| schema:text
| - Σε μέσα ενημέρωσης αναπαράγεται ο ισχυρισμός ότι τα mRNA εμβόλια κατά της COVID-19 πυροδότησαν ασθένειες που ανήκουν στην ομάδα των νόσων prion, όπως η ασθένεια Creutzfeldt-Jakob, και πως οι ασθένειες αυτές αυξήθηκαν μετά τη χορήγηση των εν λόγω εμβολίων στον πληθυσμό. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι ψευδής.
Αναπαραγωγές του ισχυρισμού σε μέσα ενημέρωσης και ιστοσελίδες: anazitiseis.gr, choratouaxoritou.gr, oparlapipas.gr
Παραδείγματα αναπαραγωγών του ισχυρισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Ανάλυση του ισχυρισμού
Οι παραπάνω αναπαραγωγές αποτελούν μετάφραση ενός άρθρου που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα thepeoplesvoice.tv που παρουσιάζει εκτενές ιστορικό παραπληφόρησης το οποίο έχουμε εξετάσει σε προηγούμενο άρθρο μας. Όπως θα δούμε στη συνέχεια, οι ισχυρισμοί που προβάλλονται στο άρθρο βασίζονται σε αναξιόπιστες μελέτες και σε ψευδή δεδομένα.
Οι ασθένειες prion
Οι ασθένειες των prions (σπογγώδεις εγκεφαλοπάθειες) είναι μία οικογένεια εξαιρετικά σπάνιων νευροεκφυλιστικών διαταραχών. Προκαλούνται από αφύσικα διπλωμένες πρωτεΐνες (prions) στον εγκέφαλο. Οι πρωτεΐνες αυτές μπορούν σταδιακά να επηρεάσουν και υγιείς πρωτεΐνες με αποτέλεσμα, σε μεγάλο εύρος χρόνου, να προκαλέσουν δυσλειτουργία του εγκεφάλου. Οι ασθένειες αυτές είναι πάντοτε θανατηφόρες. Όταν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα η κατάσταση του ασθενή χειροτερεύει σταθερά, και κατά κανόνα ο ασθενής δεν επιβιώνει για περισσότερο από μερικούς μήνες έως τρία χρόνια μετά την εμφάνισή τους. Η πιο συνηθισμένη ασθένεια prion είναι η νόσος Creutzfeldt – Jakob, με 350 περιπτώσεις ετησίως στις ΗΠΑ. Μία μορφή της ασθένειας αυτής είναι ευρέως γνωστή ως νόσος των τρελών αγελάδων.
Η βάση δεδομένων VAERS
Στα εξεταζόμενα άρθρα αναφέρεται πως μέχρι τις 7 Ιουνίου 2022, στη βάση δεδομένων VAERS καταγράφηκαν 42 περιπτώσεις εμφάνισης της νόσου Creutzfeldt – Jakob. Ωστόσο, όπως έχουμε εξηγήσει και σε προηγούμενα άρθρα μας, οι καταγραφές ανεπιθύμητων συμβάντων στην πλατφόρμα VAERS δεν αποτελούν απόδειξη συσχέτισης του ανεπιθύμητου συμβάντος με τον εμβολιασμό, ενώ επιπλέον στερούνται αξιοπιστίας καθώς μπορούν να κατατεθούν από οποιονδήποτε χωρίς την απαίτηση προσκόμισης στοιχείων από την υπηρεσία, όπως τονίζεται και από το ίδιο το VAERS στην επίσημη ιστοσελίδα του.
Ο ισχυρισμός για 60 επιπλέον αναφορές σε ιστότοπο
Στα εξεταζόμενα άρθρα γίνεται λόγος για 60 επιπλέον αναφορές που συγκεντρώθηκαν από τον Sid Belzberg σε ιστότοπο που δημιούργησε ο ίδιος. Καμία πηγή δεν παρουσιάζεται για τον ισχυρισμό αυτό. Η αναζήτηση του ισχυρισμού στο διαδίκτυο οδηγεί σε σχόλιο ενός ατόμου με το όνομα Sid Belzberg, ο οποίος αναφέρει πως στην ιστοσελίδα prions.rip, την οποία και διαχειρίζεται, ζήτησε από τους αναγνώστες να αναφέρουν τυχόν περιπτώσεις εμφάνισης ασθενειών prion μετά τον εμβολιασμό. Ισχυρίζεται πως έλαβε συνολικά 60 αναφορές ενώ οι επισκέψεις στην ιστοσελίδα ήταν 15.000, και πως αυτό δεν είναι φυσιολογικό καθώς η συχνότητα εμφάνισης ασθενειών prion στον γενικό πληθυσμό είναι 1 ανά 1,000,000.
Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός παρουσιάζει πολλά προβλήματα. Αρχικά, δεν παρέχεται καμία απολύτως απόδειξη για τις υποτιθέμενες 60 αναφορές, ενώ η ιστοσελίδα prions.rip βρίσκεται πλέον εκτός λειτουργίας. Επιπλέον, ενώ η συχνότητα εμφάνισης ασθενειών prion στον γενικό πληθυσμό είναι όντως περίπου 1-2 ανά 1,000,000 τον χρόνο1Chen, Cao and Xiao-Ping Dong. “Epidemiological characteristics of human prion diseases.” Infect. Dis. Poverty, vol. 5, no. 1, Dec. 2016, pp. 1-10, doi:10.1186/s40249-016-0143-8., η σύγκριση που επιχειρείται είναι εντελώς αβάσιμη καθώς οι επισκέπτες της εν λόγω ιστοσελίδας δεν αποτελούν τυχαία επιλεγμένο αντιπροσωπευτικό δείγμα του γενικού πληθυσμού. Πρόκειται για άτομα που επέλεξαν να επισκεφθούν μία ιστοσελίδα που αφορά τις ασθένειες prion, που σημαίνει πως πιθανότατα ενδιαφέρονται για τις ασθένειες prion περισσότερο από όσους δεν την επισκέφθηκαν, συνεπώς στο δείγμα αυτό οι πιθανότητες να περιλαμβάνονται άτομα διεγνωσμένα με κάποια ασθένεια prion είναι αυξημένες. Επομένως η χρήση μόνο αυτού του δείγματος στο εν λόγω πλαίσιο αποτελεί σημαντικό μεθοδολογικό σφάλμα στην στατιστική ανάλυση. Επιπρόσθετα, απλές αναφορές ανθρώπων μέσω διαδικτύου δίχως την προσκόμιση επιπλέον στοιχείων προφανώς στερούνται αξιοπιστίας και δεν έχουν καμία βαρύτητα ως αποδεικτικά στοιχεία.
Η μελέτη του J. Bart Classen
Τα υπό εξέταση δημοσιεύματα αναφέρονται επίσης σε μία μελέτη του J. Bart Classen, σύμφωνα με την οποία “η πρωτεΐνη ακίδα στα εμβόλια mRNA θα μπορούσε να προκαλέσει ασθένειες που μοιάζουν με prion”. Ο J. Bart Classen είναι ανοσολόγος με μακρύ ιστορικό δραστηριοποίησης στο αντιεμβολιαστικό κίνημα. Το 2017 είχε δημοσιευθεί επιστολή του στον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ Donald Trump, οπου ζητούσε αλλαγή των πολιτικών που αφορούν τους εμβολιασμούς προβάλλοντας τους ισχυρισμούς του αντιεμβολιαστικού κινήματος πως εκατομμύρια Αμερικάνοι ανέπτυξαν διαβήτη, αυτισμό, άσθμα, αλλεργίες, και αυτοάνοσα νοσήματα ως αποτέλεσμα των εμβολίων. Η εν λόγω μελέτη του Classen έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό “Microbiology & Infectious Diseases” το οποίο ανήκει στον εκδοτικό οίκο SciVision, ο οποίος βρίσκεται σε λίστα predatory εκδοτών. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν εκδοτικοί οίκοι που δημοσιεύουν μελέτες έναντι αντιτίμου παρέχοντας ελάχιστο έως μηδενικό έλεγχο στην αξιοπιστία των στοιχείων ή/και της μεθοδολογίας της εκάστοτε μελέτης2Elmore, Susan A. and Eleanor H. Weston. “Predatory Journals: What They Are and How to Avoid Them.” Toxicol. Pathol., vol. 48, no. 4, 22 Apr. 2020, pp. 607-10, doi:10.1177/0192623320920209.. Η μελέτη αυτή αποτελείται κατά κύριο λόγο από υποθέσεις αντί αποδείξεων, ενώ γίνεται σύντομη και αόριστη αναφορά σε κάποια “ανάλυση” των mRNA εμβολίων χωρίς περαιτέρω πληροφορίες για τη σχετική μεθοδολογία που ακολουθήθηκε.
Η υποτιθέμενη αύξηση των ασθενειών prion τα τελευταία τρία χρόνια
Στα υπό εξέταση άρθρα αναφέρεται επίσης πως οι ασθένειες prion αυξήθηκαν από τότε που κυκλοφόρησαν τα εμβόλια κατά της COVID-19, και πως σύμφωνα με την ιατρική βιβλιογραφία οι ασθένειες αυτές έχουν γίνει ανησυχητικά συχνές μεταξύ των εμβολιασμένων.
Καμία πηγή δεν παρουσιάζεται για τους ισχυρισμούς αυτούς, πέραν της μελέτης του J. Bart Classen που αναλύθηκε παραπάνω και που δεν παρουσιάζει σχετικές αποδείξεις.
Η πιο πρόσφατη μελέτη σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης των ασθενειών prion δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2023, και εξέτασε το χρονικό διάστημα 2007 έως 2020 παρατηρώντας αύξηση των κρουσμάτων. Για την αύξηση αυτή έχουν προταθεί διάφορες πιθανές εξηγήσεις, όπως η γήρανση του πληθυσμού, η βελτίωση των διαγνωστικών μεθόδων, και η έκθεση σε κάποια άγνωστη νέα πηγή μολύνσεων. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο ρυθμός της αύξησης των ασθενειών prion μεγάλωσε μετά την κυκλοφορία των εμβολίων κατά της COVID-19, ούτε πως η υποτιθέμενη αυτή αύξηση αφορά ειδικά εμβολιασμένους, συνεπώς ο σχετικός ισχυρισμός είναι εντελώς αβάσιμος.
Εδώ είναι χρήσιμο να σημειωθεί πως εάν υπήρχε αύξηση των διαγνώσεων ασθενειών prion σε άμεση συσχέτιση με τους εμβολιασμούς, αυτό θα εντοπιζόταν εύκολα μέσω των συστημάτων φαρμακοεπαγρύπνησης3Black, Steven B., et al. “The critical role of background rates of possible adverse events in the assessment of COVID-19 vaccine safety.” Vaccine, vol. 39, no. 19, 6 May. 2021, pp. 2712-8, doi:10.1016/j.vaccine.2021.03.016., δεδομένης της εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης των ασθενειών αυτών σε κανονικές συνθήκες. Ωστόσο, έπειτα από περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο εμβολιασμούς συνολικά σε Ευρώπη και ΗΠΑ, καμία ένδειξη δεν παρουσιάστηκε για συσχέτιση ασθενειών prion με τους εμβολιασμούς.
Συμπέρασμα
Ο ισχυρισμός ότι τα mRNA εμβόλια κατά της COVID-19 πυροδότησαν ασθένειες που ανήκουν στην ομάδα των νόσων prion, όπως η ασθένεια Creutzfeldt-Jakob, είναι εντελώς αβάσιμος. Μεμονωμένες αναφορές για διάγνωση με ασθένεια prion μετά τον εμβολιασμό δεν αποδεικνύουν από μόνες τους αιτιολογική συσχέτιση. Η μελέτη του J. Bart Classen που αναφέρεται στα υπό εξέταση άρθρα είναι δημοσιευμένη σε επιστημονικό περιοδικό αμφίβολης αξιοπιστίας και δεν παρέχει καμία ουσιαστική απόδειξη για τον ισχυρισμό. Δεν υπάρχουν στοιχεία για αύξηση των ασθενειών prion τα τελευταία τρία χρόνια, ούτε για τον ισχυρισμό πως η υποτιθέμενη αυτή αύξηση αφορά κυρίως εμβολιασμένους.
Fact-checker ο οποίος καλύπτει ευρύ φάσμα θεματολογίας, εστιάζοντας περισσότερο στην ψευδοεπιστημονική παραπληροφόρηση.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)