| schema:text
| - Σε πρόσφατη ανάρτηση του στον επίσημο λογαριασμό του στο X ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος παρουσιάζει βίντεο από καταστροφή ανεμογεννήτριας ως πραγματικό. Ωστόσο το βίντεο δημιουργήθηκε απο λογισμικό animation και δεν δείχνει πραγματικό περιστατικό.
Ο εξεταζόμενος ισχυρισμός
Στην επίμαχη ανάρτηση Το βίντεο της ανάρτησης είναι αρχειοθετημένο ξεχωριστά και μπορείτε να το βρείτε εδώ.του κ. Βελόπουλου διαβάζουμε τα εξής:
Η πιο…ασφαλής ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, αποδεικνύεται άκρως επικίνδυνη όπως βλέπετε. Τι άλλο πρέπει να δείτε για να καταλάβετε πως μιλάμε για προμελετημένο έγκλημα; #Βελοπουλος #Βελόπουλος #ανεμογεννήτριες
Ανάλυση του ισχυρισμού
Το βίντεο αναρτήθηκε αρχικά στο προφίλ του χρήστη yo_dojo στις 21 Φεβρουαρίου 2019 στο Instagram.
Οπως φαίνεται και από το στιγμιότυπο της ανάρτησης, ο δημιουργός τονίζει ότι πρόκειται για αποτέλεσμα λογισμικού τρισδιάστατου σχεδιασμού. Συγκεκριμένα γίνεται αναφορά στα προγράμματα Cinema 4D και Adobe After Effects και τα δυο εκ των οποίων χρησιμοποιούνται για δημιουργία animation.
Την ίδια περίοδο το μέσο UniLad χρησιμοποίησε το βίντεο σε μια ανάρτηση τους στο Facebook στις 2 Μαρτίου 2019 στην οποία ρωτούσαν το κοινό τους αν θεωρούσαν ότι πρόκειται για πραγματικό βίντεο ή animation, δίνοντας στα σχόλια τα εύσημα στον χρήστη yo_dojo.
Το ζήτημα με τα ατυχήματα ανεμογεννητριών
Σε πρόσφατο αναλυτικό μας άρθρο καλύψαμε τους ισχυρισμούς περί επικινδυνότητας ανεμογεννητριών λόγω αυξημένων ατυχημάτων. Όπως εξηγήσαμε οι ανεμογεννήτριες, ως μηχανικές κατασκευές, παρουσιάζουν εύλογα κάποια πιθανότητα βλαβών1Ertek, Gürdal and Lakshmi Kailas. “Analyzing a Decade of Wind Turbine Accident News with Topic Modeling.” Sustainability, vol. 13, no. 22, 18 Nov. 2021, p. 12757, doi:10.3390/su132212757. σε διάφορα εξαρτήματά τους2Peng, Han, et al. “Analysis of Wind Turbine Equipment Failure and Intelligent Operation and Maintenance Research.” Sustainability, vol. 15, no. 10, 20 May. 2023, p. 8333, doi:10.3390/su15108333.. Ωστόσο, οι σοβαρές βλάβες που οδηγούν σε διακοπή λειτουργίας είναι ασυνήθιστες, με την ετήσια μέση συχνότητα ανά ανεμογεννήτρια να βρίσκεται γύρω στο 2%3Wind Turbine Generator Reliability Analysis to Reduce Operations and Maintenance Costs. Electric Power Research Institute (EPRI). August 2023. Διαθέσιμο εδώ., και χαμηλότερα για τις πιο καταστροφικές βλάβες.
Διεθνώς, έχουν καταγραφεί εξαιρετικά σπάνια περιστατικά καταστροφικών ατυχημάτων με κατάρρευση ανεμογεννητριών, που προσεγγίζουν αλλά δεν φτάνουν την έκταση του επίμαχου βίντεο. Τα περιστατικά αυτά έλαβαν χώρα σε συνθήκες ακραίων τυφώνων. Οι σύγχρονες ανεμογεννήτριες διαθέτουν πιστοποιήσεις αντοχής απέναντι στους συνηθισμένους τυφώνες, και διάφορα αντίμετρα για αποφυγή βλαβών, που διαρκώς βελτιώνονται4Modaberi, Seyyed Alireza, et al. “A review of power system resilience assessment and enhancement approaches by focusing on wind farms and wind turbines.” IET Renewable Power Gener., vol. 17, no. 9, 1 July 2023, pp. 2391-2410, doi:10.1049/rpg2.12722.. Ενδεικτικά, στην Ελλάδα δεν αναφέρθηκε κανένα συμβάν παρόμοιας καταστροφής ανεμογεννήτριας κατά τον πιο πρόσφατο καταστροφικό κυκλώνα Ιανού το 2020. Επιπλέον, οι ανεμογεννήτριες τοποθετούνται σε απόσταση τουλάχιστον εκατοντάδων μέτρων από κατοικημένες εκτάσεις5Peri, Erez and Alon Tal. “Is setback distance the best criteria for siting wind turbines under crowded conditions? An empirical analysis.” Energy Policy, vol. 155, 1 Aug. 2021, p. 112346, doi:10.1016/j.enpol.2021.112346., και για περιορισμό ενόχλησης, αλλά και για το πολύ σπάνιο ενδεχόμενο που αποκολληθεί κάποιο μέρος τους, να αποφευχθούν ανθρώπινα ατυχήματα.
Ευρύτερα, καταστροφικές βλάβες λαμβάνουν χώρα σε όλες τις εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας6Watban Khalid Fahmi, Al-Tekreeti, et al. “A comprehensive review on mechanical failures cause vibration in the gas turbine of combined cycle power plants.” Eng. Fail. Anal., vol. 134, 1 Apr. 2022, p. 106094, doi:10.1016/j.engfailanal.2022.106094.. Λόγω της ποικιλίας των τύπων εγκαταστάσεων, δε μπορεί να γίνει μια άμεση στατιστική σύγκριση με τις ανεμογεννήτριες, ωστόσο έχουν καταγραφεί πολλά σοβαρά ατυχήματα και σε διάφορους τύπους τέτοιων εγκαταστάσεων7Mignan, Arnaud, et al. “Dynamics of severe accidents in the oil & gas energy sector derived from the authoritative ENergy-related severe accident database.” PLoS One, vol. 17, no. 2, 2022, p. e0263962, doi:10.1371/journal.pone.0263962.. Ένα ενδεικτικό παράδειγμα με θανατηφόρες επιπτώσεις, έλαβε χώρα στο Κονέκτικατ των ΗΠΑ το 2010, όπου έκρηξη σε εγκατάσταση φυσικού αερίου οδήγησε στο θάνατο 5 ατόμων και στον τραυματισμό τουλάχιστον 50 ακόμη. Όπως εξηγήσαμε στο προηγούμενο άρθρο μας, στον ανεπτυγμένο κόσμο η αιολική ενέργεια τείνει να είναι ασφαλέστερη σε επίπεδο δυστυχημάτων.
Συνολικά, ειδικά όταν λαμβάνονται υπόψη και οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής μόλυνσης λόγω των παραδοσιακών πηγών ενέργειας, οι ανανεώσιμες πήγες φαίνεται πως είναι κατά πολλές τάξεις μεγέθους ασφαλέστερες. Απέναντι στα μεμονωμένα δυστυχήματα που καταγράφονται διεθνώς σε σύνδεση με ανεμογεννήτριες, η μόλυνση των παραδοσιακών μορφών ενέργειας προκαλεί εκατομμύρια θανάτους ετησίως, και είναι κορυφαίος παράγοντας θνησιμότητας και νοσηρότητας.8Air quality in Europe 2022 – Impacts of air pollution on ecosystems. European Environmental Agency, 2024. Διαθέσιμη εδώ.
Συμπέρασμα
Το βίντεο που ανήρτησε στον επίσημο λογαριασμό του ο Κυριάκος Βελόπουλος ως πραγματικό περιστατικό βλάβης σε ανεμογεννήτρια δεν είναι πραγματικό αλλά κατασκευασμένο βίντεο με πρόγραμμα animation το οποίο κυκλοφόρησε αρχικά το 2019. Περιστατικά σοβαρών βλαβών στις ανεμογεννήτριες είναι ασυνήθιστα, ενώ των πιο καταστροφικών, που προσομοιάζουν αλλά δε φτάνουν το επίμαχο βίντεο, εξαιρετικά σπάνια και μεμονωμένα σε διεθνές επίπεδο. Τέτοια περιστατικά λαμβάνουν χώρα μόνο υπό συνθήκες ακραίων τυφώνων, ενώ οι σύγχρονες ανεμογεννήτριες είναι πιστοποιημένες για αντοχή απέναντι σε συνηθισμένους τυφώνες. Παράλληλα, θανατηφόρα δυστυχήματα στον ανεπτυγμένο κόσμο τείνουν να λαμβάνουν χώρα συχνότερα στις παραδοσιακές εγκαταστάσεις ενέργειας. Σε συνολικό επίπεδο σύγκρισης με τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας, η αιολική είναι κατά τάξεις ασφαλέστερη, καθώς η ατμοσφαιρική μόλυνση προκαλεί εκατομμύρια θανάτους ετησίως.
Αρχισυντάκτης στο FactReview και fact-checker με βασικό αντικείμενο την επιστημονική αρθρογραφία και ανάλυση επιστημονικής παραπληροφόρησης.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)