| schema:text
| - Στις 13 Ιουλίου 2024, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόλαντ Τραμπ έγινε στόχος απόπειρας δολοφονίας. Πολύ γρήγορα, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυκλοφόρησε ποικιλία αβάσιμων ισχυρισμών, παραπληνητικών βίντεο, παραπληροφόρησης και θεωριών συνωμοσίας για το συμβάν, τα οποία έφτασαν και σε διάφορα ΜΜΕ. Τέτοια αφηγήματα προωθήθηκαν και από ισχυρούς δισεκατομμυριούχους που υπερασπίζονταν τον Τραμπ, όπως ο ιδιοκτήτης του X (πρώην Twitter), Elon Musk.
Το παρόν άρθρο θα εξετάσει το τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για συγκεκριμένα αφηγήματα που έλαβαν μεγάλη απήχηση στην Ελλάδα. Καθώς πρόκειται για ζήτημα όπου διαρκώς προκύπτουν περισσότερες αξιόπιστες πληροφορίες και διευκρινήσεις, το άρθρο αυτό θα ανανεώνεται.
Τι γνωρίζουμε για τον επίδοξο δολοφόνο
Ο επίδοξος δολοφόνος του Τραμπ ονομάζονταν Thomas Matthew Crooks. Η απόπειρα δολοφονιάς έλαβε χώρα από μια οροφή πλησίον του χώρου ομιλίας του Τραμπ, με τη χρήση ημιαυτόματου τυφεκίου AR-15. Καταγράφηκαν 8 βολές, τραυματίζοντας τον Τραμπ στο δεξί αυτί, σκοτώνοντας έναν άλλο παρευρισκόμενο, και τραυματίζοντας τουλάχιστον δύο ακόμη. Έπειτα, ο Crooks σκοτώθηκε από ελεύθερο σκοπευτή των Μυστικών Υπηρεσιών των ΗΠΑ, θεσμός που είναι επιφορτισμένος μεταξύ άλλων και με την προστασία των πρώην προέδρων των ΗΠΑ.
Ο Crooks ήταν 20 ετών και ζούσε στο Μπέθελ Πάρκ, ένα προάστιο νότια του Πίτσμπουργκ στην Πενσυλβανία, περίπου 100 χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που έλαβε χώρα η απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τράμπ. Άτομα που τον γνώριζαν από το Λύκειο, δήλωσαν ότι ήταν έξυπνος και δεν είχε δώσει ενδείξεις ακραίων αντιλήψεων. Σύμφωνα με τις δηλώσεις, δεν εκφραζόταν γενικώς για την πολιτική ή τον Τραμπ, αλλά φαινόταν να έχει κάποιες δεξιές τάσεις, δηλαδή προς το ρεπουμπλικανικό κόμμα όπου ανήκει και ο Τραμπ. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι φαίνεται να γινόταν συχνά στόχος εκφοβισμού (bullying), και να είχε λίγους ή και κανέναν φίλο. Μετά την αποφοίτησή του από το Λύκειο, εργαζόταν ως βοηθός διαιτολόγου σε έναν τοπικό οίκο ευγηρίας, και δύο μήνες πριν την απόπειρα δολοφονίας, έλαβε και ένα πτυχίο επιπέδου ΙΕΚ στη μηχανολογία.
Ο Crooks είχε επιδείξει ενδιαφέρον για τα όπλα ήδη από το Λύκειο, προσπαθώντας να γίνει μέλος στη σχολική ομάδα σκοποβολής. Ωστόσο, όπως δήλωσε ο τωρινός επικεφαλής της ομάδας, τον απομάκρυναν από την ομάδα καθώς δεν στόχευε καλά. Αφορμή για να του ασκηθεί εκφοβισμός, φαίνεται να ήταν και τα κυνηγετικά ρούχα που φορούσε στο σχολείο. Διαπιστώθηκε επίσης ότι ήταν μέλος ενός τοπικού κέντρου σκοποβολής. Τη μέρα της απόπειρας, φορούσε μπλούζα με την επωνυμία “Demolition Ranch“, ένα γνωστό YouΤube κανάλι που ασχολείται με δοκιμές και παρουσιάσεις όπλων.
Για την απόπειρα δολοφονίας, ο Crooks χρησιμοποίησε ένα όπλο που κατείχε νόμιμα ο πατέρας του, ο οποίος δήλωσε σύγχυση για το συμβάν, και ότι πρώτα ήθελε να μιλήσει με τις αρχές. Ο πατέρας είναι εγγεγραμένος ως μέλος του Ελευθεριακού κόμματοςΠρόκειται για το τρίτο σε μέγεθος κόμμα στις ΗΠΑ, που όμως δεν έχει κυβερνήσει σε ομοσπονδιακό επίπεδο μέχρι στιγμής. Πρεσβεύει τον περιορισμό των κρατικών παρεμβάσεων και την προάσπιση των ατομικών δικαιωμάτων. Ενώ υπάρχουν διάφορα παρακλάδια ιδεολογιών εντός του κινήματος, γενικά αυτό τίθεται υπέρ του μετριασμού των θεσμικών εμποδίων στην πρόσβαση στα πυροβόλα όπλα, στο πλαίσιο και της σχετικής κουλτούρας των ΗΠΑ., ενώ η μητέρα ως μέλος του Δημοκρατικού κόμματος. Και οι δύο γονείς έχουν εργαστεί ως κοινωνικοί λειτουργοί και αποτελούν πιστοποιημένους συμβούλους.
Προς το παρόν, έχουν καταγραφεί μόνο δύο επίσημες πολιτικές δραστηριότητες από τον Crooks, που μοιάζουν αντιφατικές. Τον Ιανουάριο 2021, τη μέρα που ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ορκίστηκε πρόεδρος των ΗΠΑ με τους Δημοκρατικούς, ο Crooks δώρισε $15 προς το Progressive Turnout Project. Το PTP αποτελεί μια πρωτοβουλία με στόχο την αύξηση της συμμετοχής στις εκλογές για τους Δημοκρατικούς. Ωστόσο, λίγους μήνες μετά, κατά την ενηλικίωσή του το Σεπτέμβριο του 2021, ο Crooks εγγράφηκε ως μέλος των Ρεπουμπλικάνων. Το 2022 ψήφισε στις ενδιάμεσες εκλογές και παρέμεινε μέλος του κόμματος μέχρι και το θάνατό του.
Όσον αφορά τα κίνητρα του δράστη, το FBI διεξάγει μια ενεργή έρευνα, και μέχρι στιγμής ανακοίνωσε ότι δεν υπήρχε προηγούμενη ένδειξη ψυχολογικών προβλημάτων ή εγκληματικού ιστορικού από τον Crooks, καθώς και ότι φαινόταν να ενήργησε μόνος του. Το βράδυ της Κυριακής, το FBI δήλωσε ότι ήδη έχει ελέγξει κάποιες ηλεκτρονικές επικοινωνίες του Crooks, αλλά ότι ακόμη προσπαθούσε να αποκτήσει πρόσβαση στο κινητό του. Ο Crooks δε φαίνεται να άφησε κανένα ιδεολογικό μανιφέστο πίσω του, και δε διέθετε ενεργή παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα. Μόνο η εταιρεία Discord ανακοίνωσε ότι εντόπισε έναν σπάνια ενεργό λογαριασμό σε σύνδεση με αυτόν, που δε φαινόταν να είχε σύνδεση με πολιτικά ζητήματα. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν υπάρξει περισσότερες έγκυρες διευκρινήσεις για τα κίνητρα του Crooks.
Ο ισχυρισμός ότι ο Crooks ήταν μέλος της Αντίφα
Η Αντίφα είναι ένα αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό κίνημα ακτιβισμού, με αποκεντρωμένη οργάνωση. Το κίνημα έχει υπάρξει αμφιλεγόμενο, καθώς εκτός από ειρηνικό ακτιβισμό, έχει εμπλακεί και σε βίαιες διαδηλώσεις. Εκτός αυτού του πλαισίου όμως, το κίνημα έχει γίνει επανειλημμένα στόχος θεωριών συνωμοσίας, μεταξύ άλλων από τον Τραμπ και συνεργάτες του, που κάνουν λόγο για ενιαίο κίνημα τρομοκρατίας με μυστικές πηγές χρηματοδότησης. Τα στοιχεία που παρατίθενται συνοδευτικά σε αντίστοιχους ισχυρισμούς έχουν επανειλημμένα βρεθεί να αποτελούν πλαστοποιήσεις.
Σύντομα μετά το συμβάν, διαδόθηκε ταχύτατα ο ισχυρισμός ότι ο αυτουργός είχε εντοπιστεί από το τοπικό αστυνομικό τμήμα, και ονομαζόταν Mark Violets. Παράλληλα, κυκλοφόρησε μια φωτογραφία και βίντεο του υποτιθέμενου αυτουργού. Ο ισχυρισμός αναπαράχθηκε και από πολλούς αναγνωρισμένους λογαριασμούς στο X, οι οποίοι κερδίζουν αυξημένη αναγνωρισιμότητα και απήχηση με μια απλή πληρωμήΗ πρακτική αυτή έχει υπάρξει ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη και οδήγησε επανειλημμένα σε εξάπλωση παραπληροφόρησης σε στιγμές κρίσεων. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε προκαταρκτικά ευρήματα στο X για παραβίαση του κανονισμού DSA, όπου συμπεριλαμβανόταν και η πρακτική αυτή..
Σύντομα, οι αρχές δημοσίευσαν το πραγματικό όνομα του δράστη, και όπως εξήγησαν πολυάριθμοι ελεγκτές γεγονότων, ούτε το όνομα του εικονιζόμενου στις αρχικές φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν ήταν “Mark Violets”. Επρόκειτο για τον Ιταλό μπλόγκερ σε ζητήματα σπορ, Marco Violi, ο οποίος έκανε σχετική ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram. Όπως εξήγησε, δεν είχε καμιά απολύτως σχέση με το συμβάν, και ούτε θα μπορούσε, καθώς διέμενε στη Ρώμη. Δήλωσε ακόμη ότι ξύπνησε μετά τα μεσάνυχτα από τις επανειλημμένες αναφορές που λάμβανε, και ότι θα κατέθετε καταγγελία για το συμβάν στο Χ. Δεν σχολίασε συγκεκριμένα την σύνδεση με το κίνημα Αντίφα, αλλά δεν υπάρχει κανένα δημοσιοποιημένο στοιχείο που να υποστηρίζει ότι έχει την οποιαδήποτε σχέση με το κίνημα.
Τις επόμενες ώρες, η απήχηση του ισχυρισμού άρχισε να μειώνεται, όπως δείχνει μια ανασκόπηση με το εργαλείο NewsWhip:
Ωστόσο, ο ισχυρισμός παραμένει σε πολυάριθμες αναρτήσεις και blog. Στην Ελλάδα, το pronews.gr προώθησε τον ισχυρισμό βασιζόμενο αποκλειστικά σε αναρτήσεις στο X. Οι εν λόγω αναρτήσεις παρέμπεμπαν σε άρθρα που παρομοίως, βασίζονταν αποκλειστικά σε φήμες από τα κοινωνικά δίκτυα. Παρόμοιες αναφορές αναρτήθηκαν μετά στα romioitispolis.gr και hellasultras.gr.
O ισχυρισμός για βίντεο όπου ο αυτουργός δηλώνει ότι μισεί τον Τραμπ
Μεγάλη απήχηση είχε και ένα βίντεο στο οποίο υποτίθεται ότι ο Crooks δηλώνει πως “μισεί τους Ρεπουμπλικάνους και τον Τραμπ”:
Το βίντεο παρουσιάστηκε ως είδηση στις προαναφερόμενες σελίδες, και επιπλέον στα μέσα zougla.gr, flash.gr, neolaia.gr, pentapostagma.gr, cityportal.gr, eportal.gr. Επίσης το kathimerini.gr αρχικά παρουσίαζε τον ισχυρισμό σε τίτλο άρθρου του, αλλά σύντομα τον αφαίρεσε. Παρόλα αυτά, κράτησε εντός του άρθρου βίντεο που προωθούσε άκριτα τον ισχυρισμό. Το βίντεο παρουσιάστηκε ως αυθεντικό και στο κανάλι Youtube του πολιτικού αναλυτή Σάββα Καλεντερίδη.
Στην πραγματικότητα, το επίμαχο βίντεο αναρτήθηκε από έναν φαρσέρ στο X, ο οποίος φέρει το αναγνωριστικό @jewgazing. Παρότι ο λογαριασμός αυτός εμφανίζει πλέον ελάχιστες αναρτήσεις, η υπηρεσία Archive.Today διαθέτει πολυάριθμες αποθηκεύσεις του πριν τη διαγραφή αναρτήσεων. Εκεί συμπεριλαμβάνεται η ανάρτηση του επίμαχου βίντεο, και μέσα στα επόμενα λεπτά, το σοκ του φαρσέρ για την ταχύτητα διάδοσης της παραπλανητικής είδησης, και τέλος η πεποίθηση ότι «έχει μπλέξει», προτού δηλώσει ότι «πρέπει να διαγράψει κάποια ποστ».
Έχουν δημοσιευτεί μόνο λίγες αυθεντικές φωτογραφίες του Crooks. Πρώτο το NBC ανέρτησε φωτογραφία που φαίνεται να προέρχεται από το δίπλωμα οδήγησής του:
Και λίγες ώρες μετά, ακολούθησαν φωτογραφίες και βίντεο αποφοίτησής του από τη New York Post:
Ο αυτουργός σε βιντεοσκοπημένο παροξυσμό;
Μεγάλη απήχηση είχε και ένα βίντεο που εμφανίζει ένα πρόσωπο εκτός εαυτού, να ουρλιάζει ζητώντας το θάνατο “Ρεπουπλικάνων και του Τραμπ”. Την επομένη της δημοσίευσης του παρόντως άρθρου μας, το βίντεο αναπαράχθηκε και από το pronews.gr.
Στην πραγματικότητα όμως, το βίντεο δεν είναι πρόσφατο αλλά αναρτήθηκε το Φεβρουάριο του 2020 από το σύνδεσμο φοιτητών υπέρ του Τραμπ στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα. Σύμφωνα με δηλώσεις του συνδέσμου, ο άνδρας τους προπηλάκησε ξαφνικά, και η ταυτότητά του τους ήταν άγνωστη. Τότε το Πανεπιστήμιο είχε ανακοινώσει ότι ήταν αβέβαιο αν επρόκειτο για φοιτητή, και προσπαθούσε να εξακριβώσει την ταυτότητά του.
Το βίντεο είναι πρακτικά αδύνατο να σχετίζεται με τον Crooks, ο οποίος τότε ήταν ακόμη μαθητής σε Λύκειο σχεδόν 3 χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στην άλλη άκρη των ΗΠΑ.
Συμπέρασμα
Η απόπειρα δολοφονίας του Ντόλαντ Τραμπ οδήγησε στην εμφάνιση πολυάριθμων αβάσιμων και παραπλανητικών αφηγημάτων.
Ο επίδοξος δολοφόνος, Thomas Matthew Crooks, παρουσίαζε προφίλ έξυπνου μαθητή, αλλά ταυτόχρονα κοινωνικά απομονωμένου, ενώ εκτός από ενδιαφέροντα όπως το σκάκι και βιντεοπαιχνίδια είχε ενδιαφέρον και για τα πυροβόλα όπλα. Επίσης εμφάνιζε αντιφατικό πολιτικό ιστορικό, με συμμαθητές του να δηλώνουν ότι έτεινε στα δεξιά, και τον ίδιο μέλος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, αλλά και ιστορικό δωρεάς $15 στο Δημοκρατικό κόμμα. Τα ακριβή κίνητρά του για την απόπειρα δολοφονίας, παραμένουν ακόμη αβέβαια, ενώ το FBI ερευνά ενεργά την υπόθεση.
Προς το παρόν, δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι ο Crooks ήταν μέλος του κινήματος Αντίφα. Σύντομα μετά το συμβάν, κυκλοφόρησαν παραπλανητικές αναρτήσεις που απέδιδαν την απόπειρα σε τρίτο πρόσωπο, που λεγόταν ότι ήταν μέλος της Αντίφα, ωστόσο το πρόσωπο δεν είχε καμιά τέτοια τεκμηριωμένη σχέση, και επιπλέον βρισκόταν στη Ρώμη όταν έλαβε χώρα η απόπειρα κατά του Ντόναλντ Τράμπ.
Παραπλανητικά είναι και δύο βίντεο που προβλήθηκαν σε σύνδεση με τον Crooks. Το πρώτο βίντεο εμφάνιζε έναν φαρσέρ που δήλωνε ήρεμα ότι μισούσε τον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους, ενώ το δεύτερο εμφάνιζε ένα άσχετο πρόσωπο σε άλλη τοποθεσία να ζητάει το θάνατό τους σε κατάσταση παροξυσμού.
Το άρθρο θα ανανεωθεί καθώς προκύπτουν περισσότερα στοιχεία.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)