| schema:text
| - Αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν τον ισχυρισμό ότι ο δράστης της τρομοκρατικής επίθεσης στην Χριστουγενιάτικη αγορά του Μαγδεμβούργου της Γερμανίας στις 20 Δεκεμβρίου 2024 ήταν ισλαμιστής. Ωστόσο ο εν λόγω ισχυρισμός είναι ψευδής.
Παραδείγματα αναπαραγωγής του ισχυρισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στις εξεταζόμενες αναρτήσεις διαβάζουμε τα εξής:
Πτώματα στους δρόμους μετά το τρομοκρατικό χτύπημα ισλαμιστών σε κεντρική χριστουγεννιάτικη αγορα της Γερμανίας.
Ανάλυση του ισχυρισμού
Το ιστορικό της επίθεσης
Η επίθεση η οποία αποτέλεσε την αφορμή για την δημοσίευση των επίμαχων αναρτήσεων έλαβε χώρα στην ετήσια χριστουγενιάτικη αγορά που οργανώνεται στην πόλη του Μαγδεμβούργου στην Γερμανία. Το απόγευμα της 20η Δεκεμβρίου ένα ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο προσέκρουσε στο πλήθος που βρίσκονταν στην χριστουγεννιάτικη αγορά διανύοντας περίπου 400 μέτρα πριν σταματήσει, τραυματίζοντας 200 ανθρώπους, 41 εκ των οποίων βρίσκονται στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση και σκοτώνοντας 5 ανθρώπους, 4 εκ των οποίων ήταν ενήλικες και ένα αγόρι 9 ετών.
Τα στοιχεία για τον δράστη
Ο δράστης συνελήφθη από τις αρχές και ταυτοποιήθηκε ως ο Ταλέμπ Αλ-Αμπντουλμόχσεν, ένας 50χρονος ψυχίατρος ο οποίος μετανάστευσε στην Γερμανία από την Σαουδική Αραβία το 2006. Ο Αλ-Αμπντουλμόχσεν καταζητείται στην Σαουδική Αραβία για “διακίνηση ανθρώπων”, μεταξύ άλλων προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε σχετική συνέντευξη που έδωσε στο BBC το 2019 παρουσίαζε την σελίδα που δημιούργησε για να βοηθήσει όπως ανέφερε πρώην μουσουλμάνους να δραπετεύσουν από την Σαουδική Αραβία λόγω του κινδύνου που αντιμετώπιζαν για την ζωή τους λόγω ποινών για αποστασία.
Ενώ οι γερμανικές αρχές είχαν ενημερωθεί για το ιστορικό του Αλ-Αμπντουλμόχσεν του παρείχαν πολιτικό άσυλο το 2006 δεδομένου ότι υπήρχε ανησυχία για την ασφάλεια του αν επέστρεφε στην Σαουδική Αραβία, ενώ για τον ίδιο λόγο αρνήθηκαν και την μετέπειτα έκδοση και επιστροφή του στην χώρα. Αιτία υπήρξε η απειλή της ζωής του Αλ-Αμπντουλμόχσεν ως αποστάτη από το Ισλάμ.
Έτσι, ο Αλ-Αμπντουλμόχσεν είναι πρώην μουσουλμάνος, ο οποίος πλέον αυτοπροσδιορίζεται ως άθεος, ενώ ανά τα χρόνια ασκεί δημόσια και συνεχόμενα αυστηρή κριτική στο Ισλάμ. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαρήγαγε τακτικά συντηρητικό ή ακόμα και ακροδεξιό υλικό συμπεριλαμβανομένων αναρτήσεων από ισλαμοφοβικούς λογαριασμούς όπως το Radio Genoa και γνωστούς ακροδεξιούς σχολιαστές όπως η Naomi Seibt.
Το πρόβλημα που φαίνεται να είχε ο δράστης με την Γερμανική κυβέρνηση ήταν εικαζόμενες επιχειρήσεις του κράτους ενάντια σε πρώην μουσουλμάνους Σαουδάραβες, όπως αναφέρει σε μια συνέντευξη που έδωσε στον ακροδεξιό οργανισμό RAIR Foundation Το RAIR Foundation έχει χαρακτηριστεί από τον αμερικανικό οργανισμό προάσπισης δικαιωμάτων Southern Poverty Law Center ως ομάδας μίσους (hate group)(έναν συντηρητικό οργανισμό από τις ΗΠΑ) μια εβδομάδα πριν την επίθεση.
Αντίστοιχες δηλώσεις έκανε και σε αναρτήσεις του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπου δήλωνε ότι οι γερμανικές αρχές διώκουν Σαουδάραβες που ζητούν άσυλο για να καταστρέψει τις ζώες τους καθώς και ότι η Γερμανία θέλει να ισλαμοποιήσει την Ευρώπη.
Επίσης, σε σχετική ανάρτηση του στο X λίγο πριν την επίθεση παρέθεσε σειρά βίντεο στα οποία τάσσονταν ανοιχτά κατά των γερμανών πολιτών τους οποίους κατηγορούσε ότι διώκουν τον ίδιο και όσους ασκούν κριτική στο Ισλαμ.
Αντικρουώμενα αφηγήματα για τον δράστη και την σχέση του με το Ισλάμ
Στον απόηχο της επίθεσης, παρότι υπάρχει μεγάλος όγκος στοιχείων που δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο Αλ-Αμπντουλμόχσεν ήταν άθεος και πολέμιος του Ισλάμ, κυκλοφόρησαν αναρτήσεις οι οποίες προσπάθησαν να αντικρούσουν αυτά τα στοιχεία παρουσιάζοντας τον δράστη ως κρυφό μουσουλμάνο. Συγκεκριμένα αναρτήσεις ελληνικών και ξένων λογαριασμών αναπαράγουν σχετικό βίντεο της Maral Salmassi, Γερμανίδας καλλιτέχνιδας ιρανικής καταγωγής η οποία είναι επίσης γνωστή για τον σχολιασμό της σε πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα.
Στο βίντεο της η Salmassi ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, ότι ο Αλ-Αμπντουλμόχσεν δεν είναι πρώην μουσουλμάνος “το οποίο φαίνεται από το όνομα του”. Μάλιστα αναφέρει ότι υπάρχει ειδική ισλαμική πρακτική, η Taqiyya, η οποία επιτρέπει σε τζιχαντιστές να λένε ψέματα για την θρησκεία τους χωρίς επιπτώσεις για να συνεισφέρουν στον αγώνα τους. Επίσης, η Salmassi αναφέρει ότι Αλ-Αμπντουλμόχσεν είναι ακραίος σιίτης τζιχαντιστής και ότι προσωπικές συνομιλίες τον συνδέουν με ισλαμιστικές οργανώσεις όπως λογαριασμούς που σχετίζονται με την ISIS.
Παρακάτω μπορείτε να δείτε το επίμαχο βίντεο με ελληνικούς υποτίτλους:
Καταρχάς, ο ισχυρισμός ότι το όνομα ενός δράστη αποτελεί απόδειξη σύνδεσης με τρομοκρατική δραστηριότητα ή ότι είναι τζιχαντιστής είναι πλήρως αβάσιμος. Όπως έχει διαπιστώσει μια σειρά δημοσκοπήσεων, η θρησκευτικότητα βρίσκεται σε έντονη τάση μείωσης στη Μέση Ανατολή την τελευταία δεκαετία, και έτσι, ολοένα και αυξάνονται οι πρώην μουσουλμάνοι, πολλοί από αυτούς πλέον δημόσια πρόσωπα. Σε αυτά τα πρόσωπα συμπεριλαμβάνεται και μεγάλο μέρος που διαθέτει αραβικό όνομα.
Έπειτα, αναλύοντας τις αναρτήσεις που επικαλείται το βίντεο, διαπιστώνουμε ότι καμιά δεν επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό περί κρυφού ισλαμιστή.
Η πρώτη ανάρτηση, επικαλείται δημοσίευση του Αλ-Αμπντουλμόχσεν από το 2019, στην οποία εκείνος ευχαριστεί δύο πρόσωπα για τη διάσωση ενός τρίτου προσώπου. Αυτά τα δύο πρόσωπα διέφυγαν από το καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας, και πλέον αποτελούν στελέχη της δημοκρατικής αντιπολίτευσης της Σαουδικής Αραβίας (κόμμα NAAS).
Αντίθετα με την πλαισίωσή των προσώπων ως “εξτρεμιστές”, το NAAS διεκδικεί την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την επαναφορά του κράτους δικαίου στη Σαουδική Αραβία. Επίσης, στην ιδρυτική του διακήρυξη, δηλώνει ότι «απορρίπτει την εκμετάλλευση της ισλαμικής θρησκείας μας για κατασταλτικά ή πολιτικά μέσα». Είναι σκόπιμο να αναφερθεί ότι σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας ασπάζεται τον μουσουλμανισμό.
Το ένα πρόσωπο, που ονομάζεται Omar bin Abdulaziz, έχει δεχτεί καταγγελίες από υποστηρικτές της Σαουδικής Αραβίας για παλιότερες αναρτήσεις στο Χ, στις οποίες φαίνεται να δήλωνε υποστήριξη στις εξτρεμιστικές ISIS και Χαμάς. Ωστόσο, δεν στάθηκε δυνατό να επαληθεύσουμε την εγκυρότητα των ισχυρισμών, καθώς το εν λόγω υλικό εμφανίζεται διεγραμμένο. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει καμιά άλλη ένδειξη για επαφή του Αλ-Αμπντουλμόχσεν με τον Omar bin Abdulaziz, εκτός της φυγάδευσης ενός προσώπου.
Επίσης, τελείως αβάσιμη είναι η γενική ταύτιση των επικριτών της μοναρχίας της Σαουδικής Αραβίας με τζιχαντιστές, καθώς η χώρα παρουσιάζει ένα από τα πιο καταπιεστικά καθεστώτα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο, και μεταξύ άλλων, προβλέπει και τη θανατική ποινή για τους αποστάτες του Ισλάμ.
Το βίντεο έπειτα επικαλείται άλλη ανάρτηση του Αλ-Αμπντουλμόχσεν από το 2023, στην οποία ο ίδιος υποτίθεται υποστηρίζει την ισλαμιστική Χαμάς. Στην πραγματικότητα, στην επίμαχη ανάρτηση, ο ίδιος ειρωνεύεται άλλον σχολιαστή, λέγοντας «θα επιστρέψουμε τη Χαμάς στη Γάζα, και αν θέλεις, θα τη φέρουμε και στο σπίτι σου για να το γευτείς».
Λίγα λεπτά πριν από εκείνο το σχόλιο, ο Αλ-Αμπντουλμόχσεν είχε κοινοποιήσει χωριστά την ανάρτηση κάτω από την οποία σχολίαζε, στην οποία επικροτούσε την αναφερόμενη υποστήριξη των δικαιωμάτων της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας από τον ισραηλινό στρατόΗ εν λόγω κοινότητα έχει δεχθεί διώξεις στην περιοχή της Γάζας, ενώ το Ισραήλ γενικώς υποστηρίζει ένα πιο συμπεριληπτικό περιβάλλον για την κοινότητα αυτή.:
Όπως φαίνεται και από σειρά άλλων αναρτήσεων του Αλ-Αμπντουλμόχσεν, ο ίδιος αποτελούσε υπέρμαχο υποστηρικτή του Ισραήλ και έντονο επικριτή της Χαμάς.
Έπειτα, το βίντεο παραθέτει μια ανάρτηση της πρώην μουσουλμάνας και σχετικής ακτιβίστριας, Zara Kay. Η ανάρτηση φαίνεται να περιλαμβάνει διαδικτυακή συνομιλία της με τον Αλ-Αμπντουλμόχσεν, στην οποία ο ίδιος απαιτεί να διαγραφούν σχόλια της Kay κατά του “Σαουδικού έθνους”, και αυτή απαντάει ότι θα καταγγείλει την απειλή σε αρμόδιους θεσμούς. Στο τέλος της ανάρτησης φαίνεται ότι ο ίδιος δηλώνει ότι «δεν θα υπάρχει μέχρι το τέλος του έτους». Η εν λόγω ανάρτηση πλέον διαγράφηκε από την Kay, αλλά η ίδια έπειτα ανέρτησε πάλι την ίδια εικόνα, με πιο ήπιο τόνο έναντι των αρχών που η ίδια διατείνεται ότι είχε ενημερώσει, και χωρίς την τελευταία φράση του Αλ-Αμπντουλμόχσεν.
Σε άλλες αναρτήσεις της, η Kay έκανε σαφές ότι θεωρούσε πως ο Αλ-Αμπντουλμόχσεν αποτελούσε όντως οπαδό της ακροδεξιάς, όχι κρυφό ισλαμιστή:
Η Kay επίσης κοινοποίησε τη σχετική ανακοίνωση της Διεθνούς Κοινότητας Πρώην Μουσουλμάνων, η οποία εξέφραζε και πάλι την πεποίθηση ότι επρόκειτο για ακροδεξιό πρόσωπο.
Όσον αφορά την πρακτική της Τaqiyya στην οποία αναφέρεται το βίντεο, παραδοσιακά είναι ένα εργαλείο που επιστράτευαν μουσουλμάνοι για να κρύψουν την πίστη τους με σκοπό να αποφύγουν διώξεις. Ενώ έχουν υπάρξει και ορισμένες αναφορές απόκρυψης εξτρεμιστικού υποβάθρου από ισλαμιστές τρομοκράτεςΠιο χαρακτηριστικά κατά την επίθεση της 9-11 στις ΗΠΑ, δεν υπάρχει καμιά αναφορά για εξτρεμιστή που υποδυόταν τον αντι-ισλαμιστή, πόσο μάλλον για συνέχιση απόκρυψης του υποβάθρου του και μετά το περιστατικό.
Τέλος, η πιθανότητα ένας σιίτης τζιχαντιστής να είχε επαφή με σολαφιστικό σουνιτικό οργανισμό όπως η ISIS, είναι απειροελάχιστη. Οι σουνίτες και οι σιίτες είναι διαφορετικά παρακλάδια του Ισλάμ τα οποία έχουν έντονη έχθρα μεταξύ τους και οι σολαφιστές, ένα παρακλάδι των σουνιτών, εμφανίζουν ακόμα πιο ακραία εναντίωση απένταντι στους σιίτες τους οποίους αντιμετωπίζουν ως άπιστους. Κατα συνέπεια οι ισχυρισμοί της Salmassi στο επίμαχο βίντεο φαίνεται ότι στερούνται τόσο τεκμηρίωσης όσο και εσωτερικής συνοχής.
Πέραν του βίντεο της Salmassi, λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπαράγουν το βίντεο από την στιγμή σύλληψης του Αλ-Αμπντουλμόχσεν ως απόδειξη ότι η επίθεση έγινε στο πλαίσιο ισλαμιστικής τρομοκρατικής ενέργειας. Στο βίντεο, όπως αναφέρουν οι επίμαχοι λογαριασμοί, ο δράστης ακούγεται να φωνάζει Allahu Akbar (“ο Θεός/Αλλάχ είναι ο ύψιστος”), μια φράση η οποία ενώ είναι ιδιαίτερα κοινή στη μουσουλμανική κοινότητα, έχει ταυτιστεί με τρομοκρατικές ενέργειες. Μπορείτε να δείτε το πλήρες βίντεο όπως αναρτήθηκε από το δημοσιογραφικό πρακτορείο του Associated Press παρακάτω:
Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, στο χρονικό διάστημα μεταξύ 0:17 και 0:19 ακούγεται η επίμαχη φράση. Ωστόσο, ενώ ακούγεται όντως ένας παραπλήσιος ήχος σε εκείνο το σημείο, δεν είναι απόλυτα σίγουρο ότι πρόκειται για την εν λόγω φράση. Επίσης σε εκείνο το σημείο η φωνή ακούγεται σχετικά δυνατά ενώ ο δράστης βρίσκεται στο έδαφος και δεν φαίνεται να κινείται ή να μιλάει, γεγονός που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο η φωνή που ακούγεται να προέρχεται από άλλο άτομο που βρίσκεται στο σημείο. Παρότι δεν υπάρχει ακόμα καμία τεκμηρίωση για το αν ειπώθηκε όντως η φράση, και αν ειπώθηκε από τον δράστη ή από κάποιο άλλο άτομο που βρισκόταν στο σημείο, αυτό δεν αναιρεί το πολυετές ιστορικό των ισλαμοφοβικών αναρτήσεων του δράστη ή τις απειλές εναντίον των γερμανών πολιτών στο πλαίσιο του φόβου που είχε εκφράσει για δίωξη πρώην μουσουλμάνων στην χώρα.
Συμπέρασμα
Εξετάζοντας το ιστορικό και την δημόσια δραστηριότητα του δράστη της επίθεσης στην χριστουγεννιάτικη αγορά του Μαγδεμβούργου στην Γερμανία, ο ισχυρισμός ότι πρόκειται για επίθεση ισλαμιστή είναι αβάσιμη. Ο Αλ-Αμπντουλμόχσεν, πρώην μουσουλμάνος και νυν άθεος, έχει επανειλημμένα ασκήσει δριμεία κριτική στο Ισλάμ με την πάροδο των χρόνων, ενώ κατηγορεί τη Γερμανία ότι επιχειρεί να “ισλαμοποιήσει” την Ευρώπη. Οι αναρτήσεις του δράστη, πολλές εκ των οποίων ήταν αναπαραγωγές ακροδεξιού περιεχομένου, στο σύνολο τους δεν δείχνουν καμία ιδεολογική ταύτιση με το Ισλάμ, αλλά αντίθετα αποτελούν παραδείγματα ισλαμοφοβικών δηλώσεων.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)