| schema:text
| - Verzonnen satirisch verhaal
Foto heeft niets te maken met Extinction Rebellion
20.2.2025, 15:06 (CET)
Berichten op Facebook delen een foto waarop volgens hen te zien zou zijn hoe de buurman van een "snelwegblokkeerster" haar auto heeft geblokkeerd zodat ze niet naar haar werk kan. De term "snelwegblokkeerster" verwijst hier naar Extinction Rebellion, de activistische klimaatgroep die om de zoveel tijd snelwegen blokkeert om klimaatverandering op de agenda te zetten. De auto van het zogenaamde lid van Extinction Rebellion zou nu ironisch genoeg op haar eigen oprit vastzitten.
Sommige berichten voegen daar nog aan toe dat leden van Extinction Rebellion maandelijks tussen de 1000 en 1500 aan onkosten vergoed zouden krijgen, en dat mét belastinggeld. Wat klopt hiervan?
Beoordeling
De foto heeft niets te maken met Extinction Rebellion. Een satirepagina plukte de foto uit een oud artikel en zette er vervolgens de verzonnen boodschap bij.
Leden van Extinction Rebellion krijgen geen maandelijkse vergoeding voor onkosten. Wel kunnen ze voor maximaal 170 euro per maand een vrijwilligersvergoeding uitgekeerd krijgen. De organisatie ontvangt geen belastinggeld.
Feiten
De foto heeft helemaal niets te maken met Extinction Rebellion (XR). Wel toont het Michelle Meijer, een vrouw uit Zoetermeer wiens oprit te pas en te onpas wordt gebruikt door auto's. Dat schreef het Algemeen Dagblad (AD) in 2020 in een artikel. Het artikel was te vinden via een reverse image search.
Meijer had toen al meer dan 17 jaar last van mensen die haar oprit blokkeerden. Het kwam zo ver dat ze soms vier keer per dag de handhaving moest bellen én haar terminaal zieke moeder niet kon bereiken. Nergens is sprake van enige link met XR.
Auto van fotograaf
Deutsche Presse-Agentur nam contact op met Nico Schouten, freelance fotograaf en de maker van de bewuste foto voor het AD. Per mail liet hij weten dat de foto "helemaal niets met Extinction Rebellion te maken heeft".
De auto is bovendien helemaal niet van de buurman, zoals op Facebook gezegd wordt. "De auto op de foto die haar auto blokkeert, is van mijzelf omdat er geen auto stond toen ik de foto kwam maken. Het is dus nepnieuws", laat Schouten weten. De fotograaf heeft, met andere woorden, zijn eigen wagen voor de oprit geplaatst louter om een goed plaatje te kunnen maken voor het artikel.
Satirische oorsprong
De bedenker van dit nepnieuws is terug te brengen tot het satirisch X-account @dezevensprong. Daar verscheen de foto in combinatie met het nepverhaal voor het eerst op 6 juli 2024.
Het account "post soms satire", staat in de bio te lezen. Sommige comments hadden het verhaal destijds ook al doorprikt.
Geen 1000 tot 1500 euro
Dat XR-leden per maand tussen de 1000 en 1500 euro aan onkosten vergoed krijgen met belastinggeld klopt niet.
Deutsche Presse-Agentur nam contact op met de Stichting Vrienden van XR, de stichting die XR financieel ondersteunt. Zij melden dat "er geen rebellen zijn binnen XR NL die een maandelijkse onkostenvergoeding ontvangen". "Wel vergoeden wij kosten voor actiematerialen conform onze policy", aldus de stichting. Dat staat ook op die manier uitgelegd op hun website.
Zo kunnen bijvoorbeeld kosten voor flyers en posters worden vergoed, evenals bepaalde juridische kosten. Boetes worden echter niet vergoed. Ten slotte kunnen ook kosten voor huurauto's, die bedoeld zijn om goederen voor acties te vervoeren, vergoed worden.
Daarnaast bestaat er nog een systeem van vergoedingen in uitzonderlijke omstandigheden. "XR NL kan evenals iedere andere organisatie in Nederland onder bepaalde condities belastingvrij aan een vrijwilliger maandelijks een vrijwilligersvergoeding uitkeren van maximaal 170 euro. Dit is in de afgelopen vijf jaar één keer gebeurd gedurende 6 maanden aan een rebel die bijzonder veel noodzakelijk werk verzette in het belang van de beweging en door privéomstandigheden financiële problemen had", duidt de stichting.
Geen belastinggeld
Ten slotte klopt het niet dat dit betaald zou worden met belastinggeld. Volgens de stichting bestaan de inkomsten van XR voornamelijk uit donaties van particulieren. Daarnaast ontvangen ze in beperkte mate donaties van bedrijven en NGO's. "Wij ontvangen op geen enkel wijze subsidies vanuit de overheid of belastingen", verklaren ze in de mail.
Die zaken kon dpa ook opmaken uit het jaarverslag van 2023 dat online beschikbaar is en het jaarverslag van 2024 dat dpa reeds kon inkijken. Daar wordt geen enkele melding gemaakt van overheidsinkomsten. Ook in de begroting voor 2025 zijn geen inkomsten vanuit de overheid te bespeuren.
(Stand van zaken: 20.2.2025)
Links
Facebookpost I, II, III & IV (gearchiveerd I, II, III & IV)
Artikel Omroepwest (gearchiveerd)
Over reverse image search (gearchiveerd)
Artikel Zoetermeer Actief (gearchiveerd)
Over Nico Schouten (gearchiveerd)
Bericht, account & comment X-account (gearchiveerd I, II & III)
Website vrienden van XR (gearchiveerd)
Documenten vergoedingen I, II & III (gearchiveerd I, II & III)
Jaarverslag 2023 & begroting 2025 (gearchiveerd I & II)
Over dpa-factchecks
Deze factcheck is geschreven in het kader van het Third Party Fact Checking-programma van Facebook/Meta. Meer informatie over dit initiatief vindt u hier.
Uitleg van Facebook/Meta over de omgang met accounts die onjuiste informatie verspreiden, vindt u hier.
Inhoudelijke aan- of opmerkingen kan u sturen naar factcheck-netherlands@dpa.com met een link naar de desbetreffende Facebookpost. Gelieve hiervoor de juiste sjablonen te gebruiken. Richtlijnen voor bezwaren vindt u hier.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)