| schema:text
| - Σε μέσα ενημέρωσης αναπαράγεται ο ισχυρισμός ότι, σύμφωνα με γιατρούς σε μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας, υπάρχει αύξηση άνω του 500% στα κρούσματα λευχαιμίας, και πως αυτό οφείλεται στα εμβόλια ενάντια στη νόσο COVID-19. Ωστόσο, ο εν λόγω ισχυρισμός είναι ψευδής.
Αναπαραγωγές του ισχυρισμού σε μέσα ενημέρωσης και ιστοσελίδες: kourdistoportocali.com, choratouaxoritou.gr, amazonios.net, katohika.gr, kinima-ypervasi.gr
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Ανάλυση του ισχυρισμού
Αρχική πηγή του εξεταζόμενου ισχυρισμού είναι η ιστοσελίδα kourdistoportocali.com, η οποία έχει δημοσιεύσει επανειλημμένα ψευδείς ειδήσεις, τόσο για τα εμβόλια COVID-19 όσο και για πληθώρα άλλων θεμάτων. Οι πηγές που επικαλείται η εν λόγω ιστοσελίδα είναι ανώνυμες. Γίνεται αόριστη αναφορά σε γιατρούς από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία της χώρας, χωρίς όμως να κατονομάζονται ούτε οι γιατροί, ούτε και τα νοσοκομεία. Κανένα στοιχείο δεν παρουσιάζεται προς υποστήριξη των ισχυρισμών, ούτε από την ιστοσελίδα kourdistoportocali.com ούτε και από τις υπόλοιπες ιστοσελίδες που απλώς αναπαρήγαγαν το αρχικό δημοσίευμα. Κανένα απολύτως στοιχείο δεν παρουσιάζεται και για τους ισχυρισμούς που αφορούν μη κατονομαζόμενα πολιτικά πρόσωπα και δημοσιογράφους, τα οποία, σύμφωνα με τα υπό εξέταση δημοσιεύματα, εμφάνισαν λευχαιμία ως αποτέλεσμα των εμβολίων κατά της COVID-19.
Τα δεδομένα από την φαρμακοεπαγρύπνηση
Η φαρμακοεπαγρύπνηση είναι ένα σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης της ασφάλειας φαρμακευτικών προϊόντων, μέσω αναφορών ανεπιθύμητων συμβάντων από το κοινό. Παρόλο που όλα τα φαρμακευτικά προϊόντα δοκιμάζονται σε κλινικές μελέτες πριν την χορήγησή τους στον γενικό πληθυσμό, αυτές οι κλινικές μελέτες περιλαμβάνουν περιορισμένο αριθμό ανθρώπων και παρακολούθηση αυτών για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου είναι αναγκαία η ύπαρξη υπηρεσιών φαρμακοεπαγρύπνησης οι οποίες ως στόχο έχουν να εντοπίσουν, μετά την κυκλοφορία του φαρμακευτικού προϊόντος, τυχόν παρενέργειες που δεν φάνηκαν στις κλινικές δοκιμές, είτε λόγω της σπανιότητάς τους, είτε λόγω του μεγάλου χρονικού διαστήματος που απαιτείται για την εκδήλωσή τους.
Αν τα εμβόλια κατά της COVID-19 προκαλούσαν λευχαιμία, και μάλιστα τόσο συχνά ωστε να προκύπτει αύξηση της τάξης του 500% όπως ισχυρίζονται τα υπό εξέταση δημοσιεύματα, θα ήταν απολύτως αδύνατον κάτι τέτοιο να μην έχει εντοπιστεί από τις υπηρεσίες φαρμακοεπαγρύπνησης ανά τον κόσμο. Μετά τη χορήγηση δισεκατομμυρίων δόσεων σε όλο τον κόσμο, τα συστήματα φαρμακοεπαγρύπνησης έχουν αρκετά δεδομένα ωστε να εντοπίζουν ακόμα και τις εξαιρετικά σπάνιες παρενέργειες. Ενδεικτικά, να σημειωθεί πως οι υπηρεσίες φαρμακοεπαγρύπνησης εντόπισαν, ήδη από το πρώτο χρονικό διάστημα των μαζικών εμβολιασμών, παρενέργειες που παρουσιάζονταν με συχνότητα μικρότερη του 1/10,000.1Buoninfante, Alessandra, et al. “Myocarditis associated with COVID-19 vaccination.” npj Vaccines, vol. 9, no. 122, 28 June 2024, pp. 1-8, doi:10.1038/s41541-024-00893-1.
Ωστόσο καμία απολύτως συσχέτιση δεν έχει βρεθεί μεταξύ των εμβολίων κατά της COVID-19 και της λευχαιμίας. Οι αρμόδιες υπηρεσίες που αξιολογούν τα δεδομένα φαρμακοεπαγρύπνησης, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, δεν αναφέρουν τίποτα σχετικό μέχρι την στιγμή δημοσίευσης του παρόντος άρθρου.
Επιπλέον, με αναζήτηση στα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί από τις υπηρεσίες φαρμακοεπαγρύπνησης στην Ευρώπη, διαπιστώνεται ότι για κανένα από τα εμβόλια κατά της COVID-19 δεν υπάρχουν περισσότερες από μερικές δεκάδες, το πολύ, αναφορές για εμφάνιση λευχαιμίας μετά από τον εμβολιασμό, η πλειοψηφία των οποίων αφορά τις αναμενόμενες ηλικιακές κατηγορίες (άνω των 65 ετών).
Να σημειωθεί ότι, όπως έχουμε εξηγήσει αναλυτικά και σε προηγούμενα άρθρα μας, οι αναφορές ανεπιθύμητων συμβάντων δεν σχετίζονται απαραίτητα με τους εμβολιασμούς, και σκοπός της συγκέντρωσής τους είναι κατά κύριο λόγο ο εντοπισμός ενδείξεων αυξημένης συχνότητας κάποιων περιστατικών, και ακολούθως η διερεύνηση πιθανής συσχέτισης. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν προέκυψαν τέτοιες ενδείξεις.
Τα εμβόλια COVID-19 και ο καρκίνος
Σύμφωνα με το Εθνικό Ιστιτούτο για τον Καρκίνο στις ΗΠΑ (National Cancer Institute) και την Αμερικάνικη Αντικαρκινική Εταιρεία (American Cancer Society) δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποστηρίζουν ότι τα εμβόλια ενάντια στη νόσο COVID-19 μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο, επανεμφάνιση καρκίνου, ή επιτάχυνση της εξέλιξης κάποιου καρκίνου. Από την αρχή του εμβολιαστικού προγράμματος μέχρι σήμερα έχουν δημοσιευθεί, κυρίως στα social media και σε αναξιόπιστες ενημερωτικές ιστοσελίδες, παραπλανητικά άρθρα που προσπάθησαν να συνδέσουν τα εμβόλια κατά της COVID-19 με την εμφάνιση καρκίνων, τα οποία έχουν αποδειχθεί ψευδή.
Ο ρυθμός εμφάνισης νέων καρκίνων
Δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής δεδομένα για τα πρόσφατα έτη, καθώς η σωστή συλλογή και ανάλυση των δεδομένων αυτών απαιτεί χρόνο με αποτέλεσμα τα στατιστικά κάθε έτους να δημοσιεύονται με καθυστέρηση, 2 έως 4 χρόνια αργότερα. Για τις ΗΠΑ, τα διαθέσιμα δεδομένα καλύπτουν μέχρι και το έτος 2021. Σύμφωνα με τα δεδομένα αυτά, ενώ το έτος 2020 οι νέες διαγνώσεις καρκίνου μειώθηκαν κατά πολύ (γεγονός που αποδίδεται στην μη ομαλή λειτουργία του συστήματος υγείας ως αποτέλεσμα της πανδημίας και των μέτρων αντιμετώπισής της), το έτος 2021 επανήλθαν μερικώς σε ένα επίπεδο που πλησιάζει το αντίστοιχο της προ-πανδημικής περιόδου.
Παρόμοια εικόνα εμφανίζεται και στο Ηνωμένο Βασίλειο, οπού επίσης το έτος 2021 οι νέες διαγνώσεις καρκίνων επανήλθαν στα προ-πανδημικά επίπεδα.
Ειδικότερα για την λευχαιμία, τόσο τα δεδομένα από τις ΗΠΑ όσο και τα δεδομένα από το Ηνωμένο Βασίλειο δείχνουν πως, ενώ μέχρι το έτος 2019 υπήρχε σταθερή ανοδική τάση, το έτος 2021 οι νέες διαγνώσεις ήταν ελαφρώς λιγότερες σε σχέση με το έτος 2019.
Η χορήγηση εμβολίων σε καρκινοπαθείς
Σύμφωνα με τους αρμόδιους φορείς, τα εμβόλια ενάντια στη νόσο COVID-19 είναι ασφαλή για άτομα με καρκίνο, και συνιστάται η χορήγησή τους σε καρκινοπαθείς καθώς ακήκουν στις ευπαθείς ομάδες. Οι συστάσεις αυτές των αρμόδιων φορέων βρίσκονται σε συμφωνία με πολυάριθμες σχετικές μελέτες.2Brunello, Antonella, et al. “Safety of COVID-19 Vaccine in Patients with Cancer in a High-Volume Comprehensive Cancer Center.” Oncologist, vol. 27, no. 2, 1 Feb. 2022, pp. e203-e205, doi:10.1093/oncolo/oyab037.3Fendler, Annika, et al. “COVID-19 vaccines in patients with cancer: immunogenicity, efficacy and safety.” Nat. Rev. Clin. Oncol., vol. 19, June 2022, pp. 385-401, doi:10.1038/s41571-022-00610-8.4Sun, Hong, et al. “COVID-19 vaccine response and safety in patients with cancer: An overview of systematic reviews.” Front. Public Health, vol. 10, 15 Nov. 2022, p. 1072137, doi:10.3389/fpubh.2022.1072137.5Cavanna, Luigi, et al. “COVID-19 Vaccination in Cancer Patients Older Than 70 Years Undergoing Active Treatment. Seroconversion Rate and Safety.” Vaccines, vol. 10, 21 Jan. 2022, p. 164, doi:10.3390/vaccines10020164.6Nuzzo, Amedeo, et al. “Safety and Tolerability of COVID-19 Vaccines in Patients with Cancer: A Single Center Retrospective Analysis.” Vaccines, vol. 10, no. 6, 2 June 2022, p. 892, doi:10.3390/vaccines10060892.
Ειδικότερα για την λευχαιμία στην οποία αναφέρονται τα υπό εξέταση δημοσιεύματα, έχει δημοσιευθεί ξεχωριστή μελέτη που δείχνει πως η χορήγησή τους σε πάσχοντες είναι ασφαλής.7Copland, Emma, et al. “Effectiveness and safety of COVID-19 vaccination in people with blood cancer.” Eur. J. Cancer, vol. 201, 1 Apr. 2024, doi:10.1016/j.ejca.2024.113603. Η εταιρία Blood Cancer UK, που χρηματοδοτεί έρευνες για τους αιματολογικούς καρκίνους όπως η λευχαιμία, αναφέρει πως με βάση τα τρέχοντα δεδομένα τα εμβόλια ενάντια στη νόσο COVID-19 είναι ασφαλή για χορήγηση σε πάσχοντες, και επιπλέον τονίζει πως δεν πρέπει να εμπιστευόμαστε για το θέμα αυτό αναπόδεικτους ισχυρισμούς που κυκλοφορούν περί σύνδεσης των εμβολίων COVID-19 με εμφάνιση καρκίνων.
Συμπέρασμα
Καμία απολύτως απόδειξη δεν παρουσιάζεται για τους εξεταζόμενους ισχυρισμούς. Η αρχική πηγή είναι αναξιόπιστη ιστοσελίδα, η οποία επικαλείται ανώνυμες μαρτυρίες γιατρών από νοσοκομείο που δεν κατονομάζεται. Στην ιατρική βιβλιογραφία δεν υπάρχουν δεδομένα συσχέτισης των εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 και της λευχαιμίας. Οι υπηρεσίες φαρμακοεπαγρύπνησης δεν εντόπισαν καμία σχετική ένδειξη, ενώ μία αύξηση των διαγνώσεων της τάξης του 500% ως αποτέλεσμα των εμβολιασμών θα ήταν αδύνατον να περάσει απαρατήρητη. Τα τελευταία δεδομένα για τον ρυθμό αύξησης καρκίνων καλύπτουν μέχρι και το έτος 2021, και τουλάχιστον έως τότε δεν υπήρξε κάποια αύξηση στις διαγνώσεις λευχαιμίας.
Fact-checker ο οποίος καλύπτει ευρύ φάσμα θεματολογίας, εστιάζοντας περισσότερο στην ψευδοεπιστημονική παραπληροφόρηση.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)