അമ്പതിനായിരത്തിലേറെ ജനങ്ങളുടെ ജീവന് നഷ്ടമായ തുര്ക്കി-സിറിയ ഭൂകമ്പത്തിന്റെ നടക്കും മാറി വരുന്നതേയുള്ളൂ. അതിനിടെ നിരവധി ചെറുചലനങ്ങല് വീണ്ടും റിപ്പോര്ട്ട്് ചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്. ദുരന്തത്തില് മരിച്ചവരെ കൂട്ടമായി സംസ്ക്കരിക്കുന്ന വാര്ത്തകള് മാധ്യമങ്ങള് പങ്കുവയ്ക്കുന്നുണ്ട്. അതിനിടെ തുര്ക്കിയില് നിന്നുള്ളതാണെന്ന രീതിയില് ഒരു വീഡിയോ സമൂഹമാധ്യമങ്ങളില് പ്രചാരത്തിലുണ്ട്.
'ഹേ മനുഷ്യാ! സത്യം അറിയുക! നിങ്ങളുടെ സ്വത്ത് എവിടെയാണ്, നിങ്ങളുടെ നിലകള് എവിടെയാണ്? നിങ്ങളുടെ കുടുംബം/ബന്ധുക്കള് എവിടെയാണ്? എവിടെ നിങ്ങളുടെ ജാതി / എവിടെ നിങ്ങളുടെ മതം / എവിടെ നിങ്ങളുടെ ദൈവങ്ങള്? ' എന്നു തുടങ്ങുന്ന വീഡിയോയുടെ പൂര്ണ്ണരൂപം താഴെ കാണാം.
എന്നാല്, പ്രചാരത്തിലുള്ള വീഡിയോ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്നതാണെന്ന് ഇന്ത്യാ ടുഡേയുടെ ആന്റി ഫേക്ക് ന്യൂസ് വാര് റൂം(AFWA) കണ്ടെത്തി. ഇത് തുര്ക്കിയില് നിന്നുള്ള വീഡിയോ അല്ല.
AFWA അന്വേഷണം
ഇക്കഴിഞ്ഞ ഫെബ്രുവരി ആറിനാണ് തുര്ക്കി-സിറിയ മേഖലകളില് ഭൂകമ്പം അനുഭവപ്പെട്ടത്. റിക്ടര് സ്കെയിലില് 7.8 തീവ്രത രേഖപ്പെടുത്തിയ ചലനത്തില് 50,000ലേറെപ്പേര് കൊല്ലപ്പെട്ടു. ഇന്നും തുര്ക്കിയില് മറ്റൊരു ഭൂചലനം അനുഭവപ്പെട്ടതായി വാര്ത്തകള് വന്നിട്ടുണ്ട്. അതിനിടെ കൊല്ലപ്പെട്ടയാളുകളുടെ മൃതദേഹങ്ങള് സെമിത്തേരികള്ക്ക് സമീപമായി വലിയ കുഴികള് വെട്ടി മൂടുന്നുണ്ടെന്ന വാര്ത്തകളുമുണ്ട്. ഇത്തരത്തിലൊരു വീഡിയോ ആണോ പ്രചാരത്തിലുള്ളതെന്ന് അറിയാന് വീഡിയോയുടെ കീ ഫ്രെയ്മുകള് ഞങ്ങള് റിവേഴ്സ് ഇമേജില് തിരഞ്ഞു. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് ലഭ്യമായ മാധ്യമ വാര്ത്തകളില് നിന്ന് വീഡിയോ തുര്ക്കി ഭൂകമ്പത്തില് മരിച്ചവരുടെ ശവസംസ്ക്കാരത്തിന്റേതല്ലെന്ന് ഉറപ്പിക്കാനായി. കഴിഞ്ഞ വര്ഷം റഷ്യ-യുക്രൈന് യുദ്ധം നടന്നപ്പോള് പുറത്തുവന്ന വീഡിയോ ആണിത്.
2022 മെയ് 18ന് പങ്കുവച്ച ഒരു ട്വീറ്റ് ലഭ്യമായി. ഇതില് പറയുന്നത് റഷ്യ-യുക്രൈന് യുദ്ധക്കെടുതിയില് കൊല്ലപ്പെട്ടവരെ സംസ്ക്കരിക്കുന്ന ദൃശ്യങ്ങളെന്നാണ്. ട്വീറ്റ് താഴെ കാണാം.
കീഫ്രെയ്മിസിലെ മറ്റൊരു ചിത്രം ഉല്പ്പെട്ട ഒരു മാധ്യമ റിപ്പോര്ട്ടും ലഭ്യമായി. യുക്രൈനിലെ മാധ്യമങ്ങളിലും സമാനമായ ചിത്രങ്ങള് ഉള്പ്പെടുന്ന റിപ്പോര്ട്ട് കെണ്ടെത്താനായി.
ഇവയില് നിന്നുള്ള സൂചനകള് ഉപയോഗിച്ച് തിരഞ്ഞപ്പോള് Metro എന്ന യുകെ ആസ്ഥാനമായുള്ള മാധ്യമത്തില് പ്രചാരത്തിലുള്ള വീഡിയോയിലെ ചിത്രങ്ങള് കണ്ടെത്താനായി. 2022 മാര്ച്ച് ഒന്പതിന് അസോസിയേറ്റഡ് പ്രസും(AP) സമാനമായ ചിത്രം പങ്കുവച്ചിട്ടുണ്ട്. യുക്രൈനിലെ മാരിപോളില് നിന്നുള്ള ശവ സംസ്ക്കാരത്തിന്റെ വിവിധ ദൃശ്യങ്ങള് എപി ആര്ക്കൈവ്സിലും കണ്ടെത്താനായി. ഇതിന്റെ സ്ക്രീന് ഷോട്ട് താഴെ കാണാം.
ലഭ്യമായ വിവരങ്ങളില് നിന്ന് പ്രചാരത്തിലുള്ള വീഡിയോ തുര്ക്കി ഭൂകമ്പത്തില് നിന്നുള്ളതല്ലെന്നും റഷ്യ-യുക്രൈന് യുദ്ധത്തില് കൊല്ലപ്പെട്ടവരുടെ ശവ സംസ്ക്കാരമാണെന്നും വ്യക്തം.
തുര്ക്കി ഭൂകമ്പത്തില് മരിച്ചവരെ കൂട്ടമായി സംസ്ക്കരിക്കുന്ന ദൃശ്യം.
2022ല് നടന്ന റഷ്യ-യുക്രൈന് യുദ്ധത്തില് കൊല്ലപ്പെട്ടവരെ കൂട്ടമായി സംസ്ക്കരിക്കുന്ന വീഡിയോ ആണിത്. തുര്ക്കിയിലും കൂട്ടമായി ശവസംസ്ക്കാരം നടക്കുന്നായി റിപ്പോര്ട്ടുകളുണ്ടെങ്കിലും പ്രചാരത്തിലുള്ള വീഡിയോ തുര്ക്കിയില് നിന്നുള്ളതല്ല.