| schema:text
| - 24. Dönem Fezlekeleri Tartışılıyor
34 milletvekilinin olduğu 24. dönemde 600’e yakın fezleke düzenlendi.
24. Dönem Fezlekeleri Tartışılıyor
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçtiğimiz günlerde Meclis’te bulunan milletvekili dokunulmazlığına ilişkin fezlekelere dair yaptığı açıklama, dokunulmazlık konusunu yeniden gündeme getirdi. Konuyla ilgili Meclis’te basın toplantısı düzenleyen HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım da TBMM’nin 24. yasama yılında HDP’li 34 vekilin hakkında 600’e yakın fezleke hazırlandığını iddia etti. HDP’li Yıldırım konuşmasında bu fezlekelerin tamamının düşünce ve ifade özgürlüğü ile ilgili olduğunu iddia etti.
Dokunulmazlığın Kaldırılması İçin Hazırlanan Fezlekelerin Sayısı Hayli Yüksek
Fezleke, kelime olarak, herhangi bir kararın kısa yazımı, özeti anlamına geliyor. Bu analizin özelinde ve kamuoyunca bilindiği haliyle ise, fezleke müfettiş veya savcılar tarafından hakkında idari soruşturma açılmış kişilere ilişkin düzenlenen rapor anlamında. Milletvekillerinin hukuki dokunulmazlığı olması sebebiyle, haklarında yapılmak istenen araştırma ve soruşturmalar ancak TBMM kararıyla başlatılabiliyor. Bu karar için ise söz konusu milletvekillerinin hakkında fezlekeler düzenleniyor ve bu fezlekeler, TBMM’ye gönderiliyor. Gönderilen fezlekeler, Adalet ve Anayasa Komisyonları’nın üyelerinden oluşan Karma Komisyon tarafından inceleniyor ve karara bağlanıyor.
HDP’li Yıldırım’ın iddiasında değindiği dönem 24. dönem olduğundan, bu analizde söz konusu dönemdeki fezlekelere değineceğiz. Fakat, fezlekelerin partilere göre dağılımına dair veriye ulaşamadığımız için, tüm fezlekeler üzerinden incelememizi yapacağız. CHP Antalya Milletvekili Gürkut Acar’ın verdiği bir soru önergesine gelen cevaba göre 6 Ocak 2015’te TBMM’de 1190 adet fezleke mevcut idi. Bu fezlekelerin 481’i bir önceki yasama yılından, yani 23. dönemden devrettiler. Dolayısıyla 24. dönemde TBMM’ye intikal eden 709 dokunulmazlığın kaldırılmasına ilişkin fezleke vardı.
CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun verdiği daha güncel bir soru önergesine gelen cevaba göre, 7 Haziran seçimlerinde seçilemeyen milletvekilleri hakkında verilen 786 adet fezleke seçim sonrası Başbakanlığa iade edilmiş. 7 Haziran seçimleri sonrasında, yani 25. yasama yılında Meclis’te 298 adet fezleke bulunuyordu. 1 Kasım seçimleri ile 26. yasama yılına giren TBMM’deki fezleke sayısı 319’a yükseldi. Soru önergesinin cevaplandığı 25 Aralık 2015 tarihinde ise söz konusu fezleke sayısı 330’a ulaştı.
Fezlekelerin Dayandığı Suç İddiaları da Geniş Bir Yelpazeye Yayılıyor
Milletvekili Yıldırım’ın iddiasındaki arka plan ise hazırlanan fezlekelerin düşünce ve ifade özgürlüğü ile ilişkili olduğu yönünde. 25. ve 26. yasama yıllarına ilişkin isnat edilen suçlar tablosuna ulaşamıyoruz. Ancak 24. yasama yılına ilişkin böyle bir veri mevcut. Söz konusu veride, 179 ayrı suç kategorisi ve bu kategorilerde düzenlenen fezlekelerin sayısı aktarılıyor. Burada tüm kategorileri aktarmaktansa, en çok fezleke düzenlenen kategorileri tablo haline getirmeyi uygun gördük. Aşağıda bu tabloyu görebilirsiniz.
Fezlekelerin en yoğun olarak düzenlendiği kategori Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek. Bu kategoriyi, sırasıyla PKK propagandası yapmak ve suçu ve suçluyu övmek kategorileri takip ediyor. Listedeki çoğu kategori direkt veya dolaylı olarak ifade ve düşünce özgürlüğü ile ilişkili. Nitekim 179 maddelik asıl listeyi incelediğimizde, “görevi kötüye kullanma” veya “tehdit” gibi kategoriler dışında yer alan maddelerin yarısından fazlası yine ifade ve düşünce özgürlüğü ile ilişkili olan konular hakkında.
Sonuç olarak, HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım’ın iddiasındaki fezleke sayısı bizim ulaştığımız veriler ile tam olarak örtüşmüyor; bunun sebebi vekilin iddiasının HDP’li milletvekilleri hakkında düzenlenen fezlekeler ile ilgili oluşu olabilir. Bizim ulaştığımız veriler ise tüm vekilleri kapsıyor. Ancak iddiasının bağlamı açısından haklı olduğu noktalar mevcut.
Bu sebeplerle bu iddiada kısmen doğruluk payı vardır.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)