| schema:text
| - Σε λογαριασμούς στα social media αναπαράγεται ο ισχυρισμός πως στον Καναδά προβάλλεται μία διαφήμιση η οποία παρουσιάζει ως φυσιολογικούς τους ξαφνικούς θανάτους από τα εμβόλια κατά της COVID-19. Ωστόσο ο ισχυρισμός αυτός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Παραδείγματα αναπαραγωγών του ισχυρισμού αυτού βρίσκονται αρχειοθετημένα εδώ, εδώ, και εδώ.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στις εξεταζόμενες αναρτήσεις αναγράφονται τα εξής:
ΤΡΑΓΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ… ΣΑΠΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ… ΣΑΠΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ…
Τραγική διαφήμιση στον Καναδά, που … νορμαλοποιεί τους αιφνιδιους θανάτους των ανθρώπων, ακόμα και των παιδιών, από τα δηλητήρια εμβόλια ΚΟΒΙΝΤ…
Στο λένε κατάμουτρα πλέον, ότι είναι φυσιολογικό να πεθαίνεις ξαφνικά…
Τις αναρτήσεις συνοδεύει το παρακάτω βίντεο:
Ανάλυση του ισχυρισμού
Το βίντεο που συνοδεύει τον εξεταζόμενο ισχυρισμό προέρχεται από τον οργανισμό SickKids Foundation, ο οποίος συγκεντρώνει δωρεές για το παιδιατρικό νοσοκομείο “The Hospital for Sick Children” που βρίσκεται στην πόλη Τορόντο του Καναδά.
Στο βίντεο που συνοδεύει τις υπό εξέταση αναρτήσεις έχει προστεθεί εκ των υστέρων μία λεζάντα με το εξής κείμενο:
[Αρχικό κείμενο]
New ad from Toronto Sick Kids hospital normalizing heart attacks in kids & babies
[Μετάφραση]
Νέα διαφήμιση από το νοσοκομείο Sick Kids του Τορόντο κανονικοποιεί τις καρδιακές προσβολές σε παιδιά & νεογνά
Την αρχική εκδοχή του βίντεο, όπως κυκλοφόρησε από τον οργανισμό SickKids Foundation, μπορούμε να την δούμε εδώ. Όπως διαπιστώνουμε, το βίντεο δείχνει την ιστορία ενός παιδιού με καρδιαγγειακά προβλήματα, στο οποίο γίνεται εμφύτευση απινιδωτή με αποτέλεσμα να σωθεί η ζωή του όταν αργότερα, στην εφηβεία, αντιμετωπίζει καρδιακό επεισόδιο. Δεν υπάρχει κάποια αναφορά σε εμβόλια, και ο ισχυρισμός των υπό εξέταση αναρτήσεων περί αιφνίδιων θανάτων από τα εμβόλια κατά της COVID-19 είναι εντελώς αυθαίρετος.
Οι αιφνίδιοι καρδιακοί θάνατοι σε παιδιά
Υπάρχει πληθώρα μελετών1Gajewski, Kelly K. and J. Philip Saul. “Sudden cardiac death in children and adolescents (excluding Sudden Infant Death Syndrome).” Annals of Pediatric Cardiology, vol. 3, no. 2, July 2010, p. 107, doi:10.4103/0974-2069.74035.2Winkel, Bo Gregers, et al. “Sudden cardiac death in children (1–18 years): symptoms and causes of death in a nationwide setting.” Eur. Heart J., vol. 35, no. 13, 1 Apr. 2014, pp. 868-75, doi:10.1093/eurheartj/eht509.3Vos, A., et al. “Cardiovascular causes of sudden unexpected death in children and adolescents (0–17 years).” Neth. Heart J., vol. 26, no. 10, 1 Oct. 2018, pp. 500-505, doi:10.1007/s12471-018-1152-y.4Surgery, Section On Cardiology And Cardiac, et al. “Pediatric Sudden Cardiac Arrest.” Pediatrics, vol. 129, no. 4, 1 Apr. 2012, pp. e1094-e1102, doi:10.1542/peds.2012-0144.5El-Assaad, Iqbal, et al. “Trends of Out-of-Hospital Sudden Cardiac Death Among Children and Young Adults.” Pediatrics, vol. 140, no. 6, 1 Dec. 2017, p. e20171438, doi:10.1542/peds.2017-1438. και μετα-αναλύσεων6Rodday, Angie Mae, et al. “Electrocardiogram Screening for Disorders That Cause Sudden Cardiac Death in Asymptomatic Children: A Meta-analysis.” Pediatrics, vol. 129, no. 4, 1 Apr. 2012, pp. e999-e1010, doi:10.1542/peds.2011-0643.7Norrish, Gabrielle, et al. “Risk factors for sudden cardiac death in childhood hypertrophic cardiomyopathy: A systematic review and meta-analysis.” Eur. J. Prev. Cardiol., vol. 24, no. 11, 1 July 2017, pp. 1220-30, doi:10.1177/2047487317702519.8Ullal, Aditya J., et al. “Hypertrophic Cardiomyopathy as a Cause of Sudden Cardiac Death in the Young: A Meta-Analysis.” Am. J. Med., vol. 129, no. 5, 1 May. 2016, pp. 486-496.e2, doi:10.1016/j.amjmed.2015.12.027. που αφορούν το θέμα αυτό, δημοσιευμένων προ της κυκλοφορίας των εμβολίων κατά της COVID-19. Συνεπώς, το ζήτημα αυτό δεν είναι καινούριο, αλλά απασχολούσε ανέκαθεν την επιστημονική κοινότητα.
Χαρακτηριστικά, σε εξέταση του καθιερωμένου αρχείου υγείας Global Burden of Disease, διαπιστώνουμε ότι στον ανεπτυγμένο κόσμο, οι καρδιαγγειακοί θάνατοι στις ηλικίες 5-14 ετών, βρίσκονταν στην 8η και 7η θέση μεταξύ όλων των αιτιών θανάτου την περίοδο 1990-2019.9Ba, Hongjun, et al. “Global burden of myocarditis and cardiomyopathy in children and prediction for 2035 based on the global burden of disease study 2019.” Front. Cardiovasc. Med., vol. 10, 2 May. 2023, p. 1173015, doi:10.3389/fcvm.2023.1173015.
Οι πιο συνηθισμένες αιτίες του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου σε παιδιά και σε νέους είναι η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια10Keren, Andre, et al. “Hypertrophic cardiomyopathy: the genetic determinants of clinical disease expression.” Nat. Clin. Pract. Cardiovasc. Med., vol. 5, Mar. 2008, pp. 158-68, doi:10.1038/ncpcardio1110. και οι ανωμαλίες των στεφανιαίων αρτηριών.11Gentile, Francesco, et al. “Coronary Artery Anomalies.” Circulation, 21 Sept. 2021, www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.121.055347.
Τα εμβόλια COVID-19
Τα εμβόλια COVID-19 συσχετίζονται, σε σπάνιες περιπτώσεις, με την εμφάνιση μυοκαρδίτιδας. Στην αρχή του εμβολιαστικού προγράμματος, η συχνότητα των περιστατικών αυτών εκτιμήθηκε σε 1/50.000 συνολικά. Στα παιδιά μεταξύ 5 και 11 ετών η συχνότητα εμφάνισης εκτιμήθηκε στο 1/500.000, ενώ στην ηλικιακή κατηγορία 16 – 19 η στο 1/6.60012Paul A. Offit, M. D. “COVID-19 Vaccines in Young Children—Reassuring Evidence for Parents.” JAMA Pediatr., vol. 177, no. 4, 1 Apr. 2023, pp. 333-4, doi:10.1001/jamapediatrics.2022.6251.13Atsuyuki Watanabe, M. D. “Assessment of Efficacy and Safety of mRNA COVID-19 Vaccines in Children Aged 5 to 11 Years: A Systematic.” JAMA Pediatr., vol. 177, no. 4, 1 Apr. 2023, pp. 384-94, doi:10.1001/jamapediatrics.2022.6243. 14Power, John R., et al. “Myocarditis following COVID-19 vaccination: incidence, mechanisms, and clinical considerations.” Expert Rev. Cardiovasc. Ther., 3 Apr. 2022, doi:10.1080/14779072.2022.2066522.. Ωστόσο, η συχνότητα φαίνεται πολλές φορές μειωμένη για τις επόμενες δόσεις μετά τις δύο πρώτες15Moulia, Danielle L. “Interim Recommendations for Use of Bivalent mRNA COVID-19 Vaccines for Persons Aged ≥6 Months — United States, April 2023.” MMWR Morb. Mortal. Wkly. Rep., vol. 72, 2023, doi:10.15585/mmwr.mm7224a3., με κανένα καταγεγραμμένο περιστατικό μετά από 100 χιλιάδες εμβολιασμούς σε εφήβους στις ΗΠΑ16Megan Wallace. Evidence to Recommendations Framework: 2023 – 2024 (Monovalent, XBB Containing) COVID-19 Vaccine. Presentation to ACIP, September 12 2023. Αρχειοθετημένη εδώ..
Επιπλέον, στη μεγάλη πλειοψηφία αυτών των σπάνιων περιπτώσεων, η μυοκαρδίτιδα είναι ήπιας μορφής και αντιμετωπίζεται εντός λίγων ημερών / εβδομάδων με τυπική αγωγή.17Heymans, Stephane and Leslie T. Cooper. “Myocarditis after COVID-19 mRNA vaccination: clinical observations and potential mechanisms.” Nat. Rev. Cardiol., vol. 19, Feb. 2022, pp. 75-77, doi:10.1038/s41569-021-00662-w.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μυοκαρδίτιδα αποτελεί και επιπλοκή της ασθένειας COVID-19, εμφανίζεται πολύ συχνότερα μετά τη νόσηση σε σχέση με την αντίστοιχη συχνότητα μετά από εμβολιασμό18Voleti, Navya, et al. “Myocarditis in SARS-CoV-2 infection vs. COVID-19 vaccination: A systematic review and meta-analysis.” Front. Cardiovasc. Med., vol. 9, 29 Aug. 2022, p. 951314, doi:10.3389/fcvm.2022.951314., και είναι συνήθως βαρύτερης μορφής.19Hamedi, Kamron Reza, et al. “Comparison of COVID-19 Vaccine-Associated Myocarditis and Viral Myocarditis Pathology.” Vaccines, vol. 11, no. 2, 5 Feb. 2023, p. 362, doi:10.3390/vaccines11020362.
Για την ασφάλεια των εμβολιασμών mRNA υπάρχει πληθώρα μελετών που δείχνει ότι σχεδόν κανένα σοβαρό περιστατικό υγείας δεν εμφανίζεται σε συχνότητα άνω του φυσιολογικού. Σε προηγούμενο άρθρο μας δείξαμε ότι μια άλλη υποτιθέμενη παρενέργεια εγκεφαλικών, τελικά δεν επιβεβαιώνεται ως τέτοια. Επιπλέον, έχει μελετηθεί και ειδικότερα το ρίσκο θανάτου στους νέους, μέσω στατιστικής ανάλυσης και σύγκρισης του αριθμού των θανάτων των εμβολιασμένων σε σχέση με τους αντίστοιχους των ανεμβολίαστων, χωρίς να διαπιστωθεί αυξημένη συχνότητα θανάτου στους εμβολιασμένους.20Nafilyan, Vahé, et al. “Risk of death following COVID-19 vaccination or positive SARS-CoV-2 test in young people in England.” Nat. Commun., vol. 14, no. 1541, 27 Mar. 2023, pp. 1-11, doi:10.1038/s41467-023-36494-0.
Συμπέρασμα
Οι αιφνίδιοι καρδιακοί θάνατοι σε νέους και παιδιά είναι ένα θέμα που ανέκαθεν απασχολούσε την επιστημονική κοινότητα. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά δεδομένα, δεν υφίσταται αύξηση του κινδύνου για αιφνίδιο καρδιακό θάνατο από τα εμβόλια κατά της COVID-19. Το επίμαχο βίντεο προέρχεται από οργανισμό που συγκεντρώνει δωρεές για παιδιατρικό νοσοκομείο στο Τορόντο, και παρουσιάζει την περίπτωση ενός παιδιού με καρδιαγγειακά προβλήματα που ο εμφυτευμένος απινιδωτής του έσωσε τη ζωή όταν αργότερα, στην εφηβεία, υπέστη καρδιακό επεισόδιο.
Fact-checker ο οποίος καλύπτει ευρύ φάσμα θεματολογίας, εστιάζοντας περισσότερο στην ψευδοεπιστημονική παραπληροφόρηση.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)