| schema:text
| - Türkiye Enerjide Rusya'ya Ne Kadar Bağımlı?
Enerjide yüzde 50’nin üzerinde Rusya’ya bağlıyız. Dünyada böyle başka bir devlet yok.
Türkiye Enerjide Rusya'ya Ne Kadar Bağımlı?
Hafta başında İstanbul’da başlayan 23. Dünya Enerji Kongresi’nde Rusya ile Türkiye arasında önemli bir anlaşma imzalandı. Rus doğalgazını “Türk Akımı” adı verilen yeni bir hatla Türkiye’ye taşıması planlanan proje ile Türkiye’nin Rus doğalgazını daha ucuz bir fiyata alacağı belirtiliyor. Ancak proje, Türkiye’nin Rus doğalgazına olan bağımlılığını azaltmayacak. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu da Bursa’da düzenlediği basın toplantısında konuyla ilgili olarak Türkiye’nin enerjide %50’nin üzerinde Rusya’ya bağımlı olduğunu ve dünyada böyle başka bir örneğin bulunmadığını iddia etti.
Türk Akımı Projesi Ne Değiştirecek?
T24’den Fehmi Gürdallı’nın köşe yazısına göre, Türk Akımı ile Türkiye bu zamana kadar Rusya’dan gaz aldığı, toplam kapasitesi yılda 30 bcm olan iki hattan (14 bcm’lik Batı Hattı ve 16 bcm’lik Mavi Akım) Batı Hattı’nı devre dışı bırakacak ve yerine 15,75 bcm’lik Türk Akımı üzerinden gaz almaya başlayacak. Böylelikle Türkiye’nin Rusya’dan aldığı doğalgazın kapasitesi küçük bir artışla yıllık 30 bcm’den, 31,75 bcm’ye yükselecek. Türk Akımı bugün için olmasa da, gelecekte yeni bir hattın devreye alınması halinde Yunanistan üzerinden AB ülkelerine de Rus gazını taşıyabilecek bir konuma sahip. Projenin Avrupa’ya uzanması halinde ise geçiş ülkesi konumuna gelen Türkiye’nin kar payı alması mümkün olacak.
Türk Akımı projesinin Türkiye’nin Rus doğalgazına bağımlılığını azaltmayacağı ortada. Peki, Türkiye’nin enerjide %50 üzerinde Rusya’ya bağımlı olduğu iddiası kaynaklarca destekleniyor mu?
EPDK’nın aylık yayınladığı doğalgaz sektör raporuna göre, Temmuz 2016’da doğalgaz ihtiyacının %99,08’ini ithalat yoluyla karşılayan Türkiye, ithal ettiği gazın %50,22’sini Rusya’dan satın almış. Ancak Kılıçdaroğlu’nun iddiası sadece doğalgazda değil, toplam enerji ihtiyacında Rusya’ya bağımlı olduğumuz anlamını taşıyor.
Enerjide Rusya’ya Ne Kadar Bağımlıyız?
Kılıçdaroğlu’nun iddiasını doğru bir şekilde analiz etmek için Türkiye’nin yıllık olarak ne kadar enerji ürettiğini, tükettiğini, ithal ve ihraç ettiğini, hangi sektörlerde enerjisini kullandığını açık bir şekilde gösteren enerji denge tablolarına bakabiliriz. Ulaşabildiğimiz en güncel tarihli (13.11.2015) yıllık enerji tablosuna göre, 2014 yılında doğalgaz ve diğer kaynakların birincil enerji arzını karşılama miktarları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Görüldüğü gibi Türkiye’nin toplam birincil enerji arzı miktarı 2014 yılı için yaklaşık 124 milyon TEP’dir. Doğalgazın toplam enerji arzı içindeki payı ise 40 milyon TEP civarındadır. Yani toplam enerji arzımızın %32’si doğalgazdan elde edilmektedir. Doğalgazımızın yarısından biraz fazlasını da Rusya’dan ithal ettiğimiz hesaba katılırsa, Türkiye toplam enerji ihtiyacının %16’sı Rus doğalgazından karşılanıyor denilebilir.
Ancak Türkiye Rusya’dan doğalgazın yanı sıra kömür ve petrol de ithal ediyor. 2014 yılında Türkiye’nin ithal ettiği kömürün %29,1’i Rusya’dan ithal edilmişti. 2014’te Rusya’dan ithal edilen petrol miktarı ise 7 milyon tonun üzerindeydi. 2014’te ithal edilen toplam petrol ürünü miktarının 39 milyon tonun üzerinde olduğunu düşünürsek, Türkiye’nin birincil enerji arzı içinde Rus doğalgazı, petrolü ve kömürünün sahip olduğu pay tablodaki gibi şekillenmektedir. Tabloda Rus enerjisinin ithal enerjideki ve enerji arzındaki payı yaklaşık değerler olarak verilmiştir. Bunun nedeni farklı birimlerle ölçülen doğalgaz, petrol ve kömür kaynaklarını miktar olarak bir arada değerlendirebilmek için ton eşdeğer petrol (TEP) cinsine çevrilmesidir. Hesaplamaya göre Türkiye’nin toplam enerji arzı içinde Rusya’dan ithal edilen kaynakların payı %28 civarındadır.
Rus Doğalgazına En Çok Bağımlı Olan AB Ülkeleri Hangileri
Diğer taraftan kaynak farkı gözetmeksizin Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını Avrupa ülkeleriyle kıyasladığımız zaman, Türkiye’nin AB ülkeleri ortalamasından daha fazla bağımlı olduğunu görüyoruz. Eurostat’tan edinilen aşağıdaki tabloda, ülkelerin enerji bağımlılıklarını sayısal olarak hesaplamak amacıyla ülkelerin net enerji ithalat miktarları toplam iç tüketim miktarlarına bölünmüştür.
Konuya sadece doğalgazdaki bağımlılık yönünden baktığımız zaman da, birçok AB ülkesinin doğalgaz ihtiyacını büyük oranda Rusya’dan tedarik ettiğini görüyoruz. 2014 itibariyle AB ülkelerinde kullanılan doğalgazın yüzde 37,5’i Rusya’dan ithal edilmiş. Görüldüğü gibi Bulgaristan, Estonya, Finlandiya ve Letonya doğalgazının tamamını Rusya’dan tedarik ediyor. Toplamda 10 AB ülkesi doğalgaz tedariki konusunda Rusya’ya Türkiye’den daha fazla bağımlı bir halde.
Görüldüğü gibi toplam enerji arzımızda Rus doğalgazına bağımlığımız Kılıçdaroğlu’nun iddia gibi yüzde 50 değil, yüzde 28 seviyesinde. Ayrıca Avrupa’daki birçok ülke de Rus doğalgazına Türkiye kadar ihtiyaç duyuyor. Bu durumda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun iddiasında doğruluk payı yoktur.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)