| schema:text
| - Niet voor rechtszaken
Milieudefensie: staatssubsidies voor bescherming milieu
13.2.2025, 14:41 (CET)
De vereniging Milieudefensie zou 11 miljoen euro hebben gekregen van de Nederlandse overheid en dat geld vervolgens gebruiken om rechtszaken te voeren tegen de Nederlandse regering. Dat wordt althans beweerd op Facebook. Volgens het artikel waarnaar de Facebookpost verwijst, zou dat geld in 2023 zijn ontvangen. De Facebookgebruiker is boos, omdat de "klimaat extremisten" [sic] gebruik maken van "ons belastinggeld" om zo de "welvaart van alle NL burgers" te "ondermijnen". Maar klopt dit wel?
Beoordeling
Nee, er is geen enkele aanwijzing dat Milieudefensie overheidssubsidies gebruikt om rechtszaken te voeren tegen de staat. Van de 11 miljoen aan staatssubsidies in 2023 verkregen, ging het grootste gedeelte rechtstreeks naar partnerorganisaties in internationale allianties met natuurbescherming als doel.
Feiten
Het bericht op Facebook is gebaseerd op een artikel van de website climategate.nl. Dat is een website die bekendstaat om het zaaien van twijfel en het verspreiden van desinformatie over klimaatwetenschap.
Climategate heeft de aantijgingen tegen Milieudefensie dan weer overgenomen uit een artikel op de website van Farmers Defense Force (FDF). Dat is een vereniging die zich naar eigen zeggen inzet voor het behartigen van belangen van de agrarische sector, maar bekend staat om harde en controversiële manieren van actievoeren tegen milieumaatregelen, zoals het thuis opzoeken en intimideren van ministers.
In de artikelen van FDF en Climategate wordt beweerd dat Milieudefensie in 2023 €34 miljoen had ontvangen, waarvan "bijna 11 miljoen van de Nederlandse overheid". Dat zou blijken uit het jaarverslag van Milieudefensie over dat jaar. De bewering dat Milieudefensie nu juist dit geld inzet voor "rechtszaken tegen de NL regering" staat niet in de artikelen. Dat heeft de Facebookgebruiker wellicht zelf bedacht.
Subsidies voor internationale projecten
Milieudefensie is een vereniging die zich inzet tegen klimaatverandering. Het jaarverslag van 2023 is te vinden op de website.
Uit het jaarverslag blijkt dat Milieudefensie in 2023 inderdaad grofweg €11 miljoen aan "subsidies van overheden" heeft ontvangen. Het ging om €11.376.143 om precies te zijn. Daarnaast haalt Milieudefensie jaarlijks inkomsten uit contributies van leden, giften en donaties.
Milieudefensie stelt op de eigen website dat overheidssubsidies volledig worden besteed aan internationale samenwerkingsprojecten met partnerorganisaties, om "bossen te beschermen en olievervuiling en klimaatverandering te voorkomen".
Milieudefensie is penvoerder in verschillende samenwerkingsverbanden met partners. Een voorbeeld daarvan is de Green Livelihoods Alliance (GLA), een internationale alliantie van organisaties om tropische bossen te beschermen. De alliantie vraagt via de penvoerder subsidie aan voor alle betrokken organisaties. De penvoerder ontvangt de gehele subsidie en verdeelt die onder de betrokken organisaties.
Daarom staat in de jaarrekening van Milieudefensie (pag. 75 van het pdf-bestand) vermeld dat van de €11.376.143 aan overheidssubsidies €8.547.616 direct is uitbetaald aan partnerorganisaties. Dat geld kan dus niet door Milieudefensie zelf zijn uitgegeven aan rechtszaken tegen de staat.
Van de overheidssubsidies uit 2023 is €2.828.527 door Milieudefensie zelf ontvangen en uitgegeven. Ook dat gebeurde volgens het jaarverslag voornamelijk in het kader van internationale samenwerkingsprojecten met de allianties GLA en Fair, Green & Global (FGG). Er is geen enkele aanwijzing dat dit geld is uitgegeven voor rechtszaken tegen de Nederlandse staat.
Procedures tegen de staat
Dat wil niet zeggen dat Milieudefensie nooit tegen de staat procedeert. Tussen 2016 en 2019 voerde Milieudefensie een rechtszaak tegen de Nederlandse staat over schone lucht. Milieudefensie vond dat de staat te weinig deed aan het verbeteren van de luchtkwaliteit en wilde bij de rechter meer actie van de staat afdwingen. In 2019 werd Milieudefensie in hoger beroep in het ongelijk gesteld.
Momenteel is er ook een rechtszaak gaande tegen de staat, waarbij Milieudefensie één van de betrokken partijen is. Greenpeace, Milieudefensie en Mobilisation for the Environment (MOB) eisen dat de natuurvergunning van luchthaven Schiphol, die ruimte biedt voor een half miljoen vluchten per jaar, wordt vernietigd.
Milieudefensie liet in een e-mail aan Deutsche Presse-Agentur (dpa) weten dat het €5.000 "uit eigen middelen" heeft bijgedragen aan deze zaak. Op de vraag hoe die €5.000 exact was verkregen en of daar subsidiegeld bij betrokken was, kreeg dpa vooralsnog geen antwoord.
Overheidssubsidies "niet naar rechtszaken"
Meer dan tegen de staat, voert Milieudefensie rechtszaken tegen bedrijven die het beschouwt als grote vervuilers en aanjagers van klimaatverandering. Zo voert Milieudefensie een rechtszaak tegen Shell, om de oliemaatschappij te dwingen haar CO2-emissies drastisch te beperken.
Die zaak werd in 2021 door Milieudefensie gewonnen, maar dat vonnis werd in hoger beroep door de rechter vernietigd. Deze week besloot Milieudefensie om tegen die laatste uitspraak in cassatie te gaan.
Momenteel bereidt Milieudefensie een klimaatrechtszaak tegen de Nederlandse bank ING voor, vanwege de financiering die de bank verstrekt aan vervuilende bedrijven, met name in de fossiele industrie.
Op de eigen website belooft Milieudefensie echter dat ook voor "rechtszaken tegen grote vervuilende bedrijven" geen overheidssubsidies worden gebruikt. Die zaken zouden volledig worden betaald uit "contributies, giften en (extra) donaties, en bijdragen van organisaties zonder winststreven".
(Stand van zaken: 12.2.2025)
Links
Artikel Climategate (gearchiveerd)
Trouw over Climategate (gearchiveerd)
Pointer over Climategate (gearchiveerd)
Over Milieudefensie (gearchiveerd)
Jaarverslag Milieudefensie (gearchiveerd, pdf gearchiveerd)
Milieudefensie: overheidssubsidies (gearchiveerd)
Over penvoerderschap (gearchiveerd)
Rechtszaak gezonde lucht (gearchiveerd)
Hoger beroep gezonde lucht (gearchiveerd)
Rechtszaak Schiphol (gearchiveerd)
Milieudefensie: klimaatzaken (gearchiveerd)
Rechtszaak Shell (gearchiveerd)
Hoger beroep zaak Shell (gearchiveerd)
Cassatie zaak Shell (gearchiveerd)
NRC: Milieudefensie vs ING (gearchiveerd)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)