στην επιτυχημένη εφαρμογή της στις περιοχές που επιχείρησε, σε μια σειρά αναρτήσεων στο λογαριασμό της στο Twitter στις 2 Ιουνίου και 5 Ιουνίου αντίστοιχα.
Επιπλέον, τον Ιανουάριο του 2023, η BC Wildfire Service δημοσίευσε στο YouTube σχετικό επεξηγηματικό βίντεο με τίτλο “How we respond to wildfires – Planned ignitions” εξηγώντας τους λόγους και τον τρόπο που χρησιμοποιείται η τεχνική της ελεγχόμενης καύσης ως μέθοδος καταστολής πυρκαγιών.
Πιο συγκεκριμένα στο εν λόγω βίντεο αναφέρονται τα εξής:
Πολλοί ρωτούν τι είναι η ελεγχόμενη καύση. Ελεγχόμενη καύση ονομάζεται η τεχνική με την οποία ρίχνουμε φωτιά στην περιοχή γύρω από μια πυρκαγιά. Οπότε χρησιμοποιούμε ελεγχόμενη καύση έτσι ώστε οι πυροσβέστες μας να μπορούν να κινηθούν πάνω σε μια αντιπυρική ζώνη δίπλα σε μια περιοχή που έχει ήδη καεί. Αυτό είναι το μοντέλο ασφαλείας που χρησιμοποιούμε στην ομάδα διαχείρισής μας. Αυτό κάνει τους πυροσβέστες να νιώθουν πιο ασφαλείς διότι γνωρίζουν ότι μία περιοχή που έχει ήδη καεί δεν μπορεί να ξανακαεί. Οπότε χρησιμοποιούμε ελεγχόμενη καύση για την ασφάλεια της ομάδας μας. Δεν βγαίνουμε απλά έξω και ξεκινάμε να σβήνουμε τη φωτιά στο έδαφος. Υπάρχει σχέδιο το οποίο εφαρμόζεται από ειδικό στην ελεγχόμενη καύση. Βγαίνει έξω, μελετάει την περιοχή καλά από πριν, κάνει αποτίμηση των καυσίμων, του καιρού, εφαρμόζει επιστημονικές γνώσεις για πυρκαγιές, υποβάλλει πολλά σχέδια έκτακτης ανάγκης, συνεργάζεται με φρουρούς ή αξιοποιεί φυσικά στοιχεία όπως λίμνες ή ποτάμια ώστε να υπάρχει ασφαλές σημείο για τους πυροσβέστες όταν κάνουν αυτές τις ελεγχόμενες καύσεις. Γίνονται είτε χειροκίνητα από ομάδες στο έδαφος υπό την επιτήρηση ενός ειδικού ελεγχόμενης καύσης είτε γίνονται από τον ειδικό ελεγχόμενης καύσης μέσω εναέριων επιχειρήσεων. Είναι καλά εκπαιδευμένοι. Πρόκειται συνήθως για ανθρώπους που έχουν μεγάλη εμπειρία με πυρκαγιές.[…]
Αυτό που βλέπουμε, λοιπόν, στο εξεταζόμενο βίντεο είναι μια εφαρμογή της τεχνικής της ελεγχόμενης καύσης μέσω εναέριας οδού με χρήση ειδικού εξοπλισμού (helitorch), όπως εξηγεί και ο ειδικός ελεγχόμενης καύσης Mike Morrow στο βίντεο που δημοσιεύθηκε στις 5 Ιουνίου στο κανάλι τις BC Wildfire Service στο YouTube:
[Κείμενο απομαγνητοφώνησης]
[…]A helitorch basically what it is, is a 45 gallon drum of gelled gasoline that the pilot has suspended under the helicopter as he flies along. As we give him the command he pulls the trigger on the remote device which shoots the jelly gasoline which is ignited out the end of the nozzle and into the tree tops. It’s a very quick ignition as compared to some of our other devices we use. The helitorch is very quick to ignite especially in the black spruce which is what we need to maintain control of our ignition operations.[…]
[Μετάφραση]
[…]Το ειδικό δοχείο καυσίμων (σ.σ. helitorch) που χρησιμοποιείται για την ελεγχόμενη καύση είναι κατά βάση ένα βαρέλι με περίπου 170 λίτρα βενζίνης σε μορφή γέλης, το οποίο κρέμεται κάτω απ’ το ελικόπτερο καθώς αυτό πετάει. Όταν δώσουμε την εντολή στον πιλότο, πυροδοτεί το μηχάνημα που εκτοξεύει την βενζίνη σε μορφή γέλης η οποία αναφλέγεται έξω από την ακρη του στομίου προς τις κορυφές των δέντρων. Είναι μια πολύ γρήγορη καύση σε σύγκριση με κάποιες άλλες μεθόδους που χρησιμοποιούμε. Το helitorch αναφλέγεται πολύ γρήγορα ειδικά στα μαύρα πεύκα κάτι το οποίο χρειαζόμαστε για να διατηρούμε τον έλεγχο των επιχειρήσεων ελεγχόμενης καύσης.[…]
Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με παλαιότερο ρεπορτάζ του Bloomberg, η εν λόγω τεχνική είχε χρησιμοποιηθεί και το 2015 με σκοπό τον περιορισμό πυρκαγιών που είχαν πλήξει περιοχές στην πολιτεία της Καλιφόρνια στις ΗΠΑ.
Τέλος, είναι σκόπιμο να αναφέρουμε πως, σύμφωνα με επίσημους φορείς όπως η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας των ΗΠΑ (EPA), πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ κλιματικής αλλαγής και αύξησης της συχνότητας και δριμύτητας πυρκαγιών σε δασικές περιοχές.
Συμπέρασμα
Εν κατακλείδι, ο ισχυρισμός ότι βίντεο που διαμοιράζεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνει εμπρησμό από πυροσβεστικά ελικόπτερα σε δασική περιοχή στον Καναδά είναι ψευδής. Στην πραγματικότητα, το επίμαχο βίντεο δείχνει πλάνα από επιχείρηση περιορισμού της πυρκαγιάς σε επαρχία του Καναδά μέσω της χρήσης μιας εδραιωμένης τεχνικής καταστολής πυρκαγιών που ονομάζεται ελεγχόμενη καύση.
Δημοσιογράφος / Fact-checker με αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και την κατάρριψη ψευδοεπιστημών.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)