schema:text
| - Gebrekkig onderzoek
Straling van slimme meter minder dan van mobiele telefoon
5.2.2025, 14:27 (CET)
Als het aan een bericht op Facebook ligt, kan een slimme meter in je meterkast een hele rits aan gezondheidsproblemen veroorzaken: zo wordt je er slapeloos van, maar kun je ook last krijgen van oorsuizen, cognitieve stoornissen en duizeligheid. Informatie die niet alleen uit een studie uit 2014 komt, maar die ook door televisieprogramma Kassa genoemd zou worden. Dat zulke symptomen kunnen optreden als je een slimme meter in je huis hebt hangen, daar is echter geen wetenschappelijk bewijs voor.
Beoordeling
Wetenschappelijk onderzoek wijst niet uit dat slimme meters gevolgen voor de gezondheid kunnen hebben. Het genoemde onderzoek uit 2014 heeft vele gebreken. Televisieprogramma Kassa heeft geen gevaren voor de gezondheid door slimme meters aangetoond.
Feiten
Een slimme meter is een apparaat dat meterstanden automatisch doorstuurt naar de energieleverancier. Sommige mensen zijn bang voor het elektromagnetische veld (EMF) waaraan een slimme meter mensen zou kunnen blootstellen. Sommige mensen stellen dat zij door straling hoofdpijn of vermoeidheid oplopen, maar er is geen bewijs voor dit verband. Het enige bewezen gevolg van de blootstelling aan elektromagnetische velden is de opwarming van het lichaam.
Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid heeft verder geconcludeerd dat slimme meters de dagelijkse blootstelling aan elektromagnetische velden niet of nauwelijks verhogen. Volgens het platform is de blootstelling "gering vergeleken met het normale gebruik van een mobiele telefoon".
Onderzoek naar slimme meters
De lijst van gezondheidsgevolgen die in het bericht op Facebook genoemd worden, komt vermoedelijk uit een Australisch onderzoek van Federica Lamech, dat in 2014 in een tijdschrift voor alternatieve geneeswijzen werd gepubliceerd (Alternative Therapies in Health and Medicine). Lamech is volgens het paper een MBBS: zij heeft een studie in de geneeskunde afgerond. Dat betekent echter niet dat Lamech een wetenschappelijk onderzoeker aan een universiteit is.
In het paper van Lamech omschrijft zij haar methode. Zij heeft informatie geanalyseerd van een website waar mensen zich kunnen melden als zij vermoeden gezondheidsproblemen op te hebben gelopen als gevolg van een slimme meter. De groep onderzochte mensen is klein: het gaat om 92 deelnemers.
Met de gebruikte methode is het onmogelijk om vast te stellen of er een verband is tussen de meter en de symptomen: Lamech onderzocht de patiënten namelijk in geen enkel geval zelf en andere oorzaken voor de gezondheidsproblemen kunnen niet uitgesloten worden. Alleen experimenteel onderzoek kan een causaal verband aantonen. De methode van Lamech’s onderzoek wordt bijvoorbeeld bekritiseerd in een grote wetenschappelijke samenvatting van onderzoeken door de universiteit van Helsinki naar elektromagnetische velden.
Uitzending kassa
Volgens het bericht op Facebook zou ook het programma Kassa de problemen met slimme meters hebben aangetoond. Daarbij wordt niet gezegd om welke aflevering van het televisieprogramma het gaat.
Mogelijk gaat het om een aflevering uit 2018, waarin bericht wordt over gevaarlijke slimme gasmeters met een te kort aangesneden schroefdraad. Maar daar worden geen gezondheidsrisico’s genoemd. Wel wordt gesproken over brand- of ontploffingsgevaar van die meters.
Het zou ook kunnen gaan om een aflevering uit februari 2024, waarin iemand hulp krijgt bij zijn slimme meter die meterstanden niet doorgeeft. Maar ook in die uitzending wordt niets gezegd over bewezen gezondheidsgevolgen.
Energiewet
In het bericht wordt ook geclaimd dat er in 2025 een nieuwe Energiewet aankomt. Dat klopt: de nieuwe Energiewet werd in 2024 door zowel de Tweede Kamer als ook de Eerste Kamer goedgekeurd. In de nieuwe wet staat onder andere dat alle analoge energiemeters moeten worden vervangen door digitale of slimme meters.
(Stand van zaken: 05.02.2025)
Links
Liander over slimme meters (gearchiveerd)
Rijksoverheid over elektromagnetische velden (gearchiveerd)
WHO over gezondheid en elektromagnetische velden (gearchiveerd)
Antennebureau over elektromagnetische velden (gearchiveerd)
Kennisplatform Elektromagnetische Velden (gearchiveerd)
Kennisplatform EMF over slimme meters (gearchiveerd)
Memo Kennisplatform EMF over slimme meters (gearchiveerd)
Alternative Therapies in Health and Medicine (gearchiveerd)
MedEntry over de medische graad MBBS (gearchiveerd)
Onderzoek van Federica Lamech naar slimme meters (gearchiveerd)
Scribbr over causale verbanden in onderzoek (gearchieerd)
Wetenschappelijk review universiteit Helsinki over slimme meters (gearchiveerd)
Aflevering Kassa over gevaarlijke slimme meters
Bericht Kassa over gevaarlijke slimme meters (gearchiveerd)
Aflevering Kassa over niet functionerende slimme meter
Rijksoverheid over nieuwe Energiewet (gearchiveerd)
Eerste kamer over nieuwe Energiewet (gearchiveerd)
Rijksinspectie Digitale Infrastructuur over Energiewet (gearchiveerd)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.
|